Το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ στο Athens Science Festival 2021

ΕΠΙΣΤΗΜΗ, ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Την Δευτέρα 29 Μαρτίου 2021, στις 6.00 μ.μ. το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας του τμήματος Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ συμμετέχει στο Athens Science Festival 2021 «Η εποχή των ηρώων» 27-29 Μαρτίου 2021, με στόχο όλοι ανεξαιρέτως να αναγνωρίσουν και να τιμήσουν τον ρόλο και την προσφορά των επιστημόνων και της επιστημονικής κοινότητας στην καθημερινή μας ζωή.

Το Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας παρουσιάζει τη θεματική:

Pandemic Ethics: η φιλοσοφία στην εντατική: Ηθικά και συνταγματικά διλήμματα με αφορμή την πανδημία και τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις στον χώρο των επιστημών υγείας

Πώς η πανδημία επέδρασε στην προστασία των δεδομένων των πολιτών και σε άλλα συνταγματικά δικαιώματα; Πώς η τηλεκπαίδευση και η τηλεργασία άλλαξαν τη ζωή μας; Πώς οι γιατροί και οι νοσηλευτές αντιμετώπισαν ηθικά διλήμματα ζωής και θανάτου και πώς το ιατρικό καθήκον βρέθηκε αρκετές φορές αντιμέτωπο με την καταπάτηση της αυτονομίας των ασθενών; Και ανάμεσα σε όλα αυτά, τι ρόλο έπαιξε ή θα παίξει την επόμενη μέρα, η τεχνητή νοημοσύνη στον τομέα της υγείας; Αυτά και πολλά ακόμα ερωτήματα καλούνται να απαντήσουν τα μέλη του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ και να συζητήσουν με το κοινό.

Συντονιστής:

Ευάγγελος Δ. Πρωτοπαπαδάκης, Διευθυντής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας του Ε.Κ.Π.Α., Αναπληρωτής Καθηγητής Εφαρμοσμένης Ηθικής του Ε.Κ.Π.Α., Πρόεδρος του Ελληνικού Κλιμακίου της Έδρας Βιοηθικής της UNESCO (Haifa).

Θέματα:

1. Πανδημία και προστασία δεδομένων
Φερενίκη Παναγοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Συνταγματικού Δικαίου του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ

Στο πλαίσιο της εισήγησης εξετάζονται τα μεγάλα συνταγματικά διλήμματα που θέτει η πανδημία στην προστασία δεδομένων των πολιτών. Η συμβολή εκκινεί με την ανάλυση των αντιτιθεμένων συνταγματικών αγαθών της προστασίας της δημόσιας υγείας, του δικαιώματος στην ιδιωτική ζωή και της προστασίας δεδομένων καθώς επίσης και του δικαιώματος στην πληροφόρηση. Στη συνέχεια η συμβολή εστιάζει στα εξής ζητήματα α) την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα των ασθενών και την ιχνηλάτηση των επαφών αυτών, β) τη δημοσιοποίηση προσωπικών δεδομένων των ασθενών στα ΜΜΕ για λόγους ενημερώσεως του πληθυσμού, γ) τη λήψη μέτρων σε χώρους εργασίας, αλλά και σε δημόσια προσβάσιμους χώρους εν γένει, δ) την τηλεκπαίδευση και ε) τους εμβολιασμούς. Η εισήγηση καταλήγει ότι η νομοθεσία περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα προσφέρει ένα ασφαλές νομικό οπλοστάσιο για την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων.

2. Πανδημία και διλήμματα κλινικής ηθικής
Γεώργιος Μπούτλας, Ιατρός Ορθοπαιδικός, MD, PhD (ΕΚΠΑ), Ερευνητής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ

Η κλινική ηθική διέπεται από συγκεκριμένες αρχές όπως αυτές της αυτονομίας, της αγαθοπραξίας, της δικαιοσύνης, της μη βλάβης, της προστασίας του ευάλωτου και του σεβασμού της αξιοπρέπειας. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας λόγω της επείγουσας ανάγκης αντιμετώπισης, του τεράστιου αριθμού των προσερχομένων στα νοσοκομεία ασθενών και της συνεπαγόμενης εξάντλησης των διαθέσιμων πόρων, το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό βρέθηκε πολλές φορές αντιμέτωπο με ηθικά διλλήματα που αφορούσαν επιλογές ζωής και θανάτου, διλλήματα που σπανίως ανακύπτουν στην καθ’ ημέρα ιατρική πράξη. Η αυτονομία του αρρώστου σε συνθήκες επείγοντος και απομόνωσης από τους συγγενείς αναγκαστικά υποκαταστάθηκε από την πατερναλιστική αντιμετώπιση. Η απόλυτη αξία του προσώπου και ο σεβασμός της ζωής του ανεξάρτητα από αξιολογήσεις και εμπειρικά χαρακτηριστικά υποχώρησε μπροστά σε ηλικιακές και άλλες επιλογές. Πόσο θα επηρεάσει η πανδημία την ιατρική ηθική όπως είχε διαμορφωθεί στην προ- πανδημίας εποχή;

3. Τεχνητή νοημοσύνη και ιατρική διάγνωση
Παναγιώτης Ν. Κορμάς, Ιατρός Ορθοπαιδικός, MD, PhD (ΕΚΠΑ), Ερευνητής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ

Τα υπολογιστικά συστήματα τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) μπορούν να αναλύσουν, μερικές φορές εξίσου αποτελεσματικά με τους εξειδικευμένους γιατρούς, τεράστιο όγκο δεδομένων χωρίς περιορισμούς χρόνου και κόπωσης. Ο τρόπος με τον οποίο τα συστήματα αυτά καταλήγουν σε ακριβείς διαγνώσεις ωστόσο, δεν είναι απολύτως κατανοητός στον ανθρώπινο νου. Αυτό εγείρει ηθικά ζητήματα καθώς οι ασθενείς συχνά αναζητούν κατανόηση του τρόπου με το οποίο επιτυγχάνεται η διάγνωση. Και ταυτόχρονα, οι γιατροί όντας υπεύθυνοι για τη λήψη κλινικών αποφάσεων, έχουν ανάγκη από καλύτερη ερμηνεία των εργαλείων ΤΝ. Στην παρούσα εισήγηση θα εξεταστούν ορισμένα ηθικά προβλήματα που ανακύπτουν από τις πρόσφατες τεχνολογικές εξελίξεις στον χώρο της ιατρικής διάγνωσης.

Δευτέρα 29 Μαρτίου 2021, ώρα 6.00μμ
Παρακολούθηση Δωρεάν Online
Το link σύνδεσης θα δημοσιευθεί εδώ ATHENS SCIENCE FESTIVAL και στο site του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας ΕΚΠΑ http://www.philosophylab.philosophy.uoa.gr

Athens Science Virtual Festival 2021

Κάθε δύσκολη εποχή γεννά τους δικούς της πρωταγωνιστές, τους δικούς της… ήρωες. Το Athens Science Festival αποκτά νέα, ψηφιακή μορφή και επιστρέφει ανανεωμένο προκειμένου να μας μεταφέρει στην «εποχή των ηρώων»! Από τις 27 έως τις 29 Μαρτίου 2021, το μεγαλύτερο φεστιβάλ επιστήμης της χώρας θα αναδείξει διαδικτυακά και σε «ζωντανή» μετάδοση από την Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων τις πιο σύγχρονες εξελίξεις σε τομείς της επιστήμης, της τεχνολογίας και της καινοτομίας, αλλά και τη σχέση της επιστήμης με την τέχνη.

Η πανδημία και οι καταστροφικές επιπτώσεις της σε ολόκληρο τον πλανήτη έφεραν στο προσκήνιο μια νέα κατηγορία ηρώων, πρωτίστως στον χώρο της επιστήμης. Με μοναδικές «υπερδυνάμεις» τους τη θέληση για προσφορά και την αίσθηση καθήκοντος απέναντι στον «άλλο», αγωνίζονται καθημερινά προκειμένου να πετύχουν το ακατόρθωτο: να διευρύνουν τα όρια της ανθρώπινης γνώσης και να δώσουν λύση εκεί που χρειάζεται. Τους επιστήμονες αυτούς, όλων των ειδικοτήτων, θα τιμήσει το Athens Science Festival 2021.

Πολλά είναι τα πρόσωπα που θα «φωτίσουν» με τη συμμετοχή τους το φετινό φεστιβάλ και θα φιλοξενηθούν στην πλατφόρμα του Athens Science Festival, όπως:

Ο πολυβραβευμένος Καθηγητής Υπολογιστών του MIT, Κωνσταντίνος Δασκαλάκης αναλύει «Πως η τεχνητή νοημοσύνη αποτυγχάνει και τι μπορούμε να κάνουμε για αυτό;» (Κυριακή 28 Μαρτίου στις 19.00)

Η αμερικανίδα Βιοχημικός Jennifer Dounda που συν-κατέκτησε το Nobel Χημείας για το 2020 για την καινοτόμο μέθοδο επεξεργασίας γονιδιώματος με τη συν-εφευρέτρια Emmanuelle Charpentier, του συστήματος CRISPR, θα δώσει ομιλία με τίτλο «Κόβοντας και ράβοντας το DNA μας» (Σάββατο 27 Μαρτίου στις 19.00).

Ο βραβευμένος με Νόμπελ Χημείας το 2003 Peter Agre, διάσημος καθηγητής και διευθυντής του Κέντρου Ερευνών για την Ελονοσία του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, θα μιλήσει για τη σημασία που έχει η διεύρυνση των δυνατοτήτων της ιατρικής στην πρόοδο και την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Στην ξεχωριστή του ομιλία με τίτλο «Η διαμόρφωση ενός καλύτερου κόσμου μέσω της Ιατρικής», ο Peter Agre θα παρουσιάσει την ιατρική επιστήμη ως πηγή αισιοδοξίας για το μέλλον του είδους μας.

Η Susan Schneider, διεθνούς φήμης πανεπιστημιακός, διακεκριμένη φιλόσοφος και συγγραφέας του επιτυχημένου βιβλίου «Artificial You: AI and the Future of the Mind», θα μιλήσει για την «Τεχνητή νοημοσύνη και το μέλλον του νου», θα συζητήσει τις φιλοσοφικές επιπτώσεις της εν λόγω τεχνολογίας και, συγκεκριμένα, την προσπάθεια αναπαραγωγής συνείδησης με τεχνητά μέσα. Πρόκειται για ένα επίκαιρο ζήτημα, που θα μας απασχολήσει όλο και περισσότερο στο άμεσο μέλλον.

O διάσημος γιατρός και καθηγητής Φυσιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μάαστριχτ, Mark Post, θα παρουσιάσει μια καινοτόμα και φιλική προς το περιβάλλον εναλλακτική στον τρόπο παραγωγής βόειου κρέατος. Στην ομιλία του με τίτλο «Λαχταριστό μπιφτέκι από… βλαστικά κύτταρα!», ο Post θα αναπτύξει τις τεχνικές προκλήσεις, τις ευκαιρίες καθώς και ορισμένες εκπληκτικές κοινωνικές επιπτώσεις που επιφέρει η συνθετική παραγωγή κρέατος στο εργαστήριο.

Athens Science Festival

Από το 2014, το Athens Science Festival υποδέχεται ανελλιπώς όλους εκείνους που διψούν να κατακτήσουν την επιστημονική γνώση μέσα από διαφορετικά εργαλεία και τρόπους μάθησης, όλους εκείνους που επιθυμούν να βιώσουν τη μοναδική εμπειρία που θα τους χαρίσει η γνωριμία τους με τη σύγχρονη επιστημονική και τεχνολογική πρόοδο και που θα τους οδηγήσει στο να κατανοήσουν τα ανεξάντλητα επιτεύγματά της.

Το Athens Science Festival 2021 διοργανώνεται από τον εκπαιδευτικό οργανισμό “Επιστήμη Επικοινωνία – SciCo”, το British Council και την Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων σε συνεργασία με πλήθος ακαδημαϊκών, ερευνητικών φορέων και εκπαιδευτικών οργανισμών. Το φεστιβάλ διεξάγεται υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, και της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Καινοτομίας

Γραφείο Τύπου Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Φιλοσοφίας ΕΚΠΑ