Ο βλαισός μέγας δάκτυλος, γνωστός και ως «κότσι», είναι η συχνότερη παραμόρφωση του άκρου ποδός, δημιουργώντας τόσο αισθητικά, όσο και λειτουργικά προβλήματα. Αν και κατά το παρελθόν, ο φόβος της επέμβασης και ο χρόνος της ανάρρωσης αποτελούσαν ανασταλτικούς παράγοντες για την οριστική θεραπεία του προβλήματος, η διαδερμική χειρουργική που εφαρμόζεται σήμερα υπόσχεται την εξάλειψη του προβλήματος, γρήγορα και ανώδυνα. Όπως μας εξηγεί, ο Δρ. Γεώργιος Δημάκης, Διευθυντής Ορθοπαιδικός Χειρουργός της Ευρωκλινικής Αθηνών & Εξειδικευμένος στις ελάχιστα επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές των κάτω άκρων, η σύγχρονη αυτή μέθοδος έχει υψηλά ποσοστά επιτυχίας, εξασφαλίζοντας παράλληλα, μια σειρά από πλεονεκτήματα για τον ασθενή, όπως η αποφυγή της γενικής και ραχιαίας αναισθησίας και η σύντομη νοσηλεία.
Τι είναι το κότσι;
To κότσι είναι μια σύνθετη παραμόρφωση του μεγάλου δαχτύλου του ποδιού (βλαισός μέγας δάκτυλος), η οποία συνοδεύεται συνήθως από παραμορφώσεις και συμπτώματα στα υπόλοιπα δάκτυλα. Αναλυτικότερα, το πρώτο μετατάρσιο δημιουργεί παρέκκλιση προς τα μέσα και η εξέλιξη αυτής είναι η «βλαισότητα» (η προς τα έξω παρέκκλιση του μεγάλου δακτύλου), η οποία έχει σαν φυσική συνέχεια να ανασηκώνεται το δεύτερο ή και το τρίτο δάχτυλο του ποδιού και να δημιουργούνται πάνω σε αυτά υπερκερατώσεις, οι γνωστοί σε όλοι μας «κάλοι».
Ποια είναι τα αίτια του προβλήματος;
Τα αίτια του προβλήματος είναι πολυπαραγοντικά. Περίπου στο 70% των περιστατικών αυτών υπάρχει μια κληρονομική προδιάθεση. Βέβαια, το κότσι θεωρείται γυναικεία υπόθεση, γιατί επιδεινώνεται ή και δημιουργείται από κακή υπόδηση, από τα στενά και ψηλοτάκουνα παπούτσια, τα οποία φορούν οι γυναίκες. Γι’ αυτό και η αναλογία γυναικών ανδρών είναι 9:1.
Ποια είναι η ενδεδειγμένη θεραπευτική αντιμετώπιση;
Ο μοναδικός τρόπος για να διορθωθεί ο βλαισός μεγάλος δάκτυλος (κότσι) είναι η χειρουργική επέμβαση. Βέβαια, ως τώρα χρησιμοποιούνταν διάφορες χειρουργικές τεχνικές, οι οποίες ήταν συνδεδεμένες με πολύωρες, μεγάλες και επώδυνες επεμβάσεις. Σήμερα, εφαρμόζεται μια σύγχρονη μέθοδος, η διαδερμική χειρουργική με τομές που δεν ξεπερνούν τα 2-3 χιλιοστά. Μέσω των οπών αυτών, οδηγούνται μικρά εργαλεία με τα οποία γίνονται διορθωτικές οστεοτομίες, αφαιρέσεις εξοστώσεων, διατομές τενόντων (καμπτήρων – εκτεινόντων), θυλακοτομές, αρθροτομές κ.α.), υπό ακτινοσκόπηση (C-ARM).
Στη διαδερμική τεχνική τι είδους αναισθησία εφαρμόζεται;
Άλλο ένα πλεονέκτημα της διαδερμικής χειρουργικής είναι ότι γίνεται με τοπική αναισθησία, με αποκλεισμό των νεύρων του ποδιού (ankle block-υπερσφύριος αναισθησία), χωρίς ίσχαιμη περίδεση, κάτι πολύ σημαντικό, γιατί με αυτόν τον τρόπο αποφεύγουμε τους κινδύνους της θρομβοεμβολικής νόσου. Η νοσηλεία διαρκεί λίγες ώρες, είναι ODC (one day care) κι ο ασθενής μπορεί άμεσα να επιστρέψει στο σπίτι του.
Τι να περιμένει ο ασθενής μετά το χειρουργείο;
Η φόρτιση του χειρουργημένου ποδιού είναι πλήρης και άμεση. Για τρεις εβδομάδες θα πρέπει να φοράει το ειδικό μετεγχειρητικό παπουτσάκι για την καλύτερη στήριξη του χειρουργημένου ποδιού, ενώ μετά το πέρας αυτού του διαστήματος μπορεί να φορέσει αθλητικό παπούτσι και να επανέλθει σταδιακά στις συνηθισμένες του δραστηριότητες.
Υπάρχει κίνδυνος υποτροπής;
Το πιο σημαντικό σε κάθε χειρουργική επέμβαση είναι ο εκτενής και σωστός προεγχειρητικός έλεγχος. Ο προεγχειρητικός έλεγχος πέραν της αξιολόγησης της κλινικής εικόνας του ασθενούς θα πρέπει να περιλαμβάνει και τη σωστή μελέτη των ακτινογραφιών, να μετριούνται οι μοίρες και γενικά, να ελέγχονται οι οστικές παραμορφώσεις και οι βλάβες των μαλακών μορίων, ώστε να γίνεται ο σωστός προεγχειρητικός σχεδιασμός. Συνεπώς, με σωστή κλινική και ακτινολογική μελέτη περιορίζεται ο κίνδυνος υποτροπής.
Αν αναβάλουμε τη θεραπεία του προβλήματος, μπορούν να προκληθούν προβλήματα στην υγεία μας;
Πρόκειται για μια σύνθετη πάθηση, η οποία θα λέγαμε ότι λειτουργεί όπως το φαινόμενο «domino». Δηλαδή, αν κάποιος δεν μπορεί να περπατήσει, χωλαίνει ή πονάει κατά τη βάδιση είναι σίγουρο ότι σταδιακά θα καταπονεί και τις αρθρώσεις που βρίσκονται πάνω από το πόδι μας, όπως τα γόνατα, το ισχίο και βέβαια την σπονδυλική του στήλη.
Μπορεί να προληφθεί το κότσι; Υπάρχουν κάποιες συμβουλές που αν τις ακολουθήσουμε μειώνουμε τον κίνδυνο;
Η καλή κουλτούρα υπόδησης και η σωστή υγιεινή των ποδιών συμβάλλουν στην πρόληψη του προβλήματος. Σε γενικές γραμμές, θα συμβούλευα τις γυναίκες να φορούν τα αγαπημένα τους κομψά, ψηλοτάκουνα παπούτσια με «μέτρο» και να αποφεύγουν τα πολύ χαμηλά παπούτσια με λεπτή σόλα.
