Το πρόβλημα
Η Nueva Pescanova σκοπεύει να λειτουργήσει το πρώτο βιομηχανικό εκτροφείο χταποδιών στον κόσμο στο Las Palmas de Gran Canaria της Ισπανίας.
Τα χταπόδια παραδοσιακά καταναλώνονταν στη Μεσόγειο και τη Νοτιοανατολική Ασία, αλλά η αυξανόμενη ζήτηση έχει καταστρέψει τους άγριους πληθυσμούς και έχει κάνει τη βιομηχανία πρόθυμη να εκτρέφει χταπόδια σε αιχμαλωσία, ακόμη και χωρίς επαρκή επιστημονική έγκριση ή κατάλληλη νομοθεσία.
Τι γνωρίζουμε
Η Nueva Pescanova ήταν απρόθυμη να μοιραστεί λεπτομέρειες σχετικά με τα σχέδιά της για την εγκατάσταση, αλλά από τα υποβληθέντα σχέδια και τις εκθέσεις γνωρίζουμε:
Η εταιρεία σκοπεύει να είναι λειτουργική έως το 2023 και δήλωσε μια εκτιμώμενη ετήσια “παραγωγή” 3.000 τόνων “κρέατος” χταποδιού. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το Octopus vulgaris ζυγίζει έως και 9 κιλά, αυτό σημαίνει τη σφαγή τουλάχιστον 300.000 χταποδιών σε αιχμαλωσία κάθε χρόνο.
Δεδομένου ότι η διατήρηση ιδανικών συνθηκών ανάπτυξης στην ανοιχτή θάλασσα είναι σχεδόν αδύνατη από υλικοτεχνική άποψη, σκοπεύουν να αναπαράγουν τα χταπόδια σε δεξαμενές στην ξηρά.
Ενώ αυτές οι δεξαμενές είναι πιο βολικές για τη βιομηχανία, η λειτουργία τους απαιτεί πόρους, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με τη χρήση ενέργειας και τις εκπομπές ρύπων.
Επιπλέον, δεν είναι σαφές πώς θα γίνεται η επεξεργασία των μεγάλων ποσοτήτων νερού πριν από την απόρριψή τους στις υδάτινες οδούς. Τέλος, δεν γνωρίζουμε αν σκοπεύουν να απομονώσουν τα χταπόδια σε ατομικούς, περιοριστικούς σωλήνες ή να τα συνωστίζουν σε κοινές δεξαμενές- αλλά και στις δύο περιπτώσεις υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες για το πώς θα διασφαλιστεί η ευημερία των πλασμάτων.
Μη βιώσιμο
Επειδή τα χταπόδια είναι σαρκοφάγα, αναπτύσσουν τροφή με βάση το ιχθυάλευρο και το ιχθυέλαιο. Αυτό θα ασκούσε μη βιώσιμη πίεση στα ψάρια και στα είδη άγριας ζωής που εξαρτώνται από αυτά, όπως οι πιγκουίνοι. Θα συνέβαλε επίσης στην αύξηση των προβλημάτων επισιτιστικής ασφάλειας σε περιοχές όπως η Δυτική Αφρική, η Νοτιοανατολική Ασία και η Νότια Αμερική, όπου βρίσκονται μεγάλα εργοστάσια ιχθυαλεύρων.
Απόσπασμα από το βιβλίο “Βιομηχανική εκτροφή χταποδιών: Μια συνταγή καταστροφής”, της Δρ Έλενα Λάρα (2021), και “Η υπόθεση κατά της εκτροφής χταποδιών. Ζητήματα επιστήμης και τεχνολογίας” των Jacquet, Franks, Godfrey-Smith & Sánchez-Suárez (2019).
Αναποτελεσματική
Τα χταπόδια έχουν λόγο μετατροπής της τροφής 3 είναι προς 1. Δηλαδή, χρειάζονται 3 κιλά τροφής για να ληφθεί 1 κιλό κρέατος χταποδιού. Αυτό δεν αποτελεί δικαιολογημένη χρήση των σπάνιων τροφικών πόρων του πλανήτη. Για το λόγο αυτό, η εκτροφή χταποδιών θεωρήθηκε ασυμβίβαστη με τις στρατηγικές κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ για την υδατοκαλλιέργεια. Το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα προέρχεται από την παραγωγή τροφίμων, οπότε γιατί να αυξήσουμε αυτό το αποτύπωμα;
Απόσπασμα από το βιβλίο “Βιομηχανική εκτροφή χταποδιών: Μια συνταγή καταστροφής” της Δρ Έλενα Λάρα (2021) και “Η υπόθεση κατά της εκτροφής χταποδιών. Ζητήματα επιστήμης και τεχνολογίας” των Jacquet, Franks, Godfrey-Smith & Sánchez-Suárez (2019).
Ευημερία των ζώων
Τα χταπόδια είναι απροστάτευτα από τα βάσανα και τις απάνθρωπες μεθόδους σφαγής, καθώς επί του παρόντος δεν υπάρχουν νόμοι στην ΕΕ ή οπουδήποτε αλλού, που να ρυθμίζουν την ευζωία και την εκτροφή τους. Θα ήταν εντελώς ανεύθυνο για τις αρχές να επιτρέψουν να συνεχίσουν να αναπτύσσονται συστήματα εκτροφής χταποδιών χωρίς κατάλληλη νομοθεσία.
Από το “Βιομηχανική εκτροφή χταποδιών: Μια συνταγή καταστροφής”, της Δρ Έλενα Λάρα (2021), και “Η υπόθεση κατά της εκτροφής χταποδιών. Ζητήματα επιστήμης και τεχνολογίας” των Jacquet, Franks, Godfrey-Smith & Sánchez-Suárez (2019).
Κίνδυνος για την υγεία
Οι εντατικές συνθήκες εκτροφής θα αύξαναν την έκθεση των χταποδιών, αλλά και θα άνοιγαν την πιθανότητα μετάδοσης στον άνθρωπο. Προηγούμενες μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι τα χταπόδια μπορούν να μεταφέρουν έως και 20 διαφορετικές παθολογίες, συμπεριλαμβανομένου του Vibrio cholerae, το οποίο προκαλεί τη νόσο της χολέρας στον άνθρωπο.
Απόσπασμα από το βιβλίο “Βιομηχανική εκτροφή χταποδιών: Μια συνταγή καταστροφής” της Δρ Έλενα Λάρα (2021) και “Η υπόθεση κατά της εκτροφής χταποδιών. Ζητήματα επιστήμης και τεχνολογίας” των Jacquet, Franks, Godfrey-Smith & Sánchez-Suárez (2019).
Υποφέροντας
Τα χταπόδια δεν έχουν εσωτερικό ή εξωτερικό σκελετό για την προστασία τους και το δέρμα τους είναι πολύ εύθραυστο και καταστρέφεται εύκολα. Σε περιβάλλον φάρμας, τα χταπόδια μπορεί να τραυματιστούν, είτε από τη σωματική επαφή ενός χειριστή είτε από επιθετικές αλληλεπιδράσεις με άλλα χταπόδια. Ο τύπος της κίνησής τους – εάν είναι περιορισμένα σε μικρούς χώρους – θα μπορούσε να τα τραυματίσει από την πρόσκρουση σε τοίχους ενυδρείων. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος πόνου και ταλαιπωρίας από τους τραυματισμούς που είναι πιθανό να προκύψουν.
Από το “Βιομηχανική εκτροφή χταποδιών: Μια συνταγή για καταστροφή” της Δρ Έλενα Λάρα (2021) και “Η υπόθεση κατά της εκτροφής χταποδιών. Ζητήματα επιστήμης και τεχνολογίας” των Jacquet, Franks, Godfrey-Smith & Sánchez-Suárez (2019).
Νοημοσύνη
Τα χταπόδια είναι γνωστά για την εξαιρετική τους νοημοσύνη και, ως αποτέλεσμα της τάσης τους να εξερευνούν, να χειρίζονται και να ελέγχουν το περιβάλλον τους, θα ήταν εύκολα επιρρεπή στην πλήξη σε αιχμαλωσία. Τα εκτροφεία χταποδιών είναι πιθανό να έχουν αποστειρωμένα περιβάλλοντα χωρίς αισθητηριακά ερεθίσματα. Επιπλέον, ως φυσικά μοναχικά ζώα, τα χταπόδια δεν θα μπορούσαν να προσαρμοστούν καλά στις συνθήκες συνωστισμού που είναι χαρακτηριστικές των συστημάτων εργοστασιακής εκτροφής.
Απόσπασμα από το βιβλίο “Βιομηχανική εκτροφή χταποδιών: Μια συνταγή καταστροφής”, της Δρ Έλενα Λάρα (2021), και “Η υπόθεση κατά της εκτροφής χταποδιών. Ζητήματα επιστήμης και τεχνολογίας” των Jacquet, Franks, Godfrey-Smith & Sánchez-Suárez (2019).
Σφαγή
Η ισπανική εταιρεία σχεδιάζει να τα θανατώσει με πάγο, τοποθετώντας τα σε δοχεία με νερό στους -3°C, παρά το γεγονός ότι μελέτες έχουν δείξει ότι αυτή η μέθοδος σφαγής με τη χρήση “παγωμένης λάσπης” προκαλεί αργό και αγχωτικό θάνατο στα ψάρια.
Από το “Βιομηχανική εκτροφή χταποδιών: Μια συνταγή για καταστροφή” της Dr Elena Lara (2021) και “Η υπόθεση κατά της εκτροφής χταποδιών. Ζητήματα επιστήμης και τεχνολογίας” των Jacquet, Franks, Godfrey-Smith & Sánchez-Suárez (2019).
Φύση
Οι επιστήμονες του LSE δημοσίευσαν μια έκθεση στην οποία δήλωσαν ότι είναι “πεπεισμένοι ότι η εκτροφή χταποδιών υψηλής ευζωίας είναι αδύνατη”. Επομένως, είναι πιθανό ότι οι ανάγκες ευημερίας αυτών των αξιοθαύμαστων πλασμάτων δεν ικανοποιούνται επαρκώς στις φάρμες και ότι ως αποτέλεσμα υποφέρουν πάρα πολύ.
Απόσπασμα από το βιβλίο “Βιομηχανική εκτροφή χταποδιών: Μια συνταγή καταστροφής”, της Δρ Έλενα Λάρα (2021), και “Η υπόθεση κατά της εκτροφής χταποδιών. Ζητήματα επιστήμης και τεχνολογίας” των Jacquet, Franks, Godfrey-Smith & Sánchez-Suárez (2019).
Ανασφάλεια
Αν και αυτού του είδους οι φάρμες υπόσχονται να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και να λύσουν τα τοπικά εργασιακά προβλήματα, η πραγματικότητα είναι ότι, όπως κάθε κέντρο εντατικής παραγωγής, οι διαδικασίες είναι σε μεγάλο βαθμό αυτοματοποιημένες. Χρειάζεται πολύ λίγο προσωπικό λειτουργίας και τα περισσότερα από αυτά είναι πολύ χαμηλής ειδίκευσης.
Περιβάλλον
Όπως κάθε άλλη εκμετάλλευση εντατικής χρήσης γης ή νερού, έτσι και η μαζική παραγωγή ζώων παράγει πολλά απόβλητα και ρύπανση που τελικά επιβαρύνουν το περιβάλλον. Η οικολογική φθορά μπορεί επίσης να οδηγήσει σε μείωση της ποιότητας του τουρισμού στην περιοχή, με την οικονομική υποβάθμιση που την συνοδεύει.
Μετάφραση – Επιμέλεια κειμένου: Βίκυ Μπαφατάκη
