Ο Αλέξης Μινωτής, ήταν ένας από τους κορυφαίους δραματικούς ηθοποιούς και σκηνοθέτες του ελληνικού θεάτρου.Γεννήθηκε στα Χανιά στις 8 Αυγούστου 1900, της Κρήτης. Μεγάλωσε σε μικροαστικό περιβάλλον εμπόρων και μικροεπιτηδευματιών. Το πραγματικό του όνομα ήταν Αλέξης Μινωτάκης. Από την ηλικία των 15 χρόνων, δημοσίευσε ποιήματα του στο φιλολογικό περιοδικό «Διόνυσος» της Κωνσταντινούπολης, υιοθετώντας το επίθετο «Μινωτής». Μετά τις εγκύκλιες σπουδές του στο γυμνάσιο, διορίστηκε ως υπάλληλος, στην Τράπεζα Αθηνών και μετέπειτα στην Εθνική Τράπεζα, των Χανίων.
Το 1921, ήλθε στην Αθήνα, κι άρχισε ως ερασιτέχνης ηθοποιός, να εμφανίζεται “επί σκηνής” με διάφορα θεατρικά συγκροτήματα – θιάσους. Αργότερα όμως, επιδόθηκε ως επαγγελματίας ηθοποιός λαμβάνοντας μέρος και σε επαρχιακές θεατρικές περιοδείες, με τους θιάσους “Βεάκη και Νέζερ” και παρουσίαζαν με επιτυχία τον «Οιδίποδα τύραννο». ¨
Αντιμετώπιζε τις οικογενειακές αντιρρήσεις, για το επάγγελμα που είχε διαλέξει, αναγκάσθηκε να κόψει το επίθετό του, αν και αυτό δεν μείωσε τη ρήξη που είχε με τον πατέρα του – που δεν του μίλαγε επί χρόνια…
Αργότερα, προσλήφθηκε από τον θίασο της «Μαρίκας Κοτοπούλη», με το θίασο της οποίας και σημείωσε το 1925, τη πρώτη του μεγάλη επιτυχία στο έργο του «Αρτζιμπάσεφ Πόλεμος» που υποδυόταν τον ρόλο του βιολιστή, -έτσι δεν άργησε -αν και αυτοδίδακτος- ν’ αναγνωρισθεί η εξέχουσα καλλιτεχνική μορφή του. Ιστορικής επιτυχίας θεωρήθηκαν οι παραστάσεις του, στο πρωτοποριακό τότε, συγκρότημα της “Ελεύθερης Σκηνής” το 1930.
Από το 1925 έως το 1930, συνεργάστηκε με τον Σπύρο Μελά στην απόπειρά του να δημιουργήσει το «Θέατρο Τέχνης» στην Αθήνα. Το επόμενο διάστημα, υπήρξε, συνθιασάρχης στο θέατρο Βεάκη – Παξινού – Μινωτή και από το 1932 έως το 1942, χρημάτισε βασικό πρωταγωνιστικό στέλεχος του Εθνικού Θεάτρου. Έκτοτε διέγραψε μία εξαιρετική καριέρα, διεθνούς ακτινοβολίας, αφήνοντας πραγματικά εποχή, σε ρόλους, όπως στον «Άμλετ, τον Πέερ Γκυντ, τους Βρικόλακες, το Μάκβεθ, το Βασιλιά Ληρ, τους δύο Οιδίποδες…», και γενικά στο αρχαίο δράμα, σε έργα των Μπρεχτ, Λόρκα, Μπέκετ, κ.ά, αλλά και στο ελληνικό ρεπερτόριο, Χορν, Ξενόπουλος, Μπόγρης, Τερζάκης. Αξέχαστες επιτυχίες που διαδέχονταν η μια την άλλη.
Το 1936, σπούδασε με κρατική υποτροφία τη θεατρική τέχνη στην Αγγλία και τη Γερμανία, όπου γνωρίστηκε προσωπικά με τον Βέρνερ Κράους. Επίσης, θαύμασε τον μεγάλο τεχνίτη Μόισσι και είδε τον Άμλετ και τον Μεφιστοφελή του Γκρύντγκενς. Η ευρωπαϊκή του σπουδή, τον οργάνωσε ως ηθοποιό, και τον προίκισε με μια τεχνική που υπήρξε ο εξοχότερος κάτοχός της.
Στα χρόνια της αμερικανικής αυτοεξορίας του, λόγω μέτριας αγγλικής προφοράς, δεν έκανε θέατρο. Μετά την απελευθέρωση το1945, ως σκηνοθέτης, θιασάρχης και ηθοποιός, έκανε επιτυχίες σ’ όλα τα είδη ρεπερτορίου. Ανέβασε στην Επίδαυρο και σε μεγάλα θέατρα του εξωτερικού και όπερα, όπως τη «Μήδεια», μία από τις καλύτερες σκηνοθεσίες στον κόσμο, με την αξέχαστη Μαρία Κάλλας.
Στη συνέχεια αναγνωρίσθηκε από τους καλύτερους πρωταγωνιστές του Εθνικού Θεάτρου, στις παραστάσεις του οποίου στην Αγγλία (1939) με τον “Άμλετ” του Σαίξπηρ κρίθηκε από τους Άγγλους κριτικούς ως Παγκόσμιος καλύτερος Άμλετ των τελευταίων 50 ετών.
Ο Αλέξης Μινωτής, υποδύθηκε σχεδόν, όλους τους ρόλους, σε όλα τα θεατρικά είδη, από φάρσες μέχρι μελοδράματα και από κωμωδία μέχρι τραγωδία, δημιουργώντας μια καριέρα διεθνούς ακτινοβολίας. Κυριότεροι δημιουργικοί ρόλοι του ήταν στους πρωταγωνιστικούς ρόλους των έργων: «Ιούλιος Καίσαρ και Άμλετ του Σαίξπηρ, Δον Κάρλος του Σίλλερ, Ιβάν ο τρομερός, Πέερ Γκυντ, Μάκβεθ, Βασιλιάς Ληρ, Βρυκόλακες.. κ.ά».
Το 1940, νυμφεύτηκε, την Κατίνα Παξινού και μαζί εμφανίζονταν στο Βασιλικό Θέατρο που δημιούργησαν. Στη περίοδο όμως, της κατοχής στην Ελλάδα του 1941, ο Αλέξης, κατέφυγε στις ΗΠΑ. Το 1946, εισήλθε στο Χόλυγουντ και έλαβε μέρος στη κινηματογραφική ταινία του Άλφρεντ Χίτσκοκ «Υπόθεση Νοτόριους» μαζί με τον Κάρι Γκραντ και την Ίνγκριντ Μπέργκμαν. Την ίδια χρονιά συμμετείχε και στη ταινία «Chase» μαζί με την Μισέλ Μοργκάν.
Το 1952, προσκλήθηκε από το Εθνικό Θέατρο στην Αθήνα, μαζί με την Κατίνα Παξινού, για έκτακτες εμφανίσεις σε αρχαία δράματα και στους «Βρυκόλακες» του Ίψεν. Τότε ανταποκρινόμενος στο αίτημα της Βασίλισσας Φρειδερίκης για γύρισμα χολιγουντιανής ταινίας στην Ελλάδα, συμμετείχε στο «Παιδί και το Δελφίνι» με την Σοφία Λόρεν που γυρίστηκε στην Ύδρα. Αξιοσημείωτη επιτυχία είχε και αυτή!
Το ίδιο έτος, μετά τις παραστάσεις στην Ελλάδα, συμμετείχε στις παραστάσεις αρχαίων δραμάτων του Εθνικού Θεάτρου στη Νέα Υόρκη. Στις παραστάσεις εκείνες ο «Οιδίπους Τύραννος» του Σοφοκλή, ανέβηκε με δική του σκηνοθεσία. Επίσης, σκηνοθέτησε στις τραγωδίες “Εκάβη” το 1955» και “Μήδεια” το 1956, του Ευριπίδη στις οποίες πρωταγωνίστησε η Κατίνα Παξινού, καθώς και τις τραγωδίες “Αντιγόνη” το 1956, με πρωταγωνίστρια την Άννα Συνοδινού και Οιδίπους επί Κολωνώ, με πρωταγωνιστή τον ίδιο.
Το 1958, ανέβασε στην Αμερική (Dallas Civil Opera) και στο Κόβεντ Γκάρντεν στο Λονδίνο την όπερα του Κερουμπίνι «Μήδεια» με πρωταγωνίστρια τη Μαρία Κάλλας. Η παράσταση, κρίθηκε ως βάση υψηλού υποδείγματος σύγχρονης σκηνοθεσίας μελοδράματος. Επίσης εμφανίσθηκε και στο Μπροντγουέι στην «Ηλέκτρα» με την Μαρίκα Κοτοπούλη.
Ο Αλέξης Μινωτής, είχα λάβει μέρος και στη ξένη κινηματογραφική επιτυχία “Γη των Φαραώ” με την Τζόαν Κόλινς. Τελευταία εμφάνισή του στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου ήταν το καλοκαίρι του 1989 με τον ρόλο, στον «Οιδίποδα επί Κολωνώ» του Σοφοκλή. Πέθανε στην Αθήνα στις 11 Νοεμβρίου 1990, μένοντας πιστός στη μνήμη της συζύγου του, Κατίνας Παξινού μέχρι τον θάνατό του.
Άνθρωποι τέτοιας εμβέλειας, δεν ξεχνιούνται ποτέ!!! Ζουν συνέχεια μέσα στη θύμηση και στις καρδιές μας…
Στο Μουσείο και στο Αρχείο Παξινού – Μινωτή, που στεγάζεται στο Μέγαρο Εϋνάρδου, Αγίου Κωνσταντίνου 20 και Μενάνδρου 52, ο χώρος πλέον αυτός, γεμίζει ασφυκτικά από αναμνήσεις φωτογραφίες, από παραστάσεις, από μυθικές, πίνακες, το πορτραίτο της Παξινού δια χειρός Τσαρούχη, εμπνευσμένο από τον Ματωμένο Γάμο, αλλά και η βεντάλια που φιλοτέχνησε ο ίδιος καλλιτέχνης για το «Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα», προσωπικά τους αντικείμενα.
Της Σοφίας Βαλαβάνη
