Αφιέρωμα στη σπουδαία, διακεκριμένη, γοητευτική, ταλαντούχα, με επιβλητική φωνή, ηθοποιό μας.
Η Αλέκα (Αλεξάνδρα) Κατσέλη, το γένος Μαζαράκη, γεννήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 1917, και σπούδασε στη Σχολή χορού της Κούλας Πράτσικα και στη δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης, με δάσκαλό της τον Κάρολο Κουν.
Πρωτοεμφανίστηκε στο «Θέατρο Τέχνης» το 1943, στο «Πρώτο έργο της Φάννυ» του Μπέρναρντ Σο. Το επόμενο έτος, προσλήφθηκε στο Εθνικό Θέατρο, όπου γνώρισε τον σκηνοθέτη Πέλο Κατσέλη.
Στη θεατρική σκηνή εμφανίσθηκε για πρώτη φορά στο Θέατρο Τέχνης το 1942, στη διάρκεια της Κατοχής. Μετά την απελευθέρωση, και ύστερα από μια σειρά επιτυχιών της, προσλήφθηκε το 1945 στο Εθνικό Θέατρο και έκανε την πρώτη της εμφάνιση στο έργο «Έμπορος της Βενετίας» του Σαίξπηρ, σε σκηνοθεσία τού λίγο αργότερα συζύγου της, Πέλου Κατσέλη.
Στο Θέατρο Τέχνης έμεινε ώς το 1944, οπότε μεταπήδησε στο Εθνικό, με το οποίο διατήρησε μακροχρόνια συνεργασία. Εκεί γνώρισε και τον σκηνοθέτη Πέλο Κατσέλη, με τον οποίο το 1945 παντρεύτηκε και απέκτησε μαζί του δύο κόρες, την ηθοποιό-πολιτικό, Νόρα και την οικονομολόγο-πολιτικό, Λούκα Κατσέλη.
Μετά διετία αποχωρώντας από το Εθνικό, εμφανίσθηκε ως πρωταγωνίστρια της δραματικής σκηνής σε διάφορα δραματικά έργα άλλων θιάσων. Το 1950 επαναπροσλήφθηκε στο Εθνικό θέατρο εμφανιζόμενη σε βασικούς ρόλους της, «Αγίας Ιωάννας» του Μπέρναρ Σω και των «Τριών κόσμων» του Διονυσίου Ρώμα.
Στον κινηματογράφο εμφανίστηκε, σαν πρωταγωνίστρια στη κινηματογραφική ταινία «Λύκαινα» το 1951, και έλαβε μέρος στα χοροδράματα «Μαρσύας» και «Μορφές μιας γυναίκας» του Ελληνικού Χοροδράματος του Μάνου Χατζιδάκι, το 1949 για να ακολουθήσουν ως το 1978 άλλοι 15 πρωταγωνιστικοί ρόλοι της. Για το ρόλο της Κλυταιμνήστρας στην ταινία «Ηλέκτρα» βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης το 1962.
Συνεχίζοντας μια πλούσια θεατρική καριέρα, με αποκορύφωση το 1986 όπου πρωταγωνιστεί στο έργο «Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα» του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα.
Στον ελληνικό κινηματογράφο, στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο η συμμετοχή της υπήρξε πάντα, αξιόλογη.
Άναψε τρεις φορές την Ολυμπιακή Φλόγα, σαν Πρωθιέρεια των Ολυμπιακών Αγώνων το 1956 της Μελβούρνης, της Ρώμης το 1960 και του Τόκυο το 1964, και με την ξεχωριστή και αισθαντική φωνή της την μεταλαμπάδευσε στον κόσμο.
Η Κατσέλημ συνεργάστηκε, επίσης, με το «Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο» του Μάνου Κατράκη, το1955-1959 και το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος.
Στην 7η τέχνη, αν και έπαιξε σε λιγότερες από είκοσι ταινίες, ερμήνευσε συναρπαστικά τους περισσότερους ρόλους, ιδιαίτερα εκείνον της Κλυταιμνήστρας στην «Ηλέκτρα» του Κακογιάννη το 1962, αλλά και της μάνας στον «Αγαπητικό της Βοσκοπούλας».
Σαν δασκάλα της υποκριτικής δούλεψε χρόνια με μεθοδικότητα και πάθος, γι’ αυτό ξεπήδησαν από τα χέρια της εξαιρετικοί ηθοποιοί. Δίδαξε επί σειρά ετών την υποκριτική τέχνη αρχικά μαζί με τον σύζυγό της, στη σχολή του, αλλά μετά το θάνατό του συνέχισε μόνη της. Συνεργάστηκε, επίσης, με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, την Εθνική Ραδιοφωνία, και με θιάσους του ελεύθερου θεάτρου, όπου διετέλεσε, επίσης, θιασάρχης και συνθιασάρχης.
Υπήρξε σπουδαία δραματική Ελληνίδα ηθοποιός και διπλωματούχος καλλιτέχνης του χορού. Λάμπρυνε το ελληνικό θέατρο με το ταλέντο, το ήθος, την πνευματικότητα και την προσωπικότητά της.
Κόρη της Αλέκας Κατσέλη, είναι η σημερινή ηθοποιός και πολιτικός Νόρα (Ελεονώρα) Κατσέλη, όπως και η επίσης πολιτικός και οικονομολόγος Λούκα (Λουκία Ταρσίτσα) Κατσέλη, σύζυγος του πρώην υπουργού Γεράσιμου Αρσένη. Η εγγονή τους είναι, επίσης, ηθοποιός, Αμαλία Αρσένη.
Έφυγε από τη ζωή στις 11 Σεπτεμβρίου 1994. σε ηλικία 76 ετών. Θα τη θυμόμαστε πάντα με αγάπη, στο αρχαίο δράμα, στο ρόλο της Ηλέκτρας στην τριλογία του Αισχύλου «Ορέστεια», που σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Ροντήρης, για το Εθνικό Θέατρο στο Ηρώδειο το 1944. Επίσης, και το ρόλο της Άρτεμης στον «Ιππόλυτο» του Ευριπίδη, σε σκηνοθεσία Ροντήρη, το 1954 και σε πολλά άλλα, με την εκθαμβωτική σκηνική της παρουσία.
Της Σοφίας Βαλαβάνη
