Τη σημερινή εποχή, όπου ο άνθρωπος βιάζεται να βγάλει εις πέρας όλες του τις υποχρεώσεις όσο το δυνατόν πιο σύντομα, είναι δύσκολο να τον κάνεις να σταματήσει και να σκεφτεί τι γίνεται γύρω του. Είναι δύσκολο να τον κάνεις να κοιτάξει κατάματα την αλήθεια και ακόμα πιο δύσκολο να τον κάνεις να καταλάβει ότι έχει και αυτός ευθύνη για κάποιο φαινόμενο ή γεγονός.
Η βία, οι καταχρήσεις και η αντίληψη μαστίζουν την εποχή μας και ρίχνουν το επίπεδο αλληλεγγύης και ανθρωπιάς μέσα στην κοινωνία σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Ο μόνος τρόπος για να μπορέσει η κοινωνία, να αντιμετωπίσει όλα τα κοινωνικά προβλήματα που έχει, είναι με την ευαισθητοποίηση των πολιτών της. Πώς όμως θα μπορέσει κάποιος να πληροφορήσει τον κάθε πολίτη ξεχωριστά για κάθε πρόβλημα, ενώ ο ίδιος ο πολίτης με το ζόρι καταφέρνει να βρει χρόνο να αντιμετωπίσει προβλήματα που άμεσα τον αφορούν;
Ένα κοινό μέσο που χρησιμοποιεί το μεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών είναι πλέον το διαδίκτυο και είναι τόσο άμεσο, γρήγορο και εύκολο όσο χρειάζεται να είναι, έτσι ώστε να μπορέσει η πλειονότητα του πληθυσμού να πληροφορηθεί για οποιοδήποτε φαινόμενο ή γεγονός, όπου και να βρίσκεται, ό,τι ώρα και να είναι. Έτσι η σκυτάλη περνάει σε ανθρώπους καλλιτεχνικού αλλά διαδραστικού χαρακτήρα έτσι ώστε να μπορεί να περαστεί κάποιο μήνυμα με την πρώτη κιόλας ματιά.
Σημαντικό ρόλο τα τελευταία χρόνια έχουν λάβει φωτογράφοι από όλο τον κόσμο, οι οποίοι με την δημιουργικότητα τους καταφέρνουν να περάσουν ένα μήνυμα τόσο διαφορετικά από ό,τι έχει συνηθίσει η κοινωνία, που κάποιες φορές δεν μπορεί παρά μόνο να προκαλέσει δέος και θαυμασμό στον θεατή. Η θεματολογία κάθε φωτογραφίας μπορεί να συμπίπτει με τη θεματολογία κάποιας άλλης αλλά όντας καλλιτέχνες, η προσέγγιση κάθε φωτογράφου τείνει να είναι διαφορετική βοηθώντας στο να μην συνηθίζει ο δέκτης στην ίδια προσέγγιση και το αποτέλεσμα να είναι πάντα το καλύτερο.
Παρόλο που αυτές οι φωτογραφίες χρησιμοποιούνται πολλές φορές για εμπορικούς λόγους και όχι μόνο με σκοπό την πληροφόρηση των πολιτών όλου του κόσμου, κάποιες φορές μέσω της διαφήμισης της κάθε εταιρίας, οι φωτογραφίες αυτές φαίνεται, να γίνονται άμεσα αντιληπτές από οργανώσεις που επικροτούν την κάθε προσπάθεια καταπολέμησης του κοινωνικού προβλήματος, που θίγει η κάθε φωτογραφία, με αποτέλεσμα, η ανταπόκριση του κοινού να είναι πάντα θετική.
Είναι γνωστό ότι ένα από τα κοινά προβλήματα όχι μόνο των χωρών της Ευρώπης αλλά παγκοσμίως, είναι τα αυτοκινητικά δυστυχήματα που γίνονται σε καθημερινή βάση με αιτία το αλκοόλ, την προσήλωση στο κινητό, την ταχύτητα και τις προσπεράσεις ή την παράβαση των Κανόνων Οδικής Κυκλοφορίας.
Η διαφημιστική εταιρία Terremoto Propaganda έκανε καμπάνια με σκοπό την ευαισθητοποίηση των πολιτών αναφορικά με τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα.
Φωτογράφος: ERNST photography.
Ένα από τα σοβαρότερα κοινωνικά προβλήματα παγκοσμίως είναι η ενδοοικογενειακή βία και κυρίως η βία προς το γυναικείο φύλο. Το γεγονός ότι ο άνθρωπος και η κοινωνία αναπτύσσονται και εξελίσσονται συνεχώς δεν σημαίνει ότι το ίδιο ισχύει και για τις αντιλήψεις της κάθε κοινωνίας, θρησκείας και οικογένειας. Παλαιότερα η βιαιοπραγία κατά των γυναικών ήταν η φρικτή καθημερινότητα του γυναικείου φύλου, καθώς θεωρείτο ότι η γυναίκα ήταν αντικείμενο και κατά ανάγκη κτήμα του άνδρα και σε καμία περίπτωση δεν είχε δικαιώματα. Ωστόσο ακόμα και μετά την εδραίωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κατά συνέχεια και του γυναικείου φύλου η βιαιοπραγία προς τη γυναίκα είναι ακόμα παρόν και σκιάζει με τη σειρά της την πνευματική ανάπτυξη και αντίληψη για τη θέση της γυναίκας μέσα σε μια κοινωνία.
Τη σημερινή εποχή υπάρχουν πολλές μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και γραμμές βοήθειας που βοηθούν θύματα βίας να ξεκινήσουν μια νέα ζωή και να εξαλείψουν αυτό το κοινωνικό φαινόμενο. Δεν είναι λίγες επίσης οι διαφημιστικές καμπάνιες που έχουν γίνει για να βοηθήσουν στο να έρθει εις πέρας αυτός ο σκοπός. Μια από τις διαφημιστικές εταιρίες είναι η Memac Ogilvy που επικεντρώθηκε στην καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών της Σαουδικής Αραβίας.
Φωτογραφία: Advertising agency: Memac Ogilvy.
Άλλο ένα από τα σημαντικότερα κοινωνικά προβλήματα παγκοσμίως είναι η νόμιμη κατοχή όπλου από απλούς πολίτες- ένα πρόβλημα που αν και δεν αφορά την Ελληνική κοινωνία άμεσα, θα έπρεπε να μας απασχολεί. Δεν είναι λίγες οι χώρες στις οποίες επιτρέπεται η κατοχή όπλου και δεν είναι λίγες οι φορές που άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους εξαιτίας μιας παρεξήγησης, ενός ατυχήματος ή σκοπίμως, μόνο και μόνο επειδή οι κάτοχοι των όπλων αυτών έχουν την άδεια του κράτους να έχουν δικαίωμα στην αγορά και πώληση πυρομαχικών. Έτσι με αίτιο αυτό το γεγονός η διαφημιστική εταιρία Grey έκανε μια φωτογραφική καμπάνια για να καλύψει το φαινόμενο αυτό.
Επιπλέον, μια από τις πιο σημαντικές διαφημίσεις που όλοι έχουν δει είτε στο διαδίκτυο είτε στην τηλεόραση είναι η διαφημίσεις των μη κερδοσκοπικών οργανώσεων που βοηθούν στο να βελτιωθεί η ζωή των ανθρώπων που ζουν σε τριτοκοσμικές χώρες. Κάποιες από αυτές τις διαφημίσεις αφορούν την λειτουργία του «Ανάδοχου γονέα», άλλες βοηθούν στην συλλογή και παράδοση τροφίμων και φαρμάκων για παιδιά που έχουν που πάσχουν από ελονοσία και άλλες οργανώσεις βοηθούν στο να βρεθούν εθελοντές Ερυθρού Σταυρού ή των Γιατρών χωρίς Σύνορα έτσι ώστε να σπεύσουν για βοήθεια στους ανθρώπους που την χρειάζονται. Πάρα το γεγονός ότι όλοι έχουν τη θέληση να βοηθήσουν και πονούν βλέποντας τις εικόνες των παιδιών που ζουν σε άθλιες συνθήκες, λίγοι είναι αυτοί που πραγματικά καλούν στις γραμμές βοήθειας, στέλνουν τρόφιμα και κάνουν κάποιες δωρεές για αυτά τα παιδιά. Ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση στην περίπτωση του διαδικτύου καθώς όλοι φαίνεται να πατούν like σε αυτού του είδους τα δημοσιεύματα αλλά είναι ελάχιστοι αυτοί που μπαίνουν στην διαδικασία να διαβάσουν ολόκληρο το άρθρο ή να προσφέρουν βοήθεια. Με αφορμή την συνήθεια αυτή, η διαφημιστική εταιρία Publicis στην Σιγκαπούρη δημοσίευσε τις παρακάτω φωτογραφίες θέλοντας να ευαισθητοποιήσει όσο το δυνατόν περισσότερο τους ανθρώπους που θα τη δουν.
Τέλος, μια από τις πιο συνηθισμένες διαφημίσεις στην τηλεόραση και το διαδίκτυο είναι οι διαφημίσεις που αφορούν το περιβάλλον. Διαφημίσεις που αποδοκιμάζουν την ρίψη απορριμμάτων σε θάλασσες και παραλίες, την πρόληψη ως προς την περίπτωση πυρκαγιάς αλλά και την ρίψη τσιγάρων σε πράσινους χώρους είναι η πιο συνηθισμένες και ιδιαιτέρως σε χώρες όπου τα τελευταία χρόνια μαστίζονται από την καταστροφή μεγάλων εκτάσεων πανίδας. Φαίνεται ωστόσο να έχουν ελαττωθεί σοβαρά οι διαφημίσεις που επιδοκίμαζαν και παρότρυναν τον κόσμο να βοηθήσει συμμετέχοντας σε ομαδικές δεντροφυτέψεις που συνήθιζαν να κάνουν Δήμοι πολλών περιοχών την Ελλάδας ιδιαίτερα και όλου του κόσμου γενικότερα. Έτσι, η διαφημιστική εταιρία Leagas Delaney δημοσίευσε την παρακάτω φωτογραφία θέλοντας να δώσει ώθηση στον κόσμο να βοηθήσει με αυτόν τον τρόπο όσο περισσότερο μπορεί ο καθένας.
Φωτογραφία : Leagas Delaney
Συμπερασματικά λοιπόν, η δύναμη μιας φωτογραφίας είναι αφάνταστη, καθώς με μια και μόνο εικόνα μπορεί κάποιος να περάσει ένα μήνυμα, με τέτοιον τρόπο έτσι ώστε όχι μόνο να μην περάσει απαρατήρητο, αλλά και να μείνει αξέχαστο στο μυαλό κάποιου. Φωτογραφίες όπως οι παραπάνω έχουν σκοπό, όχι μόνο να ευαισθητοποιήσουν και να πληροφορήσουν τον δέκτη τους για το θέμα στο οποίο αναφέρονται, αλλά και να του δώσουν την ώθηση που χρειάζεται για να δράσει υπεύθυνα καθώς μπορεί να μην τον επηρεάζει άμεσα, αλλά το οποιοδήποτε κοινωνικό φαινόμενο προκαλεί βλάβη στο συναίσθημα της αλληλεγγύης και της ανθρωπιάς της κάθε κοινωνίας, κάνοντας τα κοινωνικά προβλήματα ολοένα και μεγαλύτερα.
από την Αντωνία Καρίτζη
Επιμέλεια : Γιώργος Μαράτης