Στην Ελλάδα έχουμε περίπου 160.000 άτομα με άνοια και 230.000 άτομα με ήπια νοητική διαταραχή. Εάν στους παραπάνω αριθμούς προσθέσουμε και τους οικείους των παραπάνω, ο αριθμός που προκύπτει είναι πολύ μεγάλος και στην ουσία ένα στα δέκα άτομα πάσχει από άνοια ή φροντίζει κάποιον που πάσχει. Τα παραπάνω τονίζει στο Hellenic Medical Review o Σωκράτης Γ. Παπαγεωργίου, Νευρολόγος, Αναπληρωτής Καθηγητής Νευρολογίας και Νευροψυχολογίας στην A’ Νευρολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Αιγινήτειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, σε μια συνέντευξη με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Πολλές φορές τα όρια μεταξύ των διαφορετικών παθήσεων του εγκεφάλου που οδηγούν σε έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών είναι δυσδιάκριτα.
Μιλώντας για την άνοια, συμπεριλαμβάνουμε κατά κανόνα περιστατικά ατόμων άνω των 65 ετών. . Το 70% των περιστατικών άνοιας οφείλεται στη Νόσο Alzheimer ή σε συνδυασμό Νόσου Alzheimer με αγγειακές βλάβες ενώ η άνοια που οφείλεται μόνο σε αγγειακές βλάβες είναι πιο σπάνια. Ωστόσο, υπάρχουν και τα περιστατικά άνοιας σε μικρότερες ηλικίες που είναι μεν σχετικά σπάνια αλλά πρέπει να μπορεί ένας γιατρός να τα αναγνωρίσει αφού συνήθως δεν τυγχάνουν έγκαιρης διάγνωσης. Τέτοια περιστατικά γνωρίσαμε και εμείς στην Ελλάδα πρόσφατα, μέσω της ιστορίας του διάσημου ηθοποιού Bruce Willis, που το 2022 διαγνώστηκε με αφασία και τον Φεβρουάριο του 2023 με μετωποκροταφική άνοια. Παρατηρούμε ότι παρότι διάσημος, δεν έτυχε της σωστής διάγνωσης από την πρώτη στιγμή, γεγονός που δείχνει τη δυσκολία διάκρισης μεταξύ νευρολογικών παθήσεων με παρόμοια συμπτώματα.
Ένας άλλο γνωστός ηθοποιός, ο Brad Pitt, πάσχει από προσωποαγνωσία, μια νόσο που δεν του επιτρέπει να αναγνωρίζει τα πρόσωπα όσων συναναστρέφεται. Εάν πάμε λίγο πιο πίσω στον χρόνο, θα ήθελα να αναφέρω τη δραματική ιστορία που βρίσκεται πίσω από την αυτοχειρία ενός διάσημου ηθοποιού, του Robin Williams το 2014. Η αρχική διάγνωση ήταν κατάθλιψη, που όμως ήταν το σύμπτωμα, όχι η ίδια η πάθηση. Τρεις μήνες πριν αυτοκτονήσει, τον ενημέρωσαν ότι πάσχει από νόσο Πάρκινσον. Ο διάσημος ηθοποιός έλεγε όμως ότι «έχανε το μυαλό του», υπέφερε από ψευδαισθήσεις, ψυχωτικά επεισόδια, έβλεπε και άκουγε πράγματα που δεν υπήρχαν, ζούσε μια εφιαλτική ζωή, πριν αποφασίσει να βάλει τέλος στη ζωή του. Η τελική διάγνωση, άνοια με σωμάτια Lewy, νόσος συγγενής της Πάρκινσον, έγινε μόνο μετά θάνατον, με την νεκροτομική μελέτη.
Όλα τα παραπάνω περιστατικά διασήμων προσώπων που ανέφερα, έχουν έναν στόχο: να καταδείξουν την ανάγκη ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης που έχουμε ως κοινωνία γύρω από τις παθήσεις αυτές, καθώς και την ανάγκη πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης, όπου φυσικά αυτό είναι δυνατόν και με τα μέσα που έχουμε μέχρι σήμερα στα χέρια μας. Από την άλλη μεριά, η πραγματικότητα είναι ότι έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε ακόμα, μέχρι να μιλάμε για αποτελεσματική θεραπεία. Και Εδώ θα ήθελα εδώ να απευθυνθώ στους γιατρούς της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, που έχουν πολλά περιστατικά ατόμων τρίτης ηλικίας, αλλά και μερικά νεότερων ατόμων, καθημερινά. Όταν δουν κάποιο άτομο με ανεξήγητο στρες, με παράπονο ότι «δεν δουλεύει το μυαλό του», ότι ξεχνάει κ.ά. θα πρέπει να τον παραπέμπουν στον νευρολόγο. Ειδικά όταν πρόκειται για άτομα μέσης ηλικίας με τα ίδια συμπτώματα, θα πρέπει να παραπεμφθούν σε ειδικούς. Σημειώνω ότι μελέτη που δημοσιεύσαμε στο Αιγινήτειο το 2009 και επιβεβαιώθηκε από μελέτες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δείχνει ότι τα νεότερα σε ηλικία άτομα καθυστερούν σημαντικά να λάβουν διάγνωση για παθήσεις που οδηγούν και σε άνοια, συγκριτικά με πιο ηλικιωμένα άτομα.
Τα άτομα που ζουν με άνοια σε παγκόσμια κλίμακα ανέρχονται στα 50 εκατομμύρια. Λόγω της αύξησης του προσδόκιμου επιβίωσης ο αριθμός αυτός αναμένεται να υπερτριπλασιαστεί φτάνοντας τα 152 εκατομμύρια το 2050. Γνωρίζουμε ποια είναι η κατάσταση στην Ελλάδα;
Στην Ελλάδα έχουμε περίπου 160.000 άτομα με άνοια και 230.000 άτομα με ήπια νοητική διαταραχή. Στους παραπάνω αριθμούς θα πρέπει να προσθέσουμε και τους οικείους των παραπάνω, των οποίων η ζωή αλλάζει δραματικά έχοντας τη φροντίδα των ατόμων αυτών, οπότε αντιλαμβάνεστε ότι ο αριθμός που προκύπτει είναι πολύ μεγάλος και στην ουσία ένα στα 10 άτομα είτε πάσχει από άνοια είτε φροντίζει κάποιον που πάσχει από αυτήν.
Υπάρχει κάποια πρώτη συμπτωματική εκδήλωση της νόσου Alzheimer πριν από την άνοια;
Τα νεότερα κλινικά δεδομένα δείχνουν ότι δεν απαιτείται να έχει κάποιος άνοια, για να τεθεί ως υποψήφια στη διάγνωση η νόσος Alzheimer. Υπάρχουν ερευνητικά κριτήρια εδώ και 12 χρόνια, τα οποία χρησιμοποιούμε στην κλινική πράξη. Αυτά μας βοηθούν να δούμε εάν κάποιος έχει μερική έκπτωση μνήμης ή και άλλων νοητικών λειτουργιών. Εάν το άτομο αυτό τα πηγαίνει καλά στην καθημερινή ζωή του, η διαταραχή του χαρακτηρίζεται ως ήπια. Εφόσον στη συνέχεια δούμε ότι υπάρχει χαρακτηριστική ατροφία στον ιππόκαμπο μπορούμε να πούμε ότι το εν λόγω άτομο έχει νόσο Alzheimer.
Μπορούμε λοιπόν να διαγνώσουμε την νόσο ακόμα και χωρίς να έχουμε άνοια. Το ερώτημα που τίθεται είναι τι συμβαίνει πριν την εμφάνιση της ήπιας νοητικής διαταραχής. Η απάντηση είναι ότι συχνά προηγείται μια φάση υποκειμενικών αιτιάσεων, όπου το άτομο αναφέρει μείωση κάποιων νοητικών λειτουργιών, συνήθως της μνήμης, σε σχέση με το παρελθόν. Είναι καλό να «ακούμε» με προσοχή αυτές τις «υποκειμενικές αιτιάσεις» όπως λέγονται και τα άτομα να τυγχάνουν κάποιας συστηματικής παρακολούθησης, με συστάσεις για μείωση των παραγόντων κινδύνου που σχετίζονται με την εμφάνιση άνοιας. Επίσης, αλλαγές στην συμπεριφορά όπως μειωμένο ενδιαφέρον, κατάθλιψη ή ευερεθιστότητα μπορεί να αποτελούν πρόδρομα συμπτώματα της νόσου Alzheimer.
Το ζήτημα της θεραπείας της άνοιας έχει αναχθεί σε ζήτημα κορυφαίας σημασίας για την επιστήμη. Τα τελευταία χρόνια πολλές δοκιμές φαρμάκων που στόχευαν σε θεμελιώδεις παθογενετικούς μηχανισμούς της νευροεκφυλιστικής διαδικασίας της νόσου απέτυχαν να δείξουν αποτελεσματικότητα. Έτσι, παρά την εκτεταμένη ερευνητική δραστηριότητα, μέχρι σχετικά πρόσφατα δεν είχε εμφανιστεί κάποια αιτιολογική θεραπεία. Σήμερα μπορούμε να μιλήσουμε για ελπίδες ίασης ή για καθυστέρηση εξέλιξης της νόσου;
Ο εγκέφαλος έχει εξαιρετική πολυπλοκότητα και τα εγκεφαλικά κύτταρα είναι τα πλέον εξειδικευμένα κύτταρα στο ανθρώπινο σώμα. Εκτελούν σύνθετες διαδικασίες και κατά συνέπεια οι όποιες θεραπείες χαρακτηρίζονται από αντίστοιχη πολυπλοκότητα και δυσκολία. Μέχρι σήμερα, οι αιτιολογικές θεραπείες που έχουν προχωρήσει, αφορούν το β-αμυλοειδές που συσσωρεύεται μεταξύ των κυττάρων στον εγκέφαλο. Δύο μονοκλωνικά αντισώματα που «καθαρίζουν» τον εγκέφαλο από το αμυλοειδές πήραν πρόσφατα έγκριση από τον FDA των ΗΠΑ. Δεν έχουμε όμως ακόμα αναπτύξει θεραπεία που να στοχεύει μέσα στα ίδια τα εγκεφαλικά κύτταρα και στην πρωτεΐνη tau που υπάρχει εκεί και συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη της νόσου Alzheimer.
Ωστόσο, έχουμε πλέον τη γνώση όσον αφορά την πρόληψη και την αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου. Στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ τα τελευταία 20 χρόνια μειώνονται αριθμητικά (13%) τα περιστατικά άνοιας για τις αντίστοιχες ηλικιακές ομάδες, καθώς αντιμετωπίζονται οι παράγοντες κινδύνου (υπέρταση, διαβήτης, καθιστική ζωή κ.ά.).
Υπάρχει μελέτη που έδειξε ότι η πρόληψη όσον αφορά τους παράγοντες κινδύνου φαίνεται να μειώνει στο μισό τα χρόνια που θα περάσει κάποιος με άνοια, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό. Παράλληλα, βλέπουμε ότι υπάρχει καθυστέρηση της εξέλιξης και από τη στιγμή της διάγνωσης, με τη φαρμακευτική αγωγή που δίνεται, με την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, με την ενημέρωση των πασχόντων και των οικείων τους κ.ά.
Ένα άλλο στοιχείο που έχουμε τεκμηριώσει μέσω μελετών, είναι ότι η άσκηση βοηθά σημαντικά στην καθυστέρηση εξέλιξης της νόσου. Μελέτες των δύο τελευταίων ετών δείχνουν μεγάλο ποσοστό μείωσης του κινδύνου εμφάνισης άνοιας. Μισή ώρα γρήγορο περπάτημα την ημέρα μειώνει κατά 60% τον κίνδυνο να εμφανίσει άνοια ένας ηλικιωμένος. Στη βρετανική μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2022, συμμετείχαν πάνω από 78.000 άτομα τα οποία παρακολουθήθηκαν επί πέντε χρόνια Βρέθηκε ότι οι ηλικιωμένοι που περπατούσαν μισή ώρα την ημέρα, με ρυθμό που να καλύπτουν 2-3 χιλιόμετρα, είχαν μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου κατά 60%.
Ενδιαφέρον επίσης εύρημα της μελέτης είναι ότι οι ηλικιωμένοι που περπατούσαν περισσότερο, δεν κέρδιζαν κάτι παραπάνω, δηλαδή δεν μειώθηκε περισσότερο ο κίνδυνος τους να εμφανίσουν άνοια. Τα ευρήματα αυτά μάς φέρνουν πίσω στον Ιπποκράτη και στην ισορροπημένη άσκηση του νου και του σώματος, χωρίς υπερβολές. Έχει δε φανεί ότι οι εξοντωτικοί ρυθμοί άσκησης σε υγιή άτομα προάγουν την αθηρωμάτωση μετά τη μέση ηλικία, ενώ τα άτομα που έχουν άνοια και γυμνάζονται υπερεντατικά, μπορεί να έχουν και χειρότερη εξέλιξη. Η άσκηση λοιπόν είναι φάρμακο, αλλά στη σωστή δόση. Επί του παρόντος γίνονται μελέτες και στο είδος της άσκησης που ωφελεί περισσότερο. Γνωρίζαμε ότι η αερόβια άσκηση (κολύμπι, περπάτημα) είναι ωφέλιμη, όμως τώρα βλέπουμε ότι και η αναερόβια (πχ άσκηση με αντιστάσεις) είναι το ίδιο επωφελής για τη νοητική κατάσταση των υγιών ατόμων τρίτης ηλικίας αλλά και των ασθενών με άνοια. Για το θέμα της άσκησης, υπάρχει και μια μεγάλη σουηδική μελέτη, με παρακολούθηση γυναικών επί 40 έτη. Οι γυναίκες που είχαν υψηλού επιπέδου φυσική κατάσταση στη μέση ηλικία, είχαν μείωση του κινδύνου για ανάπτυξη άνοιας κατά 90% έναντι των γυναικών με μέση φυσική κατάσταση, ενώ όσες από τις πρώτες ανέπτυξαν άνοια, την ανέπτυξαν δέκα χρόνια αργότερα.
Επίσης, τα ηλικιωμένα άτομα που παίζουν ένα μουσικό όργανο φαίνεται να έχουν κατά 50% μειωμένο κίνδυνο να εμφανίσουν άνοια. Στο σημείο αυτό που αφορά τη μουσική και τους ήχους, θα πρέπει να προσθέσουμε και το θέμα γενικότερα της ακοής. Η αισθητηριακή αποξένωση, που συμβαίνει συχνά σε άτομα μέσης ηλικίας με βαρηκοΐα και δεν καλύπτουν την απώλεια αυτή της ακοής τους με ακουστικά, αυξάνει έξι φορές τον κίνδυνο να αναπτύξουν άνοια. Αυτή είναι μια γνώση που έχουμε μέσω μελετών που έχουν γίνει τα τελευταία 6-7 χρόνια. Η αντιμετώπιση της βαρηκοΐας περιλαμβάνεται στους δυνητικά τροποποιήσιμους παράγοντες που κατέγραψε η διάσημη Lancet Commission σε μια έκθεσή της τον Αύγουστο του 2020. Στην έκθεση αυτή αναφέρεται και ότι γενικά το ποσοστό των περιστατικών άνοιας που θα μπορούσαμε να γλυτώσουμε, εάν αντιμετωπίζαμε δυνητικά αντιμετωπίσιμους παράγοντες (όπως οι παραπάνω), ανέρχεται στο εντυπωσιακό 40%.
Η ελάττωση της οπτικής οξύτητας δεν είχε συμπεριληφθεί στην έκθεση. Ωστόσο, δύο χρόνια μετά, σχετική δημοσίευση που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της American Academy of Neurology και αναφέρει ότι η αντιμετώπιση της κακής όρασης, λόγω γλαυκώματος ή καταρράκτη από άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών, θα μείωνε την εμφάνιση άνοιας κατά 2% επιπρόσθετα, κάτι που αντιστοιχεί σε 2.500 περιστατικά λιγότερα ετησίως στην Ελλάδα.
Όλες οι μελέτες τεκμηριώνουν πλέον ότι για τη μείωση εμφάνισης και εξέλιξης της άνοιας, ο ηλικιωμένος πρέπει να είναι «κοινωνικά παρών», να συμμετέχει στον κοινωνικό ιστό, να έχει φίλους και να χαίρεται τη ζωή του. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να υπάρχει ένα μοντέλο μετεξέλιξης των ΚΑΠΗ, με κατάλληλο προσωπικό που να μπορεί να υποδεχθεί και να ενσωματώσει και τους ηλικιωμένους με άνοια, ώστε να κοινωνικοποιούνται και να μην απομονώνονται. Προσωπικά, είμαι από αυτούς που υποστηρίζουν σθεναρά την άποψη ότι θα πρέπει να υπάρχει στενή συνεργασία των ΚΑΠΗ με τα Κέντρα Άνοιας, ώστε να υποστηρίξουν την κοινωνική ενσωμάτωση των ασθενών με άνοια.
Τα μονοκλωνικά αντισώματα κατά του β-αμυλοειδούς θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια αιτιολογική θεραπεία για τη νόσο, ωστόσο παρά τη σημαντική μείωση στο αμυλοειδικό φορτίο του εγκεφάλου σε αρκετές κλινικές δοκιμές τέτοιων αντισωμάτων, τα κλινικά αποτελέσματα ήταν αντικρουόμενα ή αρνητικά. Έχει υπάρξει εξέλιξη στον τομέα αυτό;
Οι φαρμακευτικές εταιρείες με τα μονοκλωνικά αντισώματα που αιτήθηκαν τα τελευταία χρόνια έγκριση από τον FDA (διότι ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων-ΕΜΑ δεν έχει δώσει ακόμα καμιά έγκριση), κατέθεσαν κλινικά στοιχεία που δείχνουν ότι «καθαρίζουν» τον εγκέφαλο από το β-αμυλοειδές σε εντυπωσιακό βαθμό. Υπήρξαν ωστόσο, κάποια προβλήματα. Παραθέτω μερικά: Το Aducanumab, ένα ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα τύπου IgG1, πήρε το 2021 γενική έγκριση από τον U.S. Food & Drug Administration (FDA) για την νόσο Alzheimer, μετά από επεισοδιακές παραιτήσεις διαφωνούντων νευρολόγων από τη σχετική επιτροπή του αμερικανικού οργανισμού, οι οποίοι θεωρούσαν ότι έπρεπε να δοθεί μόνο σε όσους τεκμηριωμένα έχουν την νόσο και μάλιστα με τα τεστ και τις κλινικές διαδικασίες που ακολουθήθηκαν και στις κλινικές μελέτες του φαρμάκου. Ποσοστό 20% των ατόμων που εμφανίζουν κλινικά συμπτώματα και έχουν υποβληθεί σε μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου αποδεικνύεται στη συνέχεια ότι δεν έχουν Alzheimer. Συνεπώς για να λάβει κάποιος το φάρμακο πρέπει να έχει τεκμηριωμένα την νόσο.
Για να τεκμηριωθεί όμως η παρουσία β-αμυλοειδούς σε έναν ασθενή, θα πρέπει είτε να υποβληθεί σε οσφυονωτιαία παρακέντηση για τη συλλογή του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ) ή να κάνει την ειδική εξέταση PET για την διερεύνηση παρουσίας του β-αμυλοειδούς. Ο FDA λαμβάνοντας όλα αυτά τα δεδομένα υπόψιν του, μετά από μερικούς μήνες διόρθωσε την έγκριση, που αφορά πλέον όσους έχουν τεκμηριωμένα την νόσο. Και πάλι, ωστόσο, η πορεία του φαρμάκου δεν ευοδώθηκε, γιατί το Medicare, ο ασφαλιστικός οργανισμός των ΗΠΑ, θεώρησε ότι το φάρμακο είναι πολύ ακριβό, η ομάδα των ατόμων που τελικά θα ωφεληθούν είναι μικρή συγκριτικά με τον συνολικό αριθμό πασχόντων, ενώ υπάρχουν και ανεπιθύμητες ενέργειες του φαρμάκου, που θα πρέπει να συνυπολογιστούν. Ακολούθησε ένα ακόμα μονοκλωνικό αντίσωμα, το lecanemab, το οποίο έλαβε τελικώς οριστική έγκριση από τον FDA στις αρχές Ιουλίου φέτος. Ένα τρίτο, το donanemab, τον περασμένο Μάιο ζήτησε να λάβει ταχεία έγκριση από τον FDA, αναφέροντας ακόμα καλύτερα αποτελέσματα, με τις ίδιες όμως ανεπιθύμητες ενέργειες. Σημειωτέον ότι ο FDA απέρριψε το αίτημα για ταχεία έγκριση.
Γενικά υπάρχουν κάποια ζητήματα με τα εν λόγω φάρμακα, καθώς δεν έχουμε πίσω μας αρκετά χρόνια παρακολούθησής τους σε ασθενείς με Alzheimer, ενώ παράλληλα μελέτες δείχνουν ότι ορισμένοι ασθενείς που έχουν λάβει τα φάρμακα εμφανίζουν εγκεφαλική ατροφία. Επομένως, αφενός υπάρχουν ερωτήματα που θα πρέπει να απαντηθούν από την επιστήμη. Επίσης, πρέπει να γίνεται σε κάθε περίπτωση και μια αξιολογική κρίση, διότι π.χ. ένας ασθενής στα 50 έτη που εμφανίζει Alzheimer έχει μπροστά του έναν πολυετή Γολγοθά και η πιθανότητα να μειώσει τα προβλήματα λόγω της λήψης των φαρμάκων θα πρέπει σοβαρά να εξεταστεί.
Πώς αισθάνεστε ως ιατρός όταν πρέπει να κάνετε στον ασθενή σας τη διάγνωση μιας σοβαρής νόσου που μέχρι σήμερα δεν θεραπεύεται, όπως η νόσος Alzheimer, και η οποία είναι εξαιρετικά οδυνηρή στην εξέλιξή της, τόσο για τον πάσχοντα όσο και για τους οικείους του;
Υπάρχουν και κάποια άλλα στοιχεία στην εικόνα που περιγράφετε. Η φύση της νόσου Alzheimer είναι τέτοια, που δεν επιτρέπει στον γιατρό να αποφασίζει, χωρίς να συνομιλεί με τον (ενημερωμένο) ασθενή και τους οικείους του και χωρίς να συν-αποφασίσουν για τη χορήγηση ή μη φαρμακευτικής αγωγής, καθώς και για το τι πρέπει να γίνει σε διαφορετικά στάδια εξέλιξης της νόσου. Πρέπει να βοηθήσουμε τον ασθενή να είναι παρών κοινωνικά σε όσο δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, να βρισκόμαστε κοντά του και να τού εξηγούμε, βοηθώντας τον να αντιμετωπίσει τα συμπτώματα στα διάφορα στάδια της νόσου. Προσωπικά χαίρομαι για την αυξημένη ευαισθητοποίηση τού κόσμου γύρω από το θέμα. Βλέπουμε ότι μας έρχονται πλέον πιο νωρίς οι ασθενείς και ζητούν να ενημερωθούν και να δουν με ποιο τρόπο θα μπορέσουν να συνεχίσουν τη ζωή τους, με όλες τις δυσκολίες της πάθησης. Είναι σημαντικό επίσης να ενημερώνουμε την οικογένεια των ατόμων με άνοια ότι, όπως συμβαίνει με όλες τις παθήσεις που σιγά-σιγά καταστρέφουν τον εγκέφαλο, το άτομο δεν μπορεί να λειτουργήσει όπως πριν. Πρέπει οι γύρω του να οπλιστούν με υπομονή, να μην έχουν πρόβλημα όταν χρειάζεται να επαναλαμβάνουν δύο και τρεις φορές τα ίδια πράγματα και να ενημερώνονται για το τι πρέπει να περιμένουν καθώς η νόσος εξελίσσεται.
Υπάρχουν κάποια σημαντικά εργαλεία που έχετε αναπτύξει στο Αιγινήτειο και τα οποία μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά τους ασθενείς με άνοια και Alzheimer;
Όντως. Ένα από αυτά είναι το δίκτυο τηλεϊατρικής για νευρολογικά θέματα που λειτουργεί στο Αιγινήτειο. Υπάρχουν πολλοί ασθενείς σε διάφορα μέρη της Ελλάδας που είναι αδιάγνωστοι. Με τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας, μπορούμε να βοηθήσουμε ουσιαστικά τόσο αυτούς τους ανθρώπους όσο και τους οικείους τους. Ιδιαίτερα τους οι ασθενείς που διαμένουν σε μεγάλη απόσταση από εξειδικευμένα κέντρα, με συνυπάρχοντα επιβαρυντικά προβλήματα υγείας, οικονομικές δυσκολίες και μειωμένη ικανότητα μετακίνησης. Στο πλαίσιο αυτό, το Αιγινήτειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο και η Α’ Νευρολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ συνεχίζοντας να προσφέρουν ιατρικές υπηρεσίες υψηλού επιπέδου σε κατοίκους που ζουν στην περιφέρεια και σε απομακρυσμένες περιοχές της χώρας μας, δημιούργησαν με την πολύτιμη συνδρομή της Β’ ΥΠΕ και της Περιφέρειας Αττικής το νέο «Ιατρείο Μνήμης, Άνοιας και νόσου Πάρκινσον, μέσω του Εθνικού Δικτύου Τηλεϊατρικής (ΕΔιΤ)». Στο ιατρείο αυτό εξετάζονται μέσω τηλεϊατρικής ασθενείς που προσέρχονται σε 45 Κέντρα Υγείας και 6 Γενικά Νοσοκομεία στα νησιά του Αιγαίου.
Κρίνοντας από την αποδοχή του κόσμου, μπορούμε να πούμε ότι αυτό το δίκτυο αποτελεί σημαντικό εργαλείο, αλλά και βοήθεια για τους ανθρώπους των νησιών του Αιγαίου. Οι εταιρείες Άνοιας και νόσου Alzheimer που υπάρχουν στη χώρα μας έχουν παράξει πολύ σημαντικό έργο. Πολλά κέντρα βοήθειας έχουν δημιουργηθεί και συνεχώς δημιουργούνται χάρη στις προσπάθειές τους. Για ακόμη καλύτερα αποτελέσματα γενικά στη χώρα μας καλό θα ήταν να υπάρξει και μια αυξημένη «κοινωνική πίεση» ώστε να αναλάβουν σημαντικό ρόλο χρηματοδότησης και συντονισμού και οι περιφέρειες και οι δήμοι που έχουν την ευθύνη για την δημόσια υγεία με βάση τις ευρωπαϊκές οδηγίες.
Πηγή: https://hellenicmedicalreview.gr/ από τη Νέλλη Καψή
