Ο προϊστορικός οικισμός του Δισπηλιού Καστοριάς είναι ένας από τους αρχαιότερους λιμναίους οικισμούς που έχουν ανακαλυφθεί στην Ευρώπη και μας δίνει μία πλήρη εικόνα ενός πρώιμου πολιτισμού με θαυμαστά για την εποχή επιτεύγματα.
Βρίσκεται 7 χλμ. έξω από την Καστοριά και ανακαλύφθηκε τυχαία το 1932.Η πρώιμη φάση του τοποθετείται γύρω στο 5.500 π.Χ. Στις καλύβες που έφτιαχναν μέσα στη λίμνη πάνω σε πασσαλόπηκτες πλατφόρμες.
Από το 2000 στην περιοχή λειτουργεί υπαίθριο οικομουσείο, στους χώρους του οποίου έχει επιχειρηθεί μια πιστή αναπαράσταση του λιμναίου οικισμού. Για το σκελετό των καλυβών χρησιμοποιήθηκαν κορμοί δένδρων, για τους τοίχους κλαδιά και σχοινί ενώ από την λάσπη της λίμνης δημιουργήθηκε ο σοβάς κάθε καλύβας που την στέγη της σκεπάζουν άχυρα.
Μέσα στις κατοικίες αυτού του ξεχωριστού οικισμού, υπάρχουν αντικείμενα καθημερινής χρήσης, πιστά αντίγραφα των ευρημάτων που ανακαλύφθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών. Πήλινα αγγεία, όπως φιάλες, κύπελλα, φρουτιέρες και χύτρες καθώς και εργαλεία που είναι φτιαγμένα από πυριτόλιθο ή οστά συμπεριλαμβάνονται στα εκθέματα. Κοντά στον αρχαιολογικό χώρο και το Οικομουσείο λειτουργεί επισκέψιμος χώρος με τα ευρήματα των ανασκαφών.
Επιμέλεια: Βίκυ Μπαφατάκη
