Η αγνόηση του σεξ, της σεξουαλικότητας και της γονιμότητας στην έρευνα μας οδηγεί σε παρερμηνεία του παρελθόντος και διαιώνιση της σιωπής.
Πρόσφατα, σε μια ομάδα επιζωσών του Άουσβιτς τέθηκε μια βασική ερώτηση: Πώς επηρέασε το Ολοκαύτωμα την περίοδό σας; Παρόλο που πολλές από αυτές είχαν πάρει στο παρελθόν συνεντεύξεις από το Ίδρυμα Shoah, το Μουσείο Μνήμης Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών και το Μουσείο Ολοκαυτώματος του Μόντρεαλ, κανείς δεν είχε ποτέ διεξάγει μαζί τους συνεντεύξεις σε βάθος για τον εμμηνορροϊκό τους κύκλο στις περισσότερες από επτά δεκαετίες από τότε που επέζησαν από το στρατόπεδο συγκέντρωσης – μέχρι που ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Οτάβα και το Πανεπιστήμιο Oxford Brookes προσπάθησαν να μάθουν περισσότερα για την υπογονιμότητα των γυναικών μετά το Ολοκαύτωμα.
Ενώ οι μελετητές έχουν μελετήσει τα ιατρικά πειράματα που διεξήγαγαν οι Ναζί σε ορισμένες κρατούμενες των στρατοπέδων συγκέντρωσης, τα θύματα αυτά αποτελούσαν ένα σχετικά μικρό υποσύνολο του πληθυσμού αυτού. Οι ερευνητές δεν είχαν εξετάσει αν οι θεραπείες που αναστέλλουν τη γονιμότητα εφαρμόζονταν συνήθως στον γενικό πληθυσμό των γυναικών κρατουμένων, όπως υποψιάζονται τώρα ορισμένοι ερευνητές.
Μια τέτοια παράλειψη δεν είναι ασυνήθιστη. Οι μελετητές συχνά αγνοούν τα ζητήματα του φύλου, της σεξουαλικότητας και της γονιμότητας όταν διερευνούν ιστορικά θέματα, πιθανότατα λόγω θεσμικών εμποδίων καθώς και κοινωνικών προτύπων. Το σεξ – και οτιδήποτε σχετίζεται με το σεξ και το σώμα – μπορεί να είναι ένα άβολο θέμα για πολλούς ανθρώπους: θεωρείται απρεπές ή ακόμη και επικίνδυνο.
Οι παρενέργειες του γεννητικού ελέγχου εμποδίζουν την επιστήμη – προς το παρόν. Αυτό που χάνουμε όταν δεν ρωτάμε για τα σώματα, το σεξ και τη γονιμότητα δεν είναι μόνο η αλήθεια για την ιστορία μας, αλλά και η πλήρης ιστορία της ανθρωπότητας. Όταν δεν ρωτάμε για τα σώματα και το σεξ, διαιωνίζουμε τη σιωπή και τη ντροπή που συμβαίνει μέσω της κοινωνίας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στην παράβλεψη της γνώσης, στην παρερμηνεία των ιστορικών γεγονότων και στην παρεμπόδιση των ανθρώπων να αναλάβουν δράση για τη διόρθωση των αδικιών.
Πριν η Peggy J. Kleinplatz, Καθηγήτρια στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Οτάβα, ρωτήσει επιζώσες για την έμμηνο ρύση τους, η κοινή θεωρία μεταξύ των ιστορικών ήταν ότι η περίοδος σταμάτησε στα στρατόπεδα συγκέντρωσης λόγω του στρες και του υποσιτισμού – παρόλο που η περίοδος των γυναικών σταμάτησε μέσα σε 48 ώρες από τον εγκλεισμό. (Ενώ ο υποσιτισμός μπορεί να προκαλέσει τη διακοπή της περιόδου, η αλλαγή τείνει να συμβαίνει σε διάστημα αρκετών μηνών και όχι αμέσως. Το στρες μπορεί να προκαλέσει αμηνόρροια, αλλά η έκταση και η αιφνίδια εμφάνισή της στα στρατόπεδα, έγραψαν οι συγγραφείς μιας μελέτης του 2007, “φαίνεται εξαιρετική”). Όταν τελικά ρωτήθηκαν ευθέως, οι επιζώσες του Ολοκαυτώματος είχαν μια διαφορετική ιστορία: Πίστευαν ότι οι Ναζί μπορεί να έβαζαν μια ουσία στο φαγητό των γυναικών για να σταματήσει η έμμηνος ρύση.
Στο άρθρο που συνοψίζει αυτά τα ευρήματα, το οποίο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Social Science and Medicine, η Kleinplatz και ο συν-συγγραφέας της, ο ιστορικός Paul Weindling, υπέθεσαν ότι οι Ναζί μπορεί να έδιναν κρυφά στις γυναίκες ορμόνες που σταματούσαν την περίοδό τους, καθιστώντας τις υπογόνιμες κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στα στρατόπεδα και μετά. Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι η γονιμότητα ορισμένων επιζησασών μπορεί να επηρεάστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Από τις 93 γυναίκες με τις οποίες πήρε συνέντευξη η Kleinplatz, μόνο τρεις ανέφεραν ότι μπόρεσαν να κάνουν όσα παιδιά ήθελαν. Η Kleinplatz διαπίστωσε ότι υπήρχε “ένα ποσοστό 1,46 ζωντανών γεννήσεων ανά γυναίκα επιζήσασα σε αυτό το δείγμα κατά την εποχή του “Baby Boom” στον δυτικό κόσμο”. Συγκριτικά, οι Αμερικανίδες Εβραίες είχαν ποσοστά 2,6 έως 2,89 ζωντανές γεννήσεις ανά άτομο.
Το εύρημα αυτό οδήγησε σε μια νέα υπόθεση για το Ολοκαύτωμα: Οι Ναζί μπορεί να είχαν εμπλακεί σε μια συστηματική εκστρατεία στα στρατόπεδα συγκέντρωσης για να σταματήσουν την περίοδο των Εβραίων γυναικών και να καταστρέψουν τη γονιμότητά τους, μια εκστρατεία που ξεπερνούσε τα ήδη αναφερόμενα πειράματα στείρωσης σε επιλεγμένες γυναίκες.
Οι μέθοδοι προφορικής ιστορίας, όπως αυτές που χρησιμοποιούν οι Kleinplatz και Weindling, μας βοηθούν να αποκαλύψουμε κομμάτια του παρελθόντος, συμπεριλαμβανομένης της ιατρικής και επιστημονικής ιστορίας, που δεν μπορούμε να πάρουμε με κανέναν άλλο τρόπο – συχνά επειδή τα αρχεία είτε χάθηκαν ή καταστράφηκαν είτε δεν ελήφθησαν ποτέ εξ αρχής. Και η ιστορία του σεξ και της σεξουαλικότητας είναι ιδιαίτερα επιρρεπής σε τέτοια κενά γνώσης.
Οι μελετητές συχνά αγνοούν τα ζητήματα του σεξ, της σεξουαλικότητας και της γονιμότητας κατά τη διερεύνηση ιστορικών θεμάτων, πιθανότατα λόγω θεσμικών φραγμών καθώς και κοινωνικών προτύπων…
Άλλα νέα ευρήματα έρχονται στο φως σχετικά με το Ολοκαύτωμα τώρα που οι ερευνητές ρωτούν για το σεξ. Στο άρθρο της που δημοσιεύτηκε το 2021 στο περιοδικό Holocaust Studies, η Na’Ama Shik διαπίστωσε ότι μέχρι τη δεκαετία του 1990, οι Ισραηλινοί “συνεντευκτές των επιζωσών σπάνια ρωτούσαν για το θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης. Το σεξουαλικό τραύμα δεν είχε θέση σε μια αφήγηση όπου η επιζήσασα θα μπορούσε να επανέλθει στη ζωή και να αποτελέσει μέρος της αναγέννησης της χώρας”. Το να είσαι θύμα σεξουαλικής βίας θεωρούνταν, δυστυχώς, ως αδυναμία.
Σύμφωνα με τη Shik, οι ερευνητές δεν έκαναν επίσης ερωτήσεις σχετικά με το σεξουαλικό τραύμα κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος επειδή πίστευαν ότι η σεξουαλική κακοποίηση ήταν ασυνήθιστη, αφού “ο βιασμός ήταν αντίθετος με τη ναζιστική πολιτική της εξόντωσης”, έγραψε, και οι σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ Γερμανών και Εβραίων απαγορεύονταν από τους νόμους της Νυρεμβέργης.
Ωστόσο, όταν οι ερευνητές ρώτησαν τις γυναίκες για τη σεξουαλική κακοποίηση, διαπίστωσαν ότι ο βιασμός ήταν πιο συχνός από ό,τι αρχικά πίστευαν, και έγινε μέρος της συζήτησης γύρω από το Ολοκαύτωμα, μιας συζήτησης που, όπως έγραψε η Shik, είχε περιοριστεί στην “πείνα, την απώλεια, τους θαλάμους αερίων”.
Αλλά δεν είναι μόνο η ιστορία του Ολοκαυτώματος που έχουμε παρεξηγήσει επειδή αγνοήσαμε τα ερωτήματα σχετικά με το σεξ, ιδίως όταν πρόκειται για μειονοτικές ομάδες.
Οι μελετητές αγνοούσαν επί μακρόν τις εμπειρίες των μαύρων ομοφυλόφιλων γυναικών του Νότου, αλλά το 2018, ο E. Patrick Johnson, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Northwestern, δημοσίευσε ένα βιβλίο που συγκέντρωσε τις ιστορίες τους. Ο Johnson διαπίστωσε ότι οι γκέι γυναίκες του Νότου είχαν ποικίλες εμπειρίες που σπάνια είχαν διερευνηθεί, όπως η εμπειρία τους από την επιδημία του HIV/AIDS. Τέτοιες πληροφορίες αποτελούν κλειδί για την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο ο HIV και το AIDS επηρέασαν αυτές τις κοινότητες και μπορούν να βοηθήσουν στη διαμόρφωση της μελλοντικής εκπαίδευσης και της προσέγγισης των ομοφυλόφιλων κοινοτήτων του Νότου.
Ακόμη και μεταξύ των ερευνητών του σεξ, υπάρχουν ερωτήματα που θεωρούνταν πολύ ταμπού για να διερευνηθούν, όπως το αν οι γυναίκες πλήρωναν για το σεξ. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι δεν το έκαναν, οπότε δεν ρώτησαν ποτέ. Αλλά τα τελευταία 10 χρόνια οι μελετητές ρωτούν γυναίκες για την αγορά σεξ και διαπίστωσαν ότι όχι μόνο οι γυναίκες αγοράζουν σεξ “αλλά υπάρχουν εντυπωσιακές ομοιότητες μεταξύ των όσων επιδιώκουν οι άνδρες και οι γυναίκες πελάτες από το εμπορικό σεξ”, έγραψαν οι Natalie Hammond, Sarah Kingston και Scarlett Redman στο βιβλίο τους “Women Who Buy Sex” του 2020. Υποστηρίζουν ότι η προσθήκη των γυναικών πελατών στη συζήτηση επηρεάζει τις πολιτικές συζητήσεις σχετικά με τις βλάβες της πορνείας. Εν τω μεταξύ, επειδή οι ερευνητές δεν έχουν εξετάσει επαρκώς την πρακτική αυτή, πιθανότατα δεν έχουν εικόνα για σημαντικές πτυχές που επηρεάζουν τη σωματική υγεία των γυναικών, όπως η εξάπλωση των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, και την ψυχική τους υγεία, όπως η συζυγική ικανοποίηση.
Οι Ναζί μπορεί να είχαν εμπλακεί σε μια συστηματική εκστρατεία στα στρατόπεδα συγκέντρωσης για να σταματήσουν την περίοδο των Εβραίων γυναικών και να καταστρέψουν τη γονιμότητά τους.
Αυτό που βρίσκουμε όταν ρωτάμε για το σεξ είναι μερικές φορές ακατάστατο και μερικές φορές τρομακτικό. Αλλά μπορεί επίσης να είναι και χαρούμενα. Το να μην ρωτάμε για το σεξ μας οδηγεί σε παρανόηση του παρελθόντος και του παρόντος – από το γιατί οι γυναίκες έγιναν στείρες κατά τη διάρκεια και μετά το Ολοκαύτωμα, μέχρι το πώς οι γκέι άνθρωποι τα βγάζουν πέρα σε καταπιεστικές κοινωνίες και αν η εργασία στο σεξ θα πρέπει να ρυθμίζεται από την κυβέρνηση για να γίνει ασφαλέστερη για τους εργαζόμενους και τους πελάτες ή ακόμη και να καλύπτεται από την ασφάλιση υγείας.
Πρέπει να ρωτήσουμε επειδή τα γραπτά σχετικά με το σεξ, τη σεξουαλικότητα και τη γονιμότητα σπάνια επιβιώνουν για να μπουν στα ακαδημαϊκά αρχεία. Ενώ έχουν περάσει περισσότερα από 70 χρόνια από την πρωτοποριακή έρευνα του Alfred Kinsey για την ανθρώπινη σεξουαλικότητα και 60 χρόνια από την εξίσου πρωτοποριακή εργασία των William Masters και Virginia Johnson για τη σεξουαλική ανταπόκριση, οι επιτροπές αξιολόγησης ιδρυμάτων, οι οποίες ρυθμίζουν την έρευνα που αφορά ανθρώπινα υποκείμενα, μπορούν ακόμη να δυσχεράνουν τη μελέτη σεξουαλικών θεμάτων. Μια μελέτη του 2012 διαπίστωσε ότι το 45% των κοινωνιολόγων είχαν πρόβλημα να εγκριθεί η σεξουαλική έρευνα από το IRB.
Όταν η σεμνοτυφία ή οι απαιτήσεις των IRBs μας οδηγούν στο να αποφεύγουμε να θέτουμε ερωτήματα σχετικά με το σεξ και το σώμα ή να κάνουμε υποθέσεις με βάση το φύλο, αποτυγχάνουμε να κατανοήσουμε πώς να χαράξουμε πολιτικές βασισμένες σε στοιχεία για το μέλλον και να κατανοήσουμε πλήρως τις πολυπλοκότητες του παρελθόντος. Μόνο μέσα από την υποβολή τέτοιων δύσκολων ερωτήσεων μπορούμε να ανακαλύψουμε την αλήθεια.
Ορισμένοι άνθρωποι θα προτιμούσαν να μην συζητούνται ποτέ τέτοια θέματα, επειδή απειλούν το status quo και την τρέχουσα κατανόησή μας για τον κόσμο. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον οποίο πρέπει να συζητηθούν.
Απόδοση-Επιμέλεια: Βίκυ Μπαφατάκη
Πηγή: https://undark.org/ by Halie Lieberman
Η Hallie Lieberman είναι ιστορικός και δημοσιογράφος και συγγραφέας του βιβλίου “Buzz: A Stimulating History of the Sex Toy”.
