«Το Γυμνό στην Αναγέννηση» στο Μουσείο Getty του Λος Άντζελες. Οι καλές εκθέσεις αναδεικνύουν την πολυπλοκότητα των πραγμάτων χωρίς να προκαλούν σύγχυση.
Σύμφωνα μ’ αυτό το κριτήριο, η μεγάλη έκθεση «Το Γυμνό στην Αναγέννηση» στο Μουσείο Getty του Λος Άντζελες που θα διαρκέσει ως τα τέλη του μήνα, είναι εξαιρετική στον τρόπο με τον οποίο προσθέτει σύνθετες παραμέτρους στη γενική αντίληψη του πώς το γυμνό σώμα αναδείχθηκε σε εικαστικό αντικείμενο τον 15ο αιώνα. Η έκθεση εστιάζει όχι μόνο στο «ηρωικό γυμνό» της Ιταλίας – το εξιδανικευμένο σώμα με πηγή έμπνευσης την εκ νέου ανακάλυψη της αρχαίας τέχνης – αλλά στην απεικόνιση του γυμνού σε όλη την Ευρώπη. Εξετάζει το πλαίσιο της εποχής – όπως για παράδειγμα τις αλλαγές στην θρησκευτική πρακτική και τις νέους τότε, πιο ενδελεχείς μεθόδους παρατήρησης – και πώς αυτό δημιούργησε μια έντονη διάθεση απεικόνισης του σώματος απαλλαγμένου από τον ρουχισμό.
Antonio Pollaiuolo. “Μάχη των γυμνών”, 1470/1475
Η ερωτική επιθυμία ήταν πάντα μέρος της απόλαυσης της γυμνής φιγούρας, ασχέτως πόσο ευλαβικό ή αλληγορικό ήταν το αφήγημα που τη συνόδευε
Και βέβαια αναγνωρίζει το προφανές: ότι δηλαδή η ερωτική επιθυμία ήταν πάντα μέρος της απόλαυσης της γυμνής φιγούρας, ασχέτως πόσο ευλαβικό ή αλληγορικό ήταν το αφήγημα που τη συνόδευε. Γύρω στα 120 χρόνια είναι το διάστημα το οποίο διανύει η έκθεση, ξεκινώντας το 1400, και περιλαμβάνει πάνω από 100 έργα – μεταξύ των οποίων έργα του Τζιοβάνι Μπελίνι , του Ντονατέλλο, του Άλμπρεχτ Ντύρερ και του Τιτσιάνο – πολλά εκ των οποίων δανεικά από μεγάλες Ευρωπαϊκές συλλογές.
Στην έκθεση περιλαμβάνονται ζωγραφικά έργα, γλυπτά, σχέδια (ανάμεσά τους ανατομικές απεικονίσεις από τον Λεονάρντο) και γκραβούρες.
Χαρακτηριστικό ίσως του ενστίκτου της δεξιοτεχνίας στη συγκεκριμένη περίοδο είναι το κάπως σουρεαλιστικό χαρακτικό με τίτλο «Μάχη των γυμνών» του Αντόνιο Πολλαϊουόλο, το οποίο υπήρξε πολύ επιδραστικό ανά την Ευρώπη και απεικονίζει την βίαιη συμπλοκή μεταξύ δέκα γυμνών ανδρών που χρησιμοποιούν οπλισμό πάσης φύσεως: ξίφη, βέλη, τσεκούρια, στιλέτα. Το πλαίσιο αυτής της σύγκρουσης δεν καταγράφεται, το κίνητρο του καλλιτέχνη όμως μπορεί να ήταν να επιδείξει την τεχνική του σε διάφορες πόζες της αντρικής φιγούρας.
Ο πειρασμός του Αδάμ και της Εύας, γύρω στο 1510, Λουκάς Κράναχ ο Πρεσβύτερος. Εθνικό Μουσείο, Βαρσοβία.
Ανάμεσα στα εκθέματα, παρατηρεί κανείς την επιθυμία και την σεξουαλικότητα να εκδηλώνονται, συχνά απροκάλυπτα. ‘Ένα από τα τμήματα της έκθεσης εστιάζει στη χρήση πραγματικών προσώπων ως μοντέλα για την απεικόνιση θρησκευτικών φιγούρων. Όπως ένας πίνακας των μέσων του 15ου αιώνα του διαπρεπούς Γάλλου ζωγράφου Ζαν Φουκέ όπου απεικονίζεται η Παρθένος Μαρία με ένα γυμνό στήθος. Σύμφωνα με μαρτυρίες, η μορφή ανήκει σε μια διάσημη καλλονή της εποχής, την Ανιές Σορέλ, η οποία υπήρξε ερωμένη του Βασιλιά Καρόλου.
Άγιος Σεβαστιανός, 1478–79, Antonello da Messina,
Αφροδίτη αναδυόμενη από τη θάλασσα (Venus Anadyomene), γύρω στο 1520, Titian (Tiziano Vecellio), λάδι σε καμβά. Εθνική Πινακοθήκη της Σκωτίας, Εδιμβούργο
Dosso Dossi (Giovanni di Niccolò de Lutero). “Αλληγορία της τύχης”, γύρω στα 1530.
Πηγή: Washington Post και www.lifo.gr
