Οι δυο αδελφές της 38χρονης της Tine Nys εξοργίζονται από την «διεστραμμένη» ευθανασία που υποβλήθηκε η αδερφή τους από έναν γιατρό που φαινόταν υπερβολικά πρόθυμος να πάρει τη ζωή της.
Η Lotte και η Sophie Nys δεν θα ξεχάσουν ποτέ την ημέρα που η αδερφή τους, η Tine, τους είπε ότι ήθελε να πεθάνει. Ήταν την Παραμονή των Χριστουγέννων, το 2009, κάπου στο Βέλγιο. Ήταν 37 ετών, και βαθιά δυσαρεστημένη. Ο Tine ζούσε μαζί με τον φίλο, αλλά η σχέση τους είχε πάει στραβά. Παλιές πληγές άνοιξαν: στην νεανική ηλικία είχε ψυχιατρικά προβλήματα και για άλλη μια φορά ένιωσε ανεπιθύμητη και δεν μπορούσε να αγαπηθεί. Είπε στους γονείς και τις αδελφές της ότι ήθελε ευθανασία.
Στο Βέλγιο, η ευθανασία είναι νόμιμη σε περίπτωση ανίατου ψυχιατρικού πόνου: Σκεφτείτε ότι είχε το δικαίωμα να πεθάνει. Τέσσερις μήνες αργότερα, στις 24 Απριλίου 2010, η νεαρή γυναίκα σκοτώθηκε νόμιμα από το γιατρό της, παρουσία του πατέρα της, της μητέρας της και δύο αδελφών. Ήταν μια πράξη “διεστραμμένης” σκληρότητας, λένε οι αδελφές της.
Την εποχή εκείνη, ένας στενός φίλος της Tine που ζούσε στην Αμερική έγραψε ένα επικήδειο στο διαδίκτυο για τη νεαρή γυναίκα, ενθυμούμενος ότι εκείνη ήλπιζε να παντρευτεί και να έχει δικά της παιδιά και αναρωτιόταν τι είχε πάει τόσο στραβά και γιατί δεν τον ειδοποίησαν “Ξέρατε ότι θα σας σταματούσα;”
Σχεδόν έξι χρόνια αργότερα, η Lotte και η Sophie αποφάσισαν να δημοσιοποιήσουν την ιστορία τους μη μπορώντας να δεχτούν από θυμό και λύπη την αποτυχία τους να σταματήσουν την Tine από την απόφασή της να πεθάνει από κατάθλιψη και απελπισία; Γιατί τρεις γιατροί έδωσαν το πράσινο φως για το θάνατό της, όταν προφανώς δεν είχαν γίνει όλα τα απαραίτητα, ώστε να δώσουν ελπίδα στην υγιή νεαρή γυναίκα; Η ιστορία του θανάτου της Tine αποτέλεσε μεγάλο σκάνδαλο. Οι πολιτικοί και οι ψυχίατροι ανέφεραν ότι ο νόμος πρέπει ίσως να αλλάξει ή να εφαρμόζεται με μεγαλύτερη προσοχή.
Οι δύο αδελφές Nys διηγήθηκαν τη θλιβερή ιστορία τους σε ένα πρόγραμμα ειδήσεων στη βελγική τηλεόραση, «Terzake», και την μη επίγνωση της απόφασης του γιατρού που έκανε την ευθανασία. Ήδη η μαρτυρία τους προκάλεσε συζήτηση στον βελγικό Τύπο.
Οι δύο αδελφές δεν αντιτίθενται στην ευθανασία: στο Βέλγιο, μετά από χρόνια πίεσης των μέσων μαζικής ενημέρωσης, επιτεύχθηκε το σημείο όπου ο γενικός πληθυσμός είναι πεπεισμένος ασαφώς ότι η «θανατηφόρα δολοφονία» είναι θεμιτή, όταν τερματίζει ο αγωνιώδης πόνος στο τέλος της ζωής ενός ατόμου. Δεν υπήρξε θυμός για μια σειρά περιπτώσεων ευθανασίας που αφορούσαν νοητικά άρρωστους ή καταθλιπτικούς ανθρώπους, μια γυναίκα που φοβόταν την τύφλωση… όλοι είχαν το δικαίωμα να πεθάνουν …
Με την Tine, μια γοητευτική γυναίκα που δεν είχε υποβληθεί σε θεραπεία για πάνω από δεκαπέντε χρόνια, η ιστορία ήταν διαφορετική. Μόλις αποφάσισε να πεθάνει, φαινόταν ότι ήθελε να «αγοράσει» πρόθυμους γιατρούς, κάποιον να εκτελέσει την ευθανασία, και δύο άλλους για να επιβεβαιώσουν την κρίση του ότι πληρούνται όλα τα κριτήρια του νόμου – συμπεριλαμβανομένου ενός ψυχίατρου. Πολύ σύντομα μετά το θάνατο της Tine, η οικογένειά της συνειδητοποίησαν ότι τα αρχικά ψυχιατρικά θέματα της Tine δεν δικαιολογούσαν τη δολοφονία της. Έλαβε μια νέα διάγνωση δύο μήνες πριν από το θάνατό της: Είπε, ότι ήταν «αυτιστική». Αυτό θεωρήθηκε επαρκές για να οργανώσει την ευθανασία της. Η οικογένεια της Tine δεν έχει λάβει καμία απάντηση σχετικά με το γιατί δεν προσφέρθηκε ιατρική βοήθεια στη νεαρή γυναίκα μετά από αυτή την διάγνωση που όλοι βρήκαν τόσο περίεργη.
O γιατρός Joris Van Hove που έκανε την θανατηφόρα ένεση στην Tine
Ώρες πριν από την προγραμματισμένη ευθανασία, μία από τις αδελφές της είπε στο “Terzake”, ότι η Tine τηλεφώνησε σε κατάσταση μεγάλης δυσφορίας. «Δεν τολμούν, δεν μπορώ να το κάνω», είπε. Η αδελφή της θυμάται: “Δεν θα μπορούσα να την παρηγορήσω: ήταν το μόνο πράγμα που ήθελα να ακούσω, ότι δεν θα προχωρήσει! Τέσσερις ώρες αργότερα, όταν πήγαμε σε αυτήν, ο φόβος αυτός είχε εξαφανιστεί τελείως. Αλλά μπορώ να υποθέσω ότι πήρε κάποιο είδος φαρμάκου, κάτι που κανείς δεν μπορεί να ελέγξει εκείνη τη στιγμή. ”
Η ίδια η πράξη ήταν καταστροφική. “Ο γιατρός ήταν αρκετά ανυπόφορος, για να το θέσω ελαφρά”, θυμάται η μεγαλύτερη αδελφή της Tine. Ήταν η πρώτη φορά που γνώρισε την οικογένεια. Η «εισαγωγή» του, είπε, ήταν «απίστευτη». Έδωσε το παράδειγμα ενός αγαπημένου κατοικίδιου ζώου που υποφέρει: «Θα το θέλατε αυτό;», είπε.
Δεν ήταν καν κατάλληλα εξοπλισμένος για να εκτελέσει μια ευθανασία με ένεση. Μη έχοντας που να κρεμάσει την σακούλα έγχυσης, την έβαλε στην άκρη της πολυθρόνας, όπου η Tine ήταν ξαπλωμένη. Δεν είχε ακόμη πεθάνει όταν η πλαστική σακούλα έπεσε ξαφνικά στο πρόσωπό της, ενώ ο γιατρός δεν είχε τσιρότο για να στερεώσει τη βελόνα στο χέρι της Tine. Ζήτησε από τον πατέρα της να το σφίξει καθ ‘όλη τη διαδικασία. Το έκανε με “τρεμάμενα γόνατα”, θυμάται η μεγαλύτερη αδελφή της Tine, με τη φωνή της να σπάει. Η νεώτερη αδελφή της αναφέρει ότι μόλις η Τine ήταν νεκρή, ο γιατρός ζήτησε από τον πατέρα και τη μητέρα της να ελέγξουν μέσω ενός στηθοσκοπίου αν μπορούσαν να ακούσουν έναν xτύπο της καρδιά της για να βεβαιωθούν. Ήταν “απίστευτα διεστραμμένο”, είπε η μία, ενώ για “άγνοια,” μίλησε η άλλη.
Πολύ σύντομα μετά τη διαδικασία, η οικογένεια της Tine πήγε να δει τους τρεις γιατρούς που είχαν εγκρίνει την ευθανασία της, εγγράφοντας τις συνομιλίες τους. Ο ένας είπε ότι θα προτιμούσε να αποφασίσει διαφορετικά, αλλά «ήταν η απόφασή της». «Αλλά είμαι λίγο θυμωμένος από τον γιατρό που έδωσε την ένεση», πρόσθεσε.
Η οικογένεια του Tine δεν ήταν ικανοποιημένη. Πήγαν στη βελγική επιτροπή ευθανασίας, η οποία ελέγχει όλες τις πράξεις μετά το γεγονός, προκειμένου να διαπιστώσει εάν έχουν τηρηθεί όλες οι νομικές και ιατρικές προϋποθέσεις. Όλες οι πράξεις ευθανασίας πρέπει να αναφέρονται μέσα σε τέσσερις ημέρες με συστημένη επιστολή: στην επιτροπή, κανείς δεν είχε αρχείο σχετικά με το θάνατο της Tine. Η οικογένεια παραπονέθηκε στον γιατρό που είχε δώσει τη θανατηφόρα ένεση: τους είπε ότι ήταν «πιθανώς λόγω αμέλειας».
Όταν η επιτροπή ευθανασίας τελικά έλαβε την έκθεση, ο θάνατος της Tine αξιολογήθηκε και βρέθηκε ότι ήταν “σύμφωνα με το νόμο” παρά το γεγονός ότι δεν της είχε προσφερθεί θεραπεία για τον υποτιθέμενο αυτισμό της και ότι η επιλογή να πεθάνει ήταν καθαρά “απόφασή της”. Η Επιτροπή ήταν ικανοποιημένη από το γεγονός ότι τρεις γιατροί το είχαν εγκρίνει.
Μια καταγγελία κατά των τριών ιατρών έχει ξεκινήσει….
Ο Joris Vandenberghe, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Φλαμανδικής Ένωσης Ψυχιατρικής, αντέδρασε με ανησυχία: «Αυτό είναι πολύ ενοχλητικό», είπε. “Ο χρόνος που ακολουθεί το αίτημα για ευθανασία ορίζεται νόμιμα σε τουλάχιστον ένα μήνα. Αλλά στην πραγματικότητα σε μια τέτοια περίπτωση ακόμη και ένα χρόνο είναι νωρίς…. Ο νόμος περί ευθανασίας προορίζεται κυρίως για τους ανθρώπους που είναι άρρωστοι σε τελικό στάδιο. Εδώ έχουμε ανθρώπους που υποφέρουν ψυχικά. Δεν θα είχε νόημα μια προηγούμενη αξιολόγηση, όπου η επιτροπή συζητά τα πλεονεκτήματα μιας τέτοιας υπόθεσης πριν από την πράξη; “
Ο γερουσιαστής χριστιανοδημοκρατών Steven Vanackere αντέδρασε στην ιστορία που ζητούσε να τροποποιηθεί ο βελγικός νόμος για την ευθανασία: “Ο παρών νόμος δεν έχει επαρκείς εγγυήσεις για ακραίες περιπτώσεις”, είπε, προσθέτοντας ότι όσοι την εφαρμόζουν “με αμέλεια επωφελούνται επίσης από την προστασία”
Ο φιλελεύθερος γερουσιαστής Jean-Jacques De Gucht, αντίθετα, πιστεύει ότι ο νόμος είναι αρκετά καλός. Είναι σίγουρος ότι οι γιατροί αποφασίζουν «με συνείδηση» – εκτός από αυτό, «είναι πάντα ο ασθενής που παίρνει την απόφαση».
Ενώ η περίπτωση της Tine προκάλεσε κάποια αντίθεση με τον βελγικό νόμο για την ευθανασία, ούτε καν οι Χριστιανοδημοκράτες αμφισβητούν τη νομιμότητα της νόμιμης δολοφονίας – ακόμη και σε περιπτώσεις ευάλωτων ψυχικών ασθενών. Η βασική πρόταση του Vanackere για την αλλαγή του νόμου είναι να απαιτήσει περισσότερους από τρεις γιατρούς να εγκρίνουν την ευθανασία σε αυτό το πλαίσιο, με υποχρεωτική θεραπεία.
Ένας εκπρόσωπος του κεντροδεξιού κόμματος MR δέχτηκε ότι η συζήτηση σχετικά με την ευθανασία πρέπει να ξανανοίξει, εφόσον οι νομικές απαιτήσεις για ζωντανές διαθήκες χαλαρώσουν και αρχίζει ένας νέος προβληματισμός για την επέκταση του νόμου στις νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
Ωστόσο η φλαμανδική εφημερίδα De Standaard είπε ότι ο γιατρός που έκανε την ευθανασία του Tine Nys κατηγορήθηκε για σεξουαλική κακοποίηση από δύο ασθενείς.
από την Βίκυ Μπαφατάκη
