Ο καρκίνος του μαστού είναι μια ασθένεια που προσβάλλει πολλές γυναίκες κάθε χρόνο. Μια δύσκολη και ψυχοφθόρα ασθένεια, που για να καταπολεμηθεί χρειάζεται μεγάλο φορτίο από πίστη, δύναμη, πολλή αγάπη και αισιοδοξία. Μόνο στην χώρα μας ετησίως εντοπίζονται περίπου 6.000 νέα περιστατικά, ενώ παγκοσμίως μόλις 1.600.000 γυναίκες διαγιγνώσκονται με καρκίνο του μαστού. Υπολογίζεται ότι 1 στις 8 γυναίκες παγκοσμίως θα παρουσιάσει καρκίνο μαστού σε κάποια φάση της ζωής της. Ωστόσο, εμείς θα παρουσιάσουμε τρόπους πρόληψης, τυχόν συμπτώματα, καταπολέμηση της νόσου και φυσικά δηλώσεις γυναικών που έχουν παλέψει και έχουν νικήσει.
Σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή για τη ζωή της γυναίκας δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε το έργο που παράγει το Άλμα ζωής. Ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 1988 από γυναίκες, που είχαν βιώσει προσωπικά τον καρκίνο του μαστού. Ένας οργανισμός που παρέχει δωρεάν ψυχολογική υποστήριξη και φροντίζει να ενημερώνει τις γυναίκες για την δύναμη της πρόληψης.
Σήμερα, ο καρκίνος μπορεί να αντιμετωπιστεί στις περισσότερες περιπτώσεις. Για να θεραπευτεί όμως, πρέπει η διάγνωση να γίνει σε πρώιμα στάδια της νόσου. Η διάγνωση των διαφόρων ειδών του καρκίνου δεν είναι εύκολη, τουλάχιστον στα πρώτα στάδια. Η ασυμπτωματική περίοδος μπορεί να διαρκέσει μήνες ή χρόνια. Ενέχει λοιπόν ο κίνδυνος, η διάγνωση της νόσου να γίνει όταν ο όγκος έχει επεκταθεί τοπικά ή και να έχει χορηγήσει μεταστάσεις. Κάθε ένδειξη πρέπει να κινητοποιήσει το άτομο για να αναζητήσει ιατρική βοήθεια.
Η αναγνώριση ενός συμπτώματος μπορεί να αποτελεί το πρώτο βήμα για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου. Δυστυχώς, πολλοί άνθρωποι δεν δίνουν σημασία σε αυτά τα προειδοποιητικά σημεία. Πολλές φορές καθυστερούν ακόμη και μήνες την επίσκεψη στον ιατρό, με αποτέλεσμα η πρόγνωση της νόσου να καθίσταται δυσχερέστερη. Ο ιατρός διαπιστώνει ή όχι, συγκεκριμένα σημεία της νόσου κατά την διάρκεια της εξέτασης. Αυτό προκύπτει από τα συμπτώματα, την κλινική εξέταση και το ιστορικό του ασθενούς. Στην υπηρεσία της διαγνώσεως του καρκίνου υπάρχουν πολλά μέσα.
Οι εργαστηριακές εξετάσεις όπως οι αναλύσεις αίματος, κυτταρολογικές, απεικονιστικές και ιστολογικές εξετάσεις οδηγούν στην διάγνωση του καρκίνου. Ειδικά στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στις ΗΠΑ εφαρμόζεται το τσεκ-απ σε μεγάλη κλίμακα, δύο φορές το χρόνο. Δηλαδή οι άνθρωποι πηγαίνουν στα νοσοκομεία και κάνουν όλες τις γενικές εξετάσεις. Το μέτρο αυτό είναι προληπτικό, ώστε να διαγνωστούν έγκαιρα όλες οι περιπτώσεις αρχής του καρκίνου.
Ο καρκίνος του μαστού αναφέρεται σε καρκίνο που αναπτύσσεται στους γαλακτοπαραγωγούς αδένες του μαστού ή στους γαλακτοφόρους πόρους που μεταφέρουν το γάλα και διακρίνονται διαφορετικοί τύποι. Ανιχνεύεται με τη μέθοδο της μαστογραφίας. Οι θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού περιλαμβάνουν χειρουργική επέμβαση, ορμονοθεραπεία, χημειοθεραπεία και ακτινοθεραπεία. Είναι η ανάπτυξη κακοήθους όγκου στην περιοχή του μαστού. Αποτελεί μία από τις συχνότερα εμφανιζόμενες μορφές καρκίνου παγκοσμίως και είναι η πρώτη σε αριθμό κρουσμάτων στο γυναικείο πληθυσμό. Ενώ είναι μια επικίνδυνη ασθένεια, χρόνο με το χρόνο τα πράγματα καλυτερεύουν και οι γυναίκες που έχουν αντιμετωπίσει με επιτυχία την νόσο αυτή αυξάνονται συνεχώς.
Στα αρχικά στάδια, ο καρκίνος του μαστού δεν παρουσιάζει συμπτώματα ή σημάδια και δεν προκαλεί πόνο. Μιας και δεν παρουσιάζονται συμπτώματα στην αρχή, μπορούμε να κατανοήσουμε πόσο σημαντική είναι η συχνή παρακολούθηση, η αυτοεξέταση και η κλινική εξέταση από ειδικό γιατρό. Σε επόμενο στάδιο μπορεί να εμφανιστεί ένα ψηλαφητό μόρφωμα στον μαστό ή διόγκωση των μασχαλιαίων λεμφαδένων, ενώ μπορεί να υπάρξει αλλαγή στο χρώμα του δέρματος ή καθήλωση του δέρματος ή της θηλής του μαστού.
Επίσης, μπορεί να εμφανιστεί έκκριμα (υγρό) στη θηλή του μαστού, αν και δεν είναι απαραίτητο σύμπτωμα μιας και εμφανίζεται και σε άλλες μη κακοήθεις καταστάσεις. Ωστόσο, σε περίπτωση προχωρημένης νόσου τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Η γυναίκα τότε μπορεί να εμφανίσει πόνο στα οστά, μεγάλη διόγκωση λεμφαδένων στη μασχάλη, ερυθρότητα, ευαισθησία ή πόνους στο στήθος όταν είναι φλεγμονώδης καρκίνος.
Όπως είχε πει και ο Ιπποκράτης,το ανθρώπινο σώμα είναι το καλύτερο έργο τέχνης. Πρέπει να το προσέχεις και να το αγαπάς και προπάντων όταν νοσεί να μην του θυμώνεις. Να μην φοβάσαι και να παλεύεις όσο κουραστικό και ψυχοφθόρο και ας είναι.
Το αρχικό βήμα για την αντιμετώπιση της νόσου είναι η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου. Στη συνέχεια η μετεγχειρητική θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει Ακτινοθεραπεία, Χημειοθεραπεία, Ορμονοθεραπεία. Τα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη στην επιλογή της μετεγχειρητικής θεραπείας είναι το μέγεθος και η διαφοροποίηση του όγκου, η ύπαρξη ορμονικών υποδοχέων, το αποτέλεσμα της εξέτασης και η γενική κατάσταση της υγείας.
• Ακτινοθεραπεία: μπορεί να χορηγηθεί προεγχειρητικά με σκοπό την ελάττωση του μεγέθους του όγκου ή ως συμπλήρωμα των “συντηρητικών” χειρουργικών επεμβάσεων, όπως η μερική μαστεκτομή ή σε ορισμένες περιπτώσεις ριζικής μαστεκτομής.
• Ορμονοθεραπεία: Εάν στον όγκο υπάρχουν ορμονικοί υποδοχείς μπορεί να χρησιμοποιηθεί Ορμονοθεραπεία μόνη ή σε συνδυασμό με Χημειοθεραπεία και /ή Ακτινοθεραπεία. Συνήθως χορηγείται Ταmoxifen. Πιλοτική μελέτη σε γυναίκες που υποβάλλονται σε ορμονοθεραπεία, έδειξε ότι το Γανόδερμα Λούσιντουμ ίσως δρα ευεργετικά στην σχετιζόμενη με τον καρκίνο κόπωση και στην ποιότητα ζωής. Επίσης, βελτιώθηκε η συναισθηματική λειτουργία των γυναικών που έλαβαν μέρος στην μελέτη, το οποίο δείχνει ότι το Γανόδερμα Λούσιντουμ έχει μία θέση στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης όταν η θεραπεία με τα παραδοσιακά αντικαταθλιπτικά είναι ανέφικτη.
• Χημειοθεραπεία: καταστρέφει τα κύτταρα που έχουν μεταναστεύσει από τον αρχικό όγκο. Χορηγείται ενδοφλεβίως, με συνδυασμό 2-3 φαρμάκων, σε κύκλους θεραπειών χωρίς να απαιτείται εισαγωγή στο νοσοκομείο. Επειδή τα φάρμακα είναι χημικά έχουν δυσάρεστες παρενέργειες για τον οργανισμό κυρίως στο αίμα (πτώση αιματοκρίτη και λευκών), στο γαστρεντερικό σωλήνα (εμετοί), στα μαλλιά (πτώση) και στα νύχια (μαύρισμα) οι οποίες όμως σήμερα περιορίζονται με τη χορήγηση βοηθητικών φαρμακευτικών σκευασμάτων.
Δεν είναι όλες οι αλλοιώσεις, διογκώσεις ή σκληρύνσεις καρκινικές και κακοήθεις. Υπολογίζεται πως το 90% των μαστικών όγκων σε γυναίκες ηλικίας 20 – 50 ετών προκαλούνται από κάποια πάθηση καλοήθους φύσης.
Η μαστεκτομή εθεωρείτο επί δεκαετίες η θεραπεία επιλογής στον καρκίνο του μαστού. Από τη δεκαετία του 80 όμως, αμφισβητήθηκε σαφώς το ογκολογικό της όφελος. Άρχισαν να γίνονται οι πρώτες επεμβάσεις διατήρησης του μαστού σε καρκίνο. Τριάντα χρόνια αργότερα, με πολλές μελέτες και παρακολουθήσεις φαίνεται πως η μαστεκτομή δεν είναι αναγκαία,εάν εξαιρέσουμε κάποιες ειδικές περιπτώσεις. Στην Ελλάδα υπολογίζεται πως γίνονται 60% περισσότερες μαστεκτομές, απ’όσο θα ήταν ογκολογικά απαραίτητες.
Έτσι ως ενδείξεις μαστεκτομής παραμένουν εκείνες στις οποίες υπάρχει ογκολογικό όφελος και που είναι οι εξής:
• Φλεγμονώδης καρκίνος μαστού
• Πολυκεντρικός καρκίνος μαστού
• Πολυκεντρικό DCIS
• Αδυναμία ελέγχου του μαστού σε ασθενή με ιστορικό με τις κλασσικές απεικονιστικές μεθόδους
• Πολύ μεγάλος όγκος σε σχετικά μικρό μαστό
• Γονιδιακός καρκίνος μαστού(όχι απόλυτη ένδειξη)
• Επιθυμία της ενημερωμένης ασθενούς
Έτσι μετά από όλα αυτά που πρέπει να γνωρίζουμε, φτάνουμε στην ψυχολογία μιας γυναίκας που κλήθηκε να πολεμήσει αυτή την ασθένεια. Η Σοφία μόλις 27 χρόνων, ήρθε αντιμέτωπη με την νόσο του καρκίνου του μαστού. Μια κοπέλα που αγνοούσε αυτή την ασθένεια και ξαφνικά όχι μόνο έπρεπε να μάθει για αυτή, αλλά έπρεπε να βρει το κουράγιο να την αντιμετωπίσει. Τα πρώτα συναισθήματα που βίωσε ήταν αυτά του θυμού και της απορίας.
Στο οικογενειακό της περιβάλλον δεν υπήρχε κάποια παρόμοια ασθένεια και ενώ προσπαθούσε να κατανόηση την κατάσταση στην οποία βρισκόταν, κάπως έτσι κατάλαβε πως ο καρκίνος δεν κάνει διαχωρισμούς. Έπρεπε όμως να δράσει άμεσα όπως της είπε ο γιατρός και τότε άφησε τις σκέψεις στην άκρη. Έτσι βρήκε τον κατάλληλο χειρουργό μαστού και μέσα σε τρεις ημέρες υποβλήθηκε σε ογκεκτομή και λεμφαδενικό καθαρισμό.
Η απόφαση ήταν δύσκολη αλλά της χάρισε τη ζωή. Λίγες μέρες μετά την επέμβαση ο ογκολόγος της ανακοίνωσε, πως θα έπρεπε να επιβληθεί σε χημειοθεραπείες και ακτινοβολίες. Κάπως έτσι το νοσοκομείο, έγινε το δεύτερο σπίτι της. Εκείνες οι μέρες ήταν δύσκολες και για αυτήν αλλά και για το περιβάλλον της. Επίσης, η πίστη της και η υπομονή της ήταν αυτά τα συναισθήματα που την βοήθησαν να συνεχίσει την δουλειά της, θέλοντας να αποδείξει στον εαυτό της πως ήταν ακόμα χρήσιμη. Στην αρχή δεν ήθελε να μιλάει καθόλου για αυτό που βίωνε, καθώς ένιωθε ντροπή. Με την κατάλληλη ψυχολογική υποστήριξη δέκα χρόνια μετά, η ίδια υποστηρίζει πως η ζωή της έχει αλλάξει και η ματιά της πλέον εστιάζει στα απλά και τόσο σημαντικά πράγματα που της προσφέρει η ζωή.
Έμαθε να ξεχωρίζει τι έχει αξία και νόημα, να προσπερνάει τα ασήμαντα και να χαρίζει όμορφες στιγμές στην οικογένεια και στους φίλους της. Τέλος, δηλώνει πως ίσως τελικά να ήταν τυχερό αυτό που της συνέβη γιατί της έδωσε να καταλάβει ότι η ζωή είναι όμορφη και γλυκιά, φτάνει όμως να πιστέψεις σε αυτή και να την διεκδικήσεις. Αφού κατάφερε να βγει από αυτόν τον αγώνα νικήτρια, βλέπει τη ζωή με αισιοδοξία και πλέον νιώθει πιο δυνατή από ποτέ.
Γράφει η Νάνσυ Παπαδοπούλου
Δημοσιογραφική επιμέλεια: Παναγιώτης Ανδρεάδης
Πηγές: Ινστιτούτο Παπανικολάου, Άλμα ζωής, Wikipedia, Anastasakou.gr, Προσωπικό βίωμα της Σοφίας Ζουγανέλη
