Search

Ασημίνα Αρβανιτάκη: Η Ελληνίδα Φυσικός που δίνει λύσεις για να κατανοηθούν τα μυστικά του σύμπαντος

Βραβείο Επιστήμης – Φυσικής G. Sciacca 2017. Μια υψηλού επιπέδου επιστήμων που συνεισφέρει στην ακαδημαϊκή κοινότητα, είναι η Ελληνίδα Ασημίνα Αρβανιτάκη.

Γεννημένη στο μικρό χωριό Κόκλα της Μεσσηνίας σπούδασε στο ΕΚΠΑ Φυσική και ολοκλήρωσε το διδακτορικό της στο Πανεπιστήμιο Srtanford των ΗΠΑ, όπου διεξήγαγε έρευνα στο Ινστιτούτο Θεωρητικής Φυσικής, σε συνεργασία με έναν άλλο διακεκριμένο Έλληνα, τον καθηγητή Σάββα Δημόπουλο. Ύστερα συνέχισε, ως μεταδιδακτορική φοιτήτρια στο ίδιο Πανεπιστήμιο, καθώς και στο UC Berceley. Η Ασημίνα κατάφερε με την επινοητικότητά της να κατακτήσει τον κόσμο της Φυσικής και τιμήθηκε γι’ αυτό με το διεθνές βραβείο “New Horizons in Physics” (Νέοι Ορίζοντες στη Φυσική) στη λαμπερή βραδιά των Όσκαρ της Επιστήμης, Breakthrough Prize το 2016. Με το βραβείο αυτό αναγνωρίστηκε η συμβολή της έρευνάς της στην συνένωση πειράματος και θεωρητικής φυσικής.

Πλέον, είναι η πρώτη Ελληνίδα που κατέχει την ερευνητική έδρα «Αρίσταρχος» στο Institute Perimeter στον Καναδά, το οποίο ιδρύθηκε το 1999 και σήμερα θεωρείται το μεγαλύτερο και πιο προχωρημένο ερευνητικό κέντρο θεωρητικής φυσικής στον κόσμο. Υπογραμμίζεται ότι το Perimeter Institute το ίδρυσε το έτος 1999 ο Ελληνοκαναδός ομογενής Μιχάλης Λαζαρίδης, με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη, ο οποίος είχε εφεύρει το Blackberry και χρηματοδότησε το Ινστιτούτο Perimeter με αρχικό ποσό ύψους 100 εκατομμυρίων δολαρίων.

Το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος έχει χρηματοδοτήσει την έρευνά της με το ποσό των 4 εκατομμυρίων ευρώ. Σκοπός είναι αφενός μεν να υποστηριχθεί η πρωτοποριακή έρευνα της Ελληνίδας φυσικού πάνω στη φύση του σύμπαντος, αφετέρου δε να ενισχυθούν οι δεσμοί του Ινστιτούτου με την Ελλάδα στο επίπεδο της έρευνας και της εκπαίδευσης-επιμόρφωσης νέων επιστημόνων.

Ειδικότερα, όπως μας λέει η ίδια σκοπεύει να αφιερώσει την πενταετή θητεία της, στην προώθηση του δικού της έργου αιχμής και να συμβάλλει στην εκπαίδευση και την κατάρτιση νέων στην Ελλάδα.

Την Ασημίνα Αρβανιτάκη πάντα την έλκυε η επιστήμη, όπως πολλούς τους ελκύει η μαγειρική, η ξυλουργική, και πολλά άλλα πράγματα. Η ίδια έχει περιγράψει το έργο της ως ευρύ και διεπιστημονικό, αναπτύσσοντας θεωρίες πέρα από το Καθιερωμένο Πρότυπο στη Φυσική, ασχολούμενη με την υπερσυμμετρία, τη σκοτεινή ύλη, τις επιπλέον διαστάσεις κ.ά.

«Κανείς ποτέ δε μου είπε ότι δεν μπορώ να ασχοληθώ με τις επιστήμες. Φυσικά όλοι γνωρίζουμε για βραβεία όπως το Νόμπελ, αλλά δεν είναι αυτός ο στόχος της προσπάθειάς μου. Δεν μοχθούμε γι’ αυτό. Ασχολούμαστε με τη Φυσική γιατί την απολαμβάνουμε. Μου αρέσουν οι προκλήσεις ορισμένων επιστημονικών προβλημάτων, τα οποία θέλω να λύσω ή να κατανοήσω και καταλήγω να περνάω τις περισσότερες μου ώρες προβληματισμένη. Και η αλήθεια είναι ότι μου αρέσει πολύ και στο τέλος της μέρας, όπως προανέφερα, αν κατανοήσω ή μάθω κάτι, είμαι ευτυχισμένη!»

Aπονομή Βραβείου Sciacca – 2016 Βατικανό

Ασημίνα Αρβανιτάκη

Αντίθετα με τη φυσική υψηλών ενεργειών που απαιτεί μεγάλους επιταχυντές όπως του CERN, για να κάνει συγκρούσεις σωματιδίων, η έρευνα της Αρβανιτάκη εστιάζει στο λεγόμενο «σύνορο ακριβείας». Πρόκειται για πειράματα που αναζητούν μια νέα Φυσική μέσω κβαντικών μετρήσεων υψηλής ακριβείας, που αποκαλύπτουν οριακές αποκλίσεις και οι οποίες δεν απαιτούν μεγάλες ερευνητικές υποδομές, αλλά μπορούν να γίνουν στο εργαστήριο. Δηλαδή μια προσπάθεια ώστε κάποια πειράματα να μην χρειάζονται ένα ολόκληρο CERN για να πραγματοποιηθούν, αλλά να μπορούν να γίνουν σε κλίμακα μικρού δωματίου. Συνοπτικά, έχει χαρακτηρίσει το έργο της ως «σωματιδιακή φυσική χωρίς επιταχυντές».

Για να γίνουν όλα αυτά πιο κατανοητά, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες και μεθόδους από άλλα πεδία της Φυσικής, η Αρβανιτάκη σχεδιάζει τέτοια πρωτότυπα πειράματα, που θα μπορούσαν να ανοίξουν νέους δρόμους στην κατανόηση των μυστηρίων της ύλης και του σύμπαντος. Μέσα από τα πειράματα αυτά προσπαθεί να εξηγήσει ζητήματα όπως το γιατί η βαρύτητα είναι ασθενής δύναμη, ποια είναι η φύση της σκοτεινής ύλης και ενέργειας, το αν υπάρχουν επιπλέον διαστάσεις και αν υπάρχουν περισσότερες από τις τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις που διέπουν το σύμπαν μας. (Ο όρος Θεμελιώδης Αλληλεπίδραση ή Θεμελιώδεις Δυνάμεις αφορά τον μηχανισμό σύμφωνα με τον οποίο τα διάφορα σωματίδια αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.

Σήμερα γνωρίζουμε πως υπάρχουν τέσσερις θεμελιώδεις αλληλεπιδράσεις/δυνάμεις: η βαρυτική, η ηλεκτρομαγνητική, η ισχυρή πυρηνική και η ασθενής πυρηνική).

Ο τομέας με τον οποίο ασχολείται είναι η σωματιδιακή Φυσική. Η σωματιδιακή Φυσική ασχολείται με τη μείωση αυτών που βλέπουμε γύρω μας στο ελάχιστο ποσοστό συστατικών και εξισώσεων. Η ίδια εξηγεί πως αυτά που αντιλαμβανόμαστε με το οπτικό μας πεδίο είναι το 5% του Σύμπαντος. Το υπόλοιπο 95% είναι πράγματα τα οποία τα έχουμε δει μόνο μέσω της βαρύτητας. Περίπου το 25% είναι η σκοτεινή ύλη και την λέμε σκοτεινή διότι δεν αλληλοεπιδρά με το φως και γι’ αυτό και δεν φαίνεται. Είναι ένα είδος ύλης που την έχουμε δει μέσα από τα αποτελέσματα της βαρυτικής της επίδρασης στην κίνηση των ουράνιων σωμάτων.

«Ασχολούμαστε με την επιστήμη της Φυσικής για ένα πάρα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, εδώ και αιώνες. Μέσα από τους αιώνες κατανοήσαμε πολλά για τον κόσμο και τη φύση. Παρ’ όλα αυτά, κάτι το οποίο στην επιστήμη μας ονομάζεται «Πρότυπο Μοντέλο», καταλάβαμε ότι αποτελεί μόνο το 5% της ενέργειας του σύμπαντος».

Πλέον, υπάρχει ελπίδα να βρεθούμε πιο κοντά στο ιερό δισκοπότηρο της σύγχρονης φυσικής. Οι δυνατότητες των δεδομένων που θα πάρουμε από τα έξυπνα πειράματα της Ασημίνας Αρβανιτάκη, θα μπορέσουν να μας φέρουν πιο κοντά στην ενοποίηση των 4 δυνάμεων ή την ένωση κβαντικής φυσικής και θεωρίας της σχετικότητας. Οι τεχνολογικές διαστάσεις όλων αυτών θα μπορούσαν να είναι η δημιουργία αντιβαρύτητας, η τηλεμεταφορά, η ανακάλυψη νέων καταστάσεων της ύλης (μεταϋλικά με χαμηλό κόστος και ιδιαίτερες ιδιότητες) κ.ά.

Το πιο σημαντικό απ’ όλα, όμως είναι ότι θα βρεθούμε σε μια νέα εποχή. Ίσως σε μια νέα Αναγέννηση, όπου ο άνθρωπος θα καταλάβει αυτό το άγνωστο σύμπαν. Άλλωστε η ίδια λέει ότι οι πρακτικές εφαρμογές δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός της επιστήμης. Κανείς δεν ανέθεσε στους αρχαίους μας προγόνους τι να ανακαλύψουν και κανείς δεν είπε στο Σωκράτη τι να σκεφθεί. Ανεξάρτητα από την πρακτική εφαρμογή η ίδια η γνώση του Σύμπαντος προσδιορίζει και τη βιοθεωρία του ανθρώπου. Το «γιατί», η απορία, οδηγεί τον άνθρωπο στη γνώση και η γνώση στην ευδαιμονία – ευτυχία που είναι το ζητούμενο της ανθρώπινης ύπαρξης, όπως έλεγε και ο Αριστοτέλης.

από τον Πολιτισμολόγο Νίκο Μαμά

Write a response

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.

Close
Your custom text © Copyright 2018. All rights reserved.
Close