Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε η Ημερίδα «Υπογεννητικότητα: Κοινωνική και Ιατρική προσέγγιση», την Κυριακή 31 Μαρτίου 2019 στο Συνεδριακό Κέντρο ΕΕΑΙ στο Χαλάνδρι. Το ζήτημα της υπογεννητικότητας είναι πιο επίκαιρο, αλλά ταυτόχρονα και πιο κρίσιμο από ποτέ.
Την εκδήλωση χαιρέτησε ο Δήμαρχος Αμαρουσίου, Πρόεδρος του ΙΣΑ και υποψήφιος Περιφερειάρχης Αττικής, Γιώργος Πατούλης, ο οποίος ανέφερε: «Η υπογεννητικότητα είναι θέμα πολύ σημαντικό με κοινωνικό χαρακτήρα.. σχετίζεται με τα παιδιά μας και με το μέλλον μας. Χρειάζεται να αλλάξουν οι κοινωνικοί ρόλοι. Οι μετακινήσεις των νέων σε άλλες χώρες έχουν δυστυχώς αυξηθεί και το αύριο είναι στα δικά μας χέρια».
Ο πρώτος ομιλητής της Ημερίδας, ο Ευγένιος Κουμαντάκης, Ομότιμος Καθηγητής Γυναικολογίας – Μαιευτικής, αναφέρθηκε στις «Πληθυσμιακές προσεγγίσεις των δημογραφικών μας δεδομένων, τον ρόλο του οικογενειακού προγραμματισμού και την ανάγκη δημιουργίας νέων υποδομών και διέκρινε τις συνιστώσες του δημογραφικού προβλήματος στα εξής:
- πολύ χαμηλή γεννητικότητα,
- ανεξέλεγκτη μετανάστευση,
- χαμηλός δείκτης γονιμότητας (κατά μέσο όρο 1,5 παιδιά ανά γυναίκα),
- επιτάχυνση της δημογραφικής γήρανσης,
- ευνοϊκή εξέλιξη του προσδόκιμου επιβίωσης (77,6 έτη ζωής στους άνδρες και 82,9 στις γυναίκες)
«Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και του ΟΗΕ δεν έχουμε γεννήσεις στην Ελλάδα. Ως το 2100 θα υπάρχει πληθυσμιακή ελαχιστοποίηση του ελληνικού πληθυσμού. Τα τελευταία χρόνια μπορεί να έχουν αυξηθεί οι θάνατοι, αλλά έχει μειωθεί πάρα πολύ η θνησιμότητα των εμβρύων. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ανανέωση των γενεών. Χρειάζονται κίνητρα ώστε οι νέοι και οι νέες να μείνουν στον τόπο τους και να αποκτήσουν παιδιά» ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Κουμαντάκης. Σύμφωνα, λοιπόν, με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ από το 2013 έχει παρατηρηθεί περαιτέρω µείωση των γεννήσεων:
- Ο αριθµός γεννήσεων ανά 1000 κατοίκους το 1993 ήταν 30,8.
- O δείκτης γεννητικότητας καταγράφεται σε 8,6 και ο δείκτης θνησιµότητας σε 10,2.
- Υψηλότερο δείκτη νεννητικότητας από εκείνον της θνησιμότητας ειχαν η Αλβανια (12,3 έναντι 7,1), τα Σκόπια (11,2 έναντι 9,3) και η Ισπανία (9,1 έναντι 8,3).
- Οι γεννήσεις στην Ελλάδα το 2013, ανήλθαν σε 94.134 άτομα.
- H µέση ηλικία της µητέρας κατά τη γέννηση ήταν 31,85 έτη.
- O δείκτης βρεφικής θνησιµότητας από 2,91 το 2012, αυξήθηκε στο 3,69 κατά το 2013.
- Ο δείκτης νεογνικής Θνησιµότητας αυξήθηκε στο 2,63 από 1,89 το 2012.
- O δείκτης περιγεννητικής θνησιμότητας αυξήθηκε στο 5,79 από 5,64 το 2012.
- Οι γάµοι ανήλθαν σε 51.256, έναντι 49.710 το 2012, παρουσιάζοντας αύξηση 3,11%.
«Το εθνικό πρόβλημα της υπογεννητικότητας» ήταν το επόμενο θέμα εισήγησης του διοργανωτή και συντονιστή της ημερίδας, Κοινωνιολόγου, Εμμανουήλ Γιαννάτου. Ανέφερε ότι αιτίες της υπογεννητικότητας είναι η απομάκρυνση από τις παραδοσιακές αξίες, η μείωση των γεννήσεων, η μετανάστευση των νέων και η μεγάλη εισροή αλλοδαπών στην Ελλάδα. Επιπροσθέτως επισήμανε ότι: «Μας έχουν κατακλύσει οι πλασματικές ανάγκες. Ζούμε στην εποχή του εύκολου διαζυγίου και υπάρχει μεγάλη αύξηση των άγαμων μητέρων. Αυτό οφείλεται στην αλλαγή της νοοτροπίας του Έλληνα και στις προτεραιότητες που θέτει, που σίγουρα πρώτο δεν έρχεται το παιδί, αλλά ένα σκάφος ή ένα αυτοκίνητο…».
Στην ομιλία του έθεσε τις εξής προτάσεις για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας:
- Μείωση της φορολογίας και απελευθέρωση της επιχειρηματικότητας.
- Μεγαλύτερη σημασία στην ανθροποκεντρική παιδεία και στον κοινοτισμό.
- Να στραφούν οι νέοι στις σπουδές, σε τεχνικές, επαγγελματικές και εμπορικές σχολές.
- Στήριξη των πολύτεκνων οικογενειών.
- Εκπαίδευση των νέων σχετικά με τη γονιμότητα.
- Χρήση των ιδεολογικών μηχανισμών του Ελληνικού Κράτους.
Στη συνέχεια, ο Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος, Δάσκαλος MSc και Διευθυντής του 6ου Δημοτικού Σχολείου Χαλανδρίου, αναφέρθηκε στην ομιλία του στην «Υπογεννητικότητα και στην Εκπαίδευση». Οι γεννήσεις, οι θάνατοι και η μετανάστευση σε άλλες χώρες επηρεάζουν σίγουρα την υπογεννητικότητα, ενώ εντείνουν το πρόβλημα οι μικρές – έως και ανύπαρκτες – άδειες κύησης και λοχείας. Τόνισε πως «από το 1990 έως το 2000 άρχισε έντονα η μείωση των γεννήσεων, ενώ έως το 2050 το πρόβλημα θα έχει ενταθεί σημαντικά». Το μορφωτικό επίπεδο των γυναικών έχει αυξηθεί πάρα πολύ, επομένως ο γάμος τίθεται σε δεύτερη μοίρα σε σχέση με την καριέρα, «άρα αργεί πολύ η τεκνογονία και η οικογένεια», παρατήρησε εύστοχα. «Ο χρόνος τορπιλίζει τη μητρότητα και ο χρόνος ακόμη δρα επιθετικά προς τη γυναίκα. Τα σχολεία και οι μαθητές έχουν αρχίσει να μειώνονται δραματικά και η Πολιτεία θα πρέπει να έχει καθοριστικό ρόλο για την ανατροπή της κατάστασης αυτής».
Σχετικά με το θέμα της «Πρόληψης της Υπογεννητικότητας και των ΜΜΕ», μίλησε η Δρ. Βίκυ Μπαφατάκη, Επικοινωνιολόγος – Δημοσιογράφος με MSc στη Βιοηθική. Υποστήριξε, κόντρα στα δημογραφικά στοιχεία που ανέπτυξε αναλυτικά με αριθμούς, και στις δηλώσεις διάσημων ή μη γυναικών που επέλεξαν να μην τεκνοποιήσουν, θέτοντας ως προτεραιότητα την καριέρα τους, αλλά και φοβούμενες την ευθύνη ενός παιδιού, ότι μια γυναίκα μπορεί να εξελιχθεί και ως άνθρωπος αλλά κι ως επαγγελματίας μέσω της οικογένειας και των παιδιών της και αποτελούν άλλοθι πολλές δικαιολογίες εκ μέρους των γυναικών, όπως η καριέρα, η ομορφιά κ.ά. Ανέφερε ότι «τα παιδιά είναι ευλογία και η σύγχρονη Ελληνίδα πρέπει να αλλάξει νοοτροπία σε πολλούς τομείς. Το κοινωνικό κράτος απουσιάζει και βασικές αιτίες πέρα από την οικονομική κρίση για να μην αποκτήσουν οι γυναίκες παιδιά, είναι η ανεργία, ο υπερκαταναλωτισμός, η συναισθηματική ανασφάλεια, η έλλειψη χρόνου, η καριέρα, τα σύγχρονα πρότυπα ομορφιάς, οι γάμοι σε μεγάλη ηλικία κ.ά. Επίσης τόνισε ότι τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης δεν ασχολούνται όσο θα έπρεπε με το μεγάλο εθνικό πρόβλημα της υπογεννητικότητας, πλην ορισμένων εκπομπών και μεμονωμένων ρεπορτάζ».
Τέλος, στο βήμα ανέβηκε η Βέρα Μεσσήνη, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια, που αναφέρθηκε στις «Ψυχολογικές επιδράσεις που οδηγούν στην υπογεννητικότητα». Η Ψυχολόγος ανέφερε ότι «Οι άνθρωποι έχουμε δημιουργηθεί για να δημιουργούμε. Ο σκοπός της ζωής βρίσκεται συνεχώς σε εξέλιξη. Ο άνθρωπος δημιουργεί την πραγματικότητα… η ζωή είναι αποτέλεσμα των πιστεύω μας. Το παρελθόν είναι μόνο μνήμες και το μέλλον χρειάζεται φαντασία. Μέσα από τη σχέση μας με το παιδί μας βιώνουμε τη σχέση μας πιο έντονα με το σκοπό της ζωής μας. Το σημαντικότερο νόημά της είναι εκείνο της τεκνοποίησης».
Κείμενο: Κατερίνα Σχοινά, Φιλόλογος – Δημοσιογράφος, ΜΑ Λαογραφίας
