Η Μαρία Αναστασία φορούσε ροζ κορδέλες στις μακριές της μπούκλες. Ήταν πολύ όμορφη. Μεγάλωσε με όλη τη στοργή και την αγάπη των γονιών της, που την είχαν στα πούπουλα…Πήγε στα καλύτερα σχολεία, σπούδασε… Στα 25 της γνώρισε ένα γοητευτικό κύριο, τον παντρεύτηκε, έκανε πολλά παιδιά…
Αυτά ονειρευόταν η Ειρήνη Παπαδοπούλου 33 ετών σήμερα, όταν έκλεινε τα μάτια της και χάιδευε την μόλις 2 μηνών κοιλίτσα της. Ήταν η έκτη φορά που προσπαθούσε να φέρει ένα παιδί στον δικό της μοναχικό κόσμο και να του δώσει όλη την φροντίδα που η ίδια στερήθηκε, αφού ο καρκίνος της πήρε μαζί του την μητέρα της, όταν ήταν δεκαέξι και τον πατέρα της, στα είκοσι της.
Κάθε φορά που προσπαθούσε να μείνει έγκυος με τη μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης, η Ειρήνη αποταμίευε ελπίδες για την πραγματοποίηση της επιθυμίας της. Εκείνης που ξύπνησε το μητρικό της ένστικτό στα οκτώ της χρόνια, όταν είπε στον πατέρα της … «Το μόνο πράγμα που θέλω να γίνω όταν μεγαλώσω είναι μανούλα και σύζυγος….»
Ήταν δεκαοκτώ χρονών και γευόταν άπληστα την ελευθερία με τις χαρές και τις παγίδες της, όταν η οξεία σαλπιγγίτιδα ‘τραυμάτισε’ το όνειρο της Ειρήνης.«Στα είκοσί μου χρόνια, έχοντας ζήσει έντονα τη ζωή μου ξεκίνησα μια σταθερή σχέση με μοναδικό σκοπό να γίνω μητέρα. Εκείνο που με γοήτευσε στο σύντροφό μου, ήταν η πεποίθησή μου ότι θα γινόταν ένας πολύ καλός πατέρας».
Παιδούλα ακόμα και θέλει να πείσει τον σύντροφό της να κάνουν ένα παιδί. «Σίγουρα συνέβαλε το γεγονός ότι είχα χάσει η ίδια τη μητέρα μου, αλλά ανεξάρτητα από αυτό, ένιωθα τον εαυτό μου γεννημένο για να γίνει μητέρα. Μπορούσα να επικοινωνώ και με το πιο δύστροπο πιτσιρίκι. Όλα τα παιδιά με κοίταζαν με λατρεία. Υπήρχε ένα περίεργο δέσιμο, μια φοβερή χημεία ανάμεσα σε μένα και στα παιδιά.»
Έπειτα από ένα χρόνο σχέσης κι αφού δεν είχα μείνει έγκυος, κάναμε και οι δύο εξετάσεις. Το σπέρμα του συντρόφου μου ήταν πολύ δυνατό. Εγώ όμως ανακάλυψα το πρόβλημα με τις σάλπιγγες. Έπρεπε να κάνω επέμβαση ή να γίνει εξωσωματική. Έπεισα το σύντροφό μου να δοκιμάσουμε πρώτα την εξωσωματική. Εγώ ήμουν αυτή που κίνησα τη διαδικασία και παρέσυρα τον σύντροφό μου, που τότε ήταν αδιάφορος.»
Μπήκε στη διαδικασία της εξωσωματικής. Έκανε συχνά εξετάσεις, άρχισε τα χάπια, τις ορμόνες και τις ενέσεις. Ξεκίνησε η καταστολή, όπου ο οργανισμός παύει να παράγει ωάρια. Έπειτα πέρασε στη φάση της διέγερσης, όπου ο εγκέφαλος παίρνει εντολή να παράγει ωάρια. Ακολούθησε η ωοληψία…
Η Ειρήνη θέλει να πετάξει από τον ενθουσιασμό της. Μόλις έχει κάνει την εμβρυομεταφορά και είναι σίγουρη ότι ένα από τα γονιμοποιημένα ωάρια που πριν από λίγο μπήκαν στη μήτρα της θα μεγαλώσει και θα γίνει το παιδί της. Τι κι αν οι γιατροί της έχουν πει να μείνει για λίγη ώρα ακίνητη στο κρεβάτι; Αν μπορούσε, θα έπιανε κουβέντα και με τις υπόλοιπες 15 γυναίκες που βρίσκονται στο θάλαμο μετά την εμβρυομεταφορά. Η Ειρήνη είναι η νεώτερη, μόλις 21 χρονών. Γυρίζει το κεφάλι της και χαιρετά τη διπλανή της. Δεν παίρνει καμία απόκριση. η διπλανή κυρία μένει ακίνητη με τα χέρια σταυρωμένα. «Είναι η πρώτη σας φορά;» τη ρωτάει η Ειρήνη απτόητη. «Η 18η», έρχεται η στεγνή απάντηση. Ξαφνικά ο ενθουσιασμός της Ειρήνης παγώνει. Γυρίζει μπροστά της, τεντώνεται, σκεπάζεται καλά μέχρι το λαιμό και σταυρώνει σφιχτά τα χέρια της γύρω από την κοιλιά της. Μένει εντελώς ακίνητη, κλείνει τα μάτια και προσεύχεται. Έχει συνειδητοποιήσει ότι η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι ένας αγώνας που μπορεί να αποδειχθεί μακρύς και επώδυνος. Η ίδια δεν θα το βάλει κάτω. Η μητρότητα είναι ο μοναδικός σκοπός της ζωής της.
« Αισθανόμουν ότι έκανα κάτι πολύ απλό. Ήμουν πολύ μικρή ηλικιακά και όλοι με θεωρούσαν ‘το παιδί που θέλει να κάνει παιδί’. Ήμουν ανύπαντρη και όμως φώναζα, ότι δεν μπορώ να κάνω παιδί, γιατί δεν το θεώρησα ποτέ ντροπή ή ταμπού.».
Αν και η νεαρή της ηλικία, της επέτρεπε οποιαδήποτε πράξη αυθορμητισμού και επιπολαιότητας η Ειρήνη δεν ήθελε να παντρευτεί με τον Αντώνη… «Ήταν μια σιωπηρή συμφωνία με τον εαυτό μου και την αξιοπρέπεια μου. Δεν μπορούσα να του φορτώσω το πρόβλημα μου».
«Όταν πληροφορήθηκα ότι το τεστ ήταν αρνητικό, πήρα τη μεγαλύτερη απόρριψη που μπορούσα να φανταστώ.
Ο καιρός περνούσε και η μητρότητα γινόταν ο απαγορευμένος καρπός που ήταν κρεμασμένος σε εκείνο το ψηλό πεύκο του πάρκου. Στη σκιά του καθόταν η Ειρήνη και έκλαιγε σαν μικρό παιδί, όταν έβλεπε τις μητέρες να πηγαίνουν βόλτα τα παιδιά τους στο πάρκο.
Τα τρυφερά χεράκια, που τόσο ήθελε να κρατήσει, είχαν αντικατασταθεί από τις σκληρές, ιδρωμένες και παγωμένες παλάμες των φίλων της που έκαναν έκτρωση και η Ειρήνη ήταν εκεί για να τους συμπαρασταθεί….
«Αυτό που με αναστάτωνε περισσότερο ήταν οι εκτρώσεις. Ένιωθα μίσος βλέποντας τις φίλες μου να σκοτώνουν τα παιδιά τους. Από τη μία να τις παρηγορώ και από την άλλη να θέλω να τις χαστουκίσω. Έλεγα μέσα μου ‘Θεέ μου, αυτό το παιδάκι γιατί να μην είναι δικό μου;
Μετά την αποτυχία της εξωσωματικής, η Ειρήνη υποβλήθηκε στην εγχείριση απόφραξης των σαλπίγγων. Τότε ανακάλυψε ότι έπασχε και από ενδομητρίωση. Η εξωσωματική δεν ήταν πλέον επιλογή, αλλά η μόνη λύση.
«Ξεκίνησα αμέσως τη δεύτερη και μετά και την τρίτη εξωσωματική. Η ίδια διαδικασία. Οι καθημερινές εξετάσεις ήταν για την Ειρήνη μια ψυχολογική φθορά. Από τις πολλές ενέσεις, οι φλέβες του ενός χεριού έχουν πετρώσει, δεν μπορούν πια να δώσουν αίμα. Από τη λήψη ορμονών το κορμί της φούσκωνε και ξεφούσκωνε συνέχεια. «Αυτά τα προβλήματα ήταν το λιγότερο. Αυτό που με πονούσε ήταν η αποτυχία, η αίσθηση ότι το όνειρό μου δεν θα γινόταν ποτέ πραγματικότητα.» Στην 3η εξωσωματική γονιμοποίηση η καρδιά της σκίστηκε στα δυο. Αφού για τρίτη φορά το παιδί που λαχταράει τόσο, την απορρίπτει χωρίς να την δει. «Άλλες δεκαπέντε μέρες θανάτου και τίποτα……Τα βάζεις με Θεούς και δαίμονες.
Σε παίρνει από κάτω. Αισθάνεσαι ότι δεν πληροίς εκείνα που έχουν όλες οι άλλες γυναίκες. Είναι εκείνες οι φορές που θέλεις να κλέψεις ένα μωρό, που θέλεις να χτυπήσεις το κεφάλι σου στον τοίχο». Στις αποτυχίες, η αίσθηση της μοναξιάς ήταν δυσβάσταχτη. «Ήμουν μόνη σ’ αυτήν την πορεία. Δεν είχα γονείς, ούτε συγγενείς και οι αδελφές μου βρίσκονταν πολύ μακριά. Αυτό ήταν που με είχε τσακίσει. Δεν μπορούσα να μοιραστώ με κανέναν το πρόβλημά μου. Είχα ανάγκη από το χάδι της μητέρας μου, μου έλειπε η στοργή της… Και από την άλλη να αισθάνεσαι την ανάγκη να απολογηθείς στο σύντροφό σου. Να του πεις ότι δεν τα καταφέρνεις.
Ο Αντώνης είχε άψογη συμπεριφορά, πήγαινε και έδινε σπέρμα χωρίς να ενοχλείται, ερχόταν στην ωοληψία. Όταν κατάλαβα ότι ήθελε κι αυτός το παιδί ένιωσα τη συμπαράστασή του. Ωστόσο ήμουν μόνη. Ήθελα βοήθεια, φροντίδα, δεν μπορούσα να επιφορτίζω συνεχώς το σύντροφό μου. Ένιωθα ότι του στερώ την οικογένεια. Ήμουν μικρή τότε. Δεν είχα καταλάβει ότι όταν ο σύντροφος σου σ’ αγαπά, αδιαφορεί για αυτά που εσύ θεωρείς ελαττώματα στον εαυτό σου.»
Στο μεταξύ η Ειρήνη αποφασίζει μαζί με άλλες γυναίκες με προβλήματα υπογονιμότητας να ιδρύσουν το σύλλογο ΚΥΒΕΛΗ, ένα σωματείο με σκοπό να βοηθά ηθικά και ψυχολογικά τα ζευγάρια που έχουν πρόβλημα.
Μέσα από έναν βιολόγο που ήταν στο σύλλογο, η Ειρήνη γνωρίζει το γυναικολόγο που έμελλε να γίνει ο γιατρός της. Η διαδικασία της εξωσωματικής ήταν η ίδια, με τη διαφορά ότι η εμβρυομεταφορά διήρκησε μισή ώρα αντί για λίγα δευτερόλεπτα. Σε 15 μέρες χτυπάει το τηλέφωνο και τα νέα είναι χαρμόσυνα. Ο γιατρός γίνεται θεός στα μάτια της. «Κλαίγαμε αγκαλιασμένοι. Ο σύντροφός μου έγινε πιο τρυφερός. Του έλεγα ‘έχω μωράκι στην κοιλιά μου’. Δεν προλάβαμε να χαρούμε. Σε τρεις μέρες είδα αίμα. Από κόκκινο γινόταν καφέ, όλο και πιο σκούρο. Έκανα υπέρηχο. βιοχημική εγκυμοσύνη, δηλαδή σάκος δίχως έμβρυο, συχνό φαινόμενο στις εξωσωματικές. Στενoχωρήθηκα, αλλά κατάλαβα ότι μπορώ να μείνω έγκυος…»
Στην 5η εξωσωματική μένει έγκυος. «Ήταν δύσκολη η εγκυμοσύνη. Είχα συνέχεια αίμα. Ήμουν συνέχεια ξαπλωμένη σε ένα κρεβάτι. Τελικά απέβαλα.»
«Στην έκτη προσπάθεια, μπήκα κατευθείαν για εμβρυομεταφορά χρησιμοποιώντας κατεψυγμένα έμβρυα από την προηγούμενη εξωσωματική.»
Για πρώτη φορά η Ειρήνη είναι τόσο σίγουρη που μιλάει στο έμβρυο. «Έπιανα την κοιλιά μου, την χάιδευα. Έλεγα ‘κρατήσου μωράκι μου, εγώ σ’ αγαπάω και σε θέλω’. Την φανταζόμουν. Πρόσεχα στον ύπνο να μην πιέζω την κοιλιά μου. Φανταζόμουν τη ζωή της Μαρίας – Αναστασίας. Την έβλεπα παρανυφάκι στο γάμο. Την φανταζόμουν όμορφη, έξυπνη. Σκεπτόμουν το δικό της γάμο… Άρχισα να έχω και τα συμπτώματα της εγκύου. Οσφραινόμουν και την παραμικρή μυρωδιά. Είχα εμετούς…
Έφτασα στα μέσα του δεύτερου μήνα. Όλα πηγαίνουν καλά, ώσπου ένα πρωί τα συμπτώματα σταματούν. Πάω στο γιατρό. Δεν θέλω να κοιτάζω το υπερηχογράφημα. Ο γιατρός χλόμιασε. Η καρδιά του εμβρύου είχε σταματήσει. Εγώ ήμουν που παρηγορούσα τον γιατρό…»
«Μετά το υπερηχογράφημα υπήρχε προγραμματισμένη συνάντηση στο σύλλογο, όπου και πήγα. Αφού μου δώσανε συγχαρητήρια για την εγκυμοσύνη μου, τους είπα ότι έχασα το παιδί. Πήρα τηλέφωνο το σύντροφό μου. Μου ήταν πολύ δύσκολο.» Δεν ήταν μόνη. Απλά ένιωθε μόνη. Κενή αφού δεν μπορούσε να προσφέρει ένα παιδί σε εκείνη και στον Αντώνη.
« Πήγα σπίτι κι έκλαιγα. Βίωνα το θάνατο του παιδιού μου. Για μένα αυτό το παιδί υπήρξε. Ένα χρόνο ταξίδευα. Από Πορτογαλία μέχρι Ουγκάντα… Δεν ήθελα να ξαναδώ ένεση ούτε γιατρό. Γυρίζοντας πίσω, συνειδητοποίησα την ανάγκη να ζήσω εγώ για μένα. Σε όλο το ταξίδι κρατούσα μέσα στο πορτοφόλι μου το υπερηχογράφημα. Όταν επέστρεψα, το έβγαλα και είπα ότι πρέπει να συνεχίσω τη ζωή μου. Χώρισα με το σύντροφό μου και άλλαξα σπίτι.»
Όλη της τη ζωή μέχρι τότε την είχε περάσει προσπαθώντας να κάνει παιδί. Οι αποτυχίες της την έκαναν να νιώθει τελείως άχρηστη. «Τώρα έχω μια πολύ καλή δουλειά που μου δίνει αυτοπεποίθηση. Η ζωή δεν μου έχει δώσει παιδί, μου χρωστάει όμως ένα σύντροφο. Δεν μειονεκτώ επειδή δεν μπορώ να κάνω παιδί. Τα παιδιά έρχονται και φεύγουν για να ζήσουν τη δική τους ζωή. Ο σύντροφος είναι που μένει για πάντα.»
Το παιδί της Ειρήνης τώρα είναι η ίδια της η ζωή. Την προσέχει, την αγαπάει, την κανακεύει. Ίσως στο μέλλον να δώσει την αγάπη της σε ένα άλλο παιδί. Το παιδί που μπορεί να έχει ο σύντροφός της… ή σε εκείνο που ίσως κάποτε υιοθετήσει…Μια γυναίκα που δεν μπορεί να κάνει παιδιά δεν είναι λιγότερο άνθρωπος.
Από τη Βίκυ Μπαφατάκη
(συνεργάστηκε ο Άγης Σταυρόπουλος)
Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Glamour το 2003
