Σαν σήμερα, 28η Οκτωβρίου, η μάνα άνοιγε από νωρίς το πρωί, διάπλατα τα παραθυρόφυλλα και τις πόρτες, με ήλιο ή με βροχή, κι έφερνε το σπίτι πάνω κάτω. Σκούπισμα, σφουγγάρισμα, μαγείρεμα, όλα ταυτόχρονα,
σε χρόνους ασύλληπτους για τα παιδικά μου μάτια, για να ‘ναι όλα έτοιμα μέχρι το μεσημέρι, ώσπου να μαζευτεί η οικογένεια γύρω απ’ το γιορταστικό τραπέζι. Για κείνην, που τα νεανικά της όνειρα πλάστηκαν με σκουριασμένα χρώματα μέσα στην κατοχή – όπως άλλωστε και όλης της γενιάς της – η 28η Οκτωβρίου, ήταν και αργία και γιορτή και προπαντός ημέρα γεμάτη θύμησες. Εμείς, ήμασταν ακόμη παιδιά… Και κάπου εκεί, δίπλα, η Βέμπο να μας δονεί με τη στεντόρεια φωνή της από το ραδιόφωνο – εκείνο με το εσωτερικό λαμπάκι – και να ξεσηκώνει με τα «Παιδιά της Ελλάδος παιδιά, που σκληρά πολεμάτε…».
Θυμάμαι κάθε χρόνο αυτή τη μέρα – μα κάθε χρόνο – να επαναλαμβάνεται η ίδια διαδικασία, σαν ιεροτελεστία, ακόμα κι όταν μπήκαμε στην περίοδο της εφηβεία μας – της μικρής προσωπικής μας επανάστασης – και τότε ξαφνικά, μας φάνηκαν πια, όλα τόσο παλιά, τόσο περασμένα, τόσο φαντάσματα.
Μια άλλη, καινούργια Ελλάδα άρχισε να χαμογελάει να ορθώνεται στα δικά της πόδια –νομίσαμε- να ισιώνει την κορμοστασιά της και να κινείται ισότιμα στις ευρωπαϊκές λεωφόρους – νομίσαμε – φέρνοντας νέο αέρα, «πρωτευουσιάνικο», που άλλαζε μεθοδικά, ριζικά, τα εσωτερικά μας ήθη, έθιμα, παραδόσεις.
Λες κι ένας τετραπέρατος μάγος μας ακούμπησε, μας υπνώτισε κι άρχισε να μας αφαιρεί ένα ένα τα ψυχικο – φυλετικά μας ιμάτια. Αντιπροτείνοντας ένα ένδυμα που δεν ράφτηκε για μας και που ετσιθελικά μας το φόρεσε. Κι έτσι μια απέραντη, παντοδύναμη, αήττητη βλαχορόκ πολιτιστική αντίληψη κάλυψε με τη σκόνη της τον τόπο, απ’ άκρου σ’ άκρο.
Κι ήρθαν κι άλλα χρόνια που μας δίδαξαν, ωστόσο, πως δεν υπήρξαν στ’ αλήθεια μεταμορφωτικές εποχές στην ιστορία αυτού του τόπου, η Αναγέννηση έτσι κι αλλιώς ανέτειλε μακριά από μας, πως η Απελευθέρωση και το «ΟΧΙ» ήταν μια ψευδεπίγραφη κίνηση και πως η Ιστορία η πραγματική είναι μια άλλη… ιστορία.
Η Βέμπο «εξοστρακίστηκε» ως γραφική φωνή της παλιάς, αποδιοπομπαίας Ελλάδας. Ψάχνω και βρίσκω στο YouTube «Παιδιά της Ελλάδας παιδιά». Η μάνα μου χαμογελάει από ψηλά μέσα στη φωτογραφία. Τίποτα παλιό δεν υπάρχει. Αλλά και δυστυχώς τίποτα καινούργιο, πραγματικά νέο.
Υπάρχει όμως – ακόμα – η Ελλάδα. Και υπάρχουν και τα παιδιά. Που ποιος θα θελε να φτιάξουν μια δική τους επέτειο αύριο, την επέτειο του «ΓΙΑΤΙ;» Μια επέτειος που θα βαραίνει σα σκιά τη ζωή τους, και τη δική μας – ως εκδημούντων πια – μικρή, μίζερη, ανολοκλήρωτη, παρ’ ολίγον Ιστορία μας.
ΟΧΙ, λοιπόν!
Από την Κατερίνα Ιατροπούλου
Δημοσιογράφο – Ζωγράφο
Οκτώβριος 2012