Η Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης (ΚΣΟΤ) ιδρύθηκε το 1937 και ανήκει στην ανώτερη βαθμίδα εκπαίδευσης. Λειτουργεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Πολιτισμού, προσφέρει δωρεάν φοίτηση στους σπουδαστές της και έχει ως σκοπό τη δημιουργία επαγγελματιών της τέχνης του χορού, οι οποίοι θα εργαστούν ως χορευτές, χορογράφοι και καθηγητές χορού.
Η Σχολή διευθύνεται από πενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο με διετή θητεία. Από την ίδρυσή της μέχρι σήμερα, η ΚΣΟΤ έχει συνεργαστεί με λαμπρά πνεύματα του χορού αλλά και της τέχνης γενικότερα, από το Γιάννη Τσαρούχη, την Εύα Σικελιανού, τον Στρατή Μυριβήλη, μέχρι τον Κώστα Βαρώτσο. Οι σπουδαστές της Κ.Σ.Ο.Τ. ενημερώνονται, για τα σύγχρονα ρεύματα της τέχνης, έχοντας παράλληλα την ευκαιρία να συνεργαστούν με σημαντικούς δημιουργούς απ’ όλο τον κόσμο, είτε μέσα στην τάξη είτε πάνω στην σκηνή. Με ένα πνεύμα συνεχούς ανανέωσης, η Κρατική Σχολή ακολουθεί μια σταθερά ανοδική πορεία και αποτελεί ένα υποδειγματικό εκπαιδευτικό ίδρυμα κι ένα κέντρο τεχνών με διεθνή ακτινοβολία και αξιοπιστία.
Η επιλογή των σπουδαστών και το πρόγραμμα σπουδών:
Κάθε χρόνο ο αριθμός των υποψηφίων για εισαγωγή στη σχολή είναι υψηλός και επιλέγονται μόνο εκείνοι που διαθέτουν ιδιαίτερο ταλέντο και έφεση στην τέχνη του χορού. Aποτέλεσμα της επιτυχημένης προσπάθειας εκσυγχρονισμού της σχολής που ίδρυσε πριν από 70 χρόνια η Κούλα Πράτσικα, είναι το γεγονός ότι από τις τάξεις της Κ.Σ.Ο.Τ. προέρχεται ένας μεγάλος αριθμός επαγγελματιών οι οποίοι διακρίνονται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Σήμερα στην ΚΣΟΤ διδάσκεται ένα πλήρες πρόγραμμα τεχνικών μαθημάτων (μπαλέτο και τεχνικές Graham, Cunningham, Limon, Release) και μαθημάτων θεωρητικής κατάρτισης (ιστορία τέχνης, ανατομία, διατροφή, παιδαγωγική ψυχολογία, ιστορία χορού, μουσική, ρυθμική Dalcroze, αυτοσχεδιασμός, χορολογία και χορογραφία), δομημένο με αυστηρές προδιαγραφές.
Με το ανανεωμένο πρόγραμμα σπουδών της, το πρόγραμμα ανταλλαγής φοιτητών με ξένες ανώτατες σχολές (Le Conservatoire de Paris, University of London, London Contemporary Dance School, Laban Centre, P.A.R.T.S. των Βρυξελλών, ImpulsTanz της Βιέννης, Middlessex University-Dance Department κ.ά.) καθώς και με τον νεοσύστατο θεσμό «Ανοιχτό Στούντιο», στο πλαίσιο του οποίου η Σχολή ανοίγει τις πόρτες της και μοιράζεται τόσο το μορφωτικό της έργο, όσο και τις εκπαιδευτικές και καλλιτεχνικές διεργασίες που το παράγουν. H ΚΣΟΤ βοηθά με τον καλύτερο τρόπο στη διάδοση της τέχνης του χορού στη χώρα μας. Επίσης, με τις εξαιρετικά επιτυχημένες επαγγελματικές παραστάσεις της, η ΚΣΟΤ συνεισφέρει στη διαμόρφωση μιας αισθητικής που θα ωθήσει ένα μεγάλο κομμάτι του ελληνικού κοινού να επιλέγει παραστάσεις με βασικό κριτήριο την ποιότητα. Η ΚΣΟΤ αποτελεί στις μέρες μας τη λαμπρή συνέχεια μιας μακροχρόνιας παράδοσης γιατί οι επιτυχίες μας ωθούν προς νέες κατευθύνσεις, ενώ στόχος είναι η συνεχής βελτίωση και εξέλιξη.
Στους Σεμιναριακούς Κύκλους, που διεξάγονται στη Σχολή από το 2000, έχουν συμπεριληφθεί η ανατομία, η φιλοσοφία, και ιδιαίτερα η αισθητική, η θεατρολογία και η παιδαγωγική ψυχολογία. Επίσης, στη σχολή έχουν διεξαχθεί σεμινάρια εικαστικών με τον Κώστα Βαρώτσο, visual design με το Θωμά Οικονομάκο, video dance με την Margaret Williams, μουσικής με τον Χρίστο Παπαγεωργίου, και σύγχρονου χορού από διεθνούς φήμης μετακαλούμενους χορογράφους όπως οι: Risa Steinberg, Juan Cruz Diaz de Garayo Esnaola, David Zambrano, Ann Adamovic, Pierre Tavernier, Orι Flomin, Olivier Dubois, Chrysha Parkinson, Gill Clark, Laura Aris-Alvarez (Ultima Vez), Thomas Plischke, Kattrin Deufert, Charles Linehan, Νανά Βάχλα, Ignacio Camio Azpillaga, Martin Lawrance, Mary Sano, Gregory Apostolidis και Μελίνα Μαστροθανάση άλλά και Έλληνες δασκάλους.
Η Βιβλιοθήκη:
Η ΚΣΟΤ δεν διέθετε βιβλιοθήκη. Στις αποθήκες της Σχολής βρέθηκαν πακέτα με πολύτιμα βιβλία από τη βιβλιοθήκη της Κούλας Πράτσικα, τα οποία όμως ήταν παραπεταμένα και σε κακή κατάσταση. Αφού αποκαταστάθηκαν, αποτέλεσαν στη συνέχεια τα πρώτα βιβλία της Βιβλιοθήκης που ιδρύθηκε το 2001 και αριθμεί σήμερα 6.000 τόμους.
Είναι οργανωμένη με το σύστημα Dewey, διαθέτει φωτοτυπικά μηχανήματα, οπτικοακουστικά μέσα, ενημερωτικά φυλλάδια ενώ υπάρχουν καθορισμένες ώρες ξενάγησης. H Βιβλιοθήκη στηρίζει το πρόγραμμα σπουδών της Σχολής, αποτελώντας παράλληλα και εφαλτήριο για συστηματική έρευνα πάνω στην τέχνη του χορού. Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, επιχειρείται μια επίσημη τεκμηρίωση του σύγχρονου ελληνικού χορού και η δημιουργία ενός κομβικού πληροφοριακού κέντρου, όπου βιβλία, βίντεο, περιοδικά και άλλο υλικό, το οποίο συλλέγεται και αποτιμάται. Η Βιβλιοθήκη, βρήκε μεγάλη ανταπόκριση σε σπουδαστές χορού, τόσο της Κ.Σ.Ο.Τ, όσο και άλλων σχολών της Αθήνας και του εξωτερικού, αλλά και σε πλήθος χρηστών με διαφορετικούς τομείς ενασχόλησης, όπως η Αρχιτεκτονική, το Θέατρο, τα Nέα Mέσα, η Νομική Επιστήμη, η Εκπαίδευση και η Ψυχολογία.
Οι παραστάσεις
Ένα από τα ουσιαστικότερα βήματα που ολοκλήρωσαν τη φιλοσοφία και το όραμά μας, υπήρξε, ήδη από το 2000, η αντικατάσταση των ετήσιων επιδείξεων των σπουδαστών, με πραγματικές επαγγελματικές παραστάσεις χορογραφημένες από σημαντικούς χορογράφους. Οι προσκεκλημένοι καλλιτέχνες δημιούργησαν τις χορογραφίες, ειδικά για τις παραστάσεις μας ή δίδαξαν ένα μέρος από το ρεπερτόριό τους. Στους κόλπους της ΚΣΟΤ γεννήθηκε το 2000 η Ελληνική Ομάδα Σύγχρονου Χορού (Hellenic Dance Company). Στόχος της είναι η δημιουργία παραστάσεων εντός και εκτός Ελλάδος κατά τα διεθνή πρότυπα, και το χτίσιμο μιας ζωντανής γέφυρας που θα συνδέει την παγκόσμια χορευτική αρένα με την Ελληνική χορευτική σκηνή.
Ο πυρήνας της ομάδας αποτελείται τόσο από επαγγελματίες χορευτές όσο και από σπουδαστές οι οποίοι επιλέγονται κατόπιν διαδικασίας ακροάσεων από τους χορογράφους. με αυστηρά κριτήρια και υψηλές απαιτήσεις. Μέχρι σήμερα η ομάδα έχει πραγματοποιήσει παραστάσεις στην Ελλάδα, όπως για παράδειγμα στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης (2002–2007) και στο Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού (2008), αλλά και σε θέατρα του εξωτερικού. Το 2006–2007 πραγματοποιήθηκαν παραστάσεις στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (2006), στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (Ιούνιος, Σεπτέμβριος 2007), στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού Αθήνας (2007), στον προαύλιο χώρο του Αρχαιολογικού Μουσείου Δελφών (2007), στο πλαίσιο του φεστιβάλ Europalia.Europe, (Βρυξέλλες 2007). Για το 2008 παραστάσεις πραγματοποιήθηκαν στο Παρίσι στο Le Conservatoire de Paris (Απρίλιος).
Οι παραστάσεις πέρα από την εκπαιδευτική αξία τους, έχουν επιπλέον τη θέση πιλοτικού προγράμματος στην ίδρυση ανεξάρτητου επαγγελματικού τμήματος, «PERFORMING», το οποίο θα απαρτίζεται από απόφοιτους της Κ.Σ.Ο.Τ. καθώς και άλλων Επαγγελματικών Σχολών Χορού της χώρας, χορευτές, οι οποίοι θα επιλέγονται κατόπιν ακροάσεων (Audition).
H ίδρυση αυτού του τμήματος, είναι αναγκαία για τους εξής λόγους:
1ον Για να δοθεί η δυνατότητα στους απόφοιτους επαγγελματίες χορευτές που έχουν πάρει πτυχίο χορού, να διατηρήσουν τις παραστατικές δεξιότητες τους μέσα σε ένα κατάλληλο εκπαιδευτικό και καλλιτεχνικό περιβάλλον όπως αυτό της Κρατικής Σχολής Χορού, αντίστοιχο του οποίου δεν υπάρχει στην κοινότητα του χορού στην Ελλάδα.
2ον Για να δοθεί η ευκαιρία σε αυτούς τους επαγγελματίες, να αναπτύξουν και να βελτιώσουν περαιτέρω αυτές τις δεξιότητες, μέσω της συνεργασίας τους με τους μετακαλούμενους διάσημους χορογράφους , που κάθε χρόνο είναι διαφορετικοί, και επιλέγονται από την παγκόσμια elite του χορού.
Για τις παραστάσεις της Κ.Σ.Ο.Τ. έχουν χορογραφήσει μεταξύ άλλων οι: Wim Vandekeybus, Richard Alston, Charles Linehan, Martin Lawrance, Νανά Βάχλα, Κωνσταντίνος Ρήγος, Δημήτρης Παπαιωάννου, Αντώνης Φωνιαδάκης, Ζουζού Νικολούδη, Χάρης Μανταφούνης, Βάλια Αλεξανδράτου και η Μάχη Δημητριάδη. Οι σπουδαστές είχαν, επίσης, την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με σημαντικούς χορογράφους όπως η Martha Graham, ο Jose Limon, ο Mark Morris, ο Richard Alston και ο Pascal Rioult και να διδαχθούν έργα του παγκοσμίου ρεπερτορίου, μέσω της συνεργασίας της ομάδας με τους ίδιους ή με χορογράφους των ομάδων τους που επίσημα διαχειρίζονται το έργο όσων δεν βρίσκονται εν ζωή. Η Σχολή συνεργάζεται με οργανισμούς παγκόσμιας εμβέλειας όπως το Μπαλέτο της La Scala του Μιλάνου, το London Contemporary Dance Theatre, η Richard Alston Company, η ομάδα χορού Ultima Vez, το Junior Ballet του Conservatoire του Παρισιού, καθώς και μορφωτικά ιδρύματα όπως το British Council και η Ελληνοαμερικανική Ένωση.
Το όραμά μας είναι να παρέχουμε μια εκπαίδευση όχι στατική, αλλά δυναμική, που βοηθάει τους καλλιτέχνες του χορού να αντιλαμβάνονται καθετί νέο με την ταχύτητα που απαιτεί η εποχή μας. Η Ελληνική Ομάδα Σύγχρονου Χορού (Hellenic Dance Company) είναι προϊόν της γραμμής που έχει χαράξει η Σχολή για τον 21ο αιώνα και αποτελεί μια επαγγελματική ομάδα χορευτών η οποία ανταποκρίνεται στις σύγχρονες προκλήσεις με δημιουργικότητα, έμπνευση και καθημερινή εντατική εξάσκηση.
Ακολουθώντας τα πρότυπα των μεγάλων ιδρυμάτων του εξωτερικού, η ΚΣΟΤ προχωρεί στη δημιουργία ενός χώρου φιλοξενίας παραστάσεων (studio-performance space) εντός του ιστορικού κτηρίου της στην οδό Ομήρου. Το επονομαζόμενο Black Box είναι μια αίθουσα με άδεια χρήσης εξήντα τουλάχιστον μετακινούμενων θέσεων, με ειδικό για παραστάσεις χορού δάπεδο, με σύστημα ηχομόνωσης πυρασφάλειας και κλιματισμού, καθώς και με σύγχρονο εξοπλισμό φωτισμού, ήχου και προβολών. Σε αυτό το νέο εγχείρημα έχουμε δύο στόχους: αφενός την εξοικείωση των σπουδαστών με το κοινό με τη δημιουργία ενός χώρου υποδοχής μέσα στη σχολή και αφετέρου, τη εγκαθίδρυση ενός πόλου έλξης για τους φίλους του χορού, ο οποίος θα τους δώσει την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με το ιστορικό κτήριο της οδού Ομήρου 55.
H ‘HELLENIC DANCE COMPANY’
Ο χώρος, το σώμα και ο άνθρωπος βρίσκονται στο κέντρο της δημιουργικής διαδικασίας του χορού, κι αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να φέρουμε στο κοινό μας, θεάματα που θα έχουν στο κέντρο του προβληματισμού τους τον άνθρωπο. Είτε παρουσιάζουμε έργα ρεπερτορίου, είτε πρωτοποριακές χορογραφίες, μας ενδιαφέρει η συγκίνηση, η συμμετοχή, η αίσθηση του θεατή και όχι ο εντυπωσιασμός μέσα από υπερβολές στη χρήση του σώματος ή η κατάχρηση σκηνικών εφφέ. STEPS2A
Η Hellenic Dance Company, η ομάδα που δημιουργήσαμε στην Κρατική Σχολή Χορού ελπίζουμε ότι σηματοδοτεί μια νέα εποχή για το χορό στην Ελλάδα. Είναι σαφές ότι μια τέτοια ομάδα θα έπρεπε να είχε δημιουργηθεί πολλά χρόνια πριν. Έστω και αργά όμως, είμαστε όλοι ευτυχείς που καταφέραμε να την δημιουργήσουμε και πιστεύουμε ότι θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη σκηνή του χορού στην Ελλάδα, φέρνοντας νέο αίμα και καινούργια οπτική σε μια τέχνη που έχει μεγάλη ανάγκη και από τα δύο αυτά στοιχεία. Η Hellenic Dance Company εκτός από φορέας αλλαγής, έχει και έναν ακόμη ρόλο που σχετίζεται με τη σκηνική εμπειρία, καθώς η γνώση της τεχνικής είναι αυτή που οδηγεί τον καλλιτέχνη, στο πέρασμα από την θέση του μαθητή, σ’ εκείνη του επαγγελματία.
Η Εκπαίδευση στην ΚΣΟΤ: όραμα και πραγματικότητα
Είναι γνωστό ότι η Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης αποτελεί συνέχεια της ιδιωτικής σχολής της αείμνηστης Κούλας Πράτσικα. Από το 1934 ως το 1973/4, οπότε και τη δώρισε στο Κράτος, η Σχολή είχε το όνομα Σχολή Ορχηστικής Τέχνης. Στην ουσία ήταν για μεγάλο χρονικό διάστημα αυτό που αναγράφεται και μπορεί να το δει κανείς ακόμη και σήμερα στην είσοδο του ιστορικού κτιρίου της οδού Ομήρου 55, «σχολή γυμναστικής και ρυθμικής». Αυτό ήταν ένα εγχείρημα σπουδαίο για την εποχή του και μοναδικό για την Ελλάδα. Στις σημερινές συνθήκες φαίνεται ανεπαρκές, δε χάνει όμως την ιστορική του σημασία, και έτσι θα πρέπει να το δούμε χαράσσοντας τη γραμμή που η Σχολή θα ακολουθήσει τον 21ο αιώνα. Η Κούλα Πράτσικα, θα συμφωνούσε. Θα είχε σίγουρα εμπλουτίσει το όραμά της, για να προσαρμοστεί στις σημερινές ανάγκες της εκπαίδευσης στην τέχνη που λάτρευε.
Στη χώρα μας η χορευτική εκπαίδευση είναι κυρίως ιδιωτική. Σύμφωνα με το σύστημα εξετάσεων για την επιλογή των υποψηφίων των ιδιωτικών σχολών, οι μελλοντικοί σπουδαστές καλούνται να δείξουν την επάρκειά τους μπροστά σε μια επιτροπή που ορίζεται από το Υπουργείο Πολιτισμού. Μοναδικός φορέας δημόσιας εκπαίδευσης είναι η ΚΣΟΤ, οπότε οι ευθύνες όσων συμμετέχουν στη λειτουργία της, είναι πολύ μεγάλες. Η Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης ανήκει από το 1974 στο ελληνικό κράτος, στους φορολογούμενους πολίτες αυτής της χώρας. Αυτό κάνει ακόμη πιο εμφανές το γεγονός ότι οφείλει να ανταποκριθεί στο σκοπό της προσφέροντας ένα εξαιρετικό επίπεδο σπουδών που ξεκινά από το πρόγραμμα και τους καθηγητές, για να φτάσει στις κτιριακές εγκαταστάσεις. Οι τομείς που χρειάζονταν αναβάθμιση και ανανέωση στα οκτώ προηγούμενα χρόνια, ήταν πολλοί:
Καταρχάς έγινε ανακαίνιση του ιστορικού κτιρίου της σχολής, φροντίζοντας το τελικό αποτέλεσμα να συμφωνεί με την ιστορία και το ύφος του. Προστέθηκε με τη βοήθεια του ΥΠΠΟ μια τρίτη αίθουσα χορού με σύγχρονες προδιαγραφές και οπτικοακουστικά μέσα. Ανανεώθηκε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα προσθέτοντας νέα μαθήματα σε κανονικές ώρες ή σε σεμιναριακούς κύκλους. Προστέθηκε προαιρετικά, μέσα στις σπουδές μπαλέτου, το σύστημα RAD που εφαρμόζεται σε περίπου εκατό χώρες στον κόσμο, και στο οποίο είχαμε επιτυχία 98%, ενώ πάνω από 60% των επιτυχόντων πέρασε με distinction. Είναι μια επιπλέον εξάσκηση και ένα χρήσιμο δίπλωμα πέρα απ’ αυτό της ΚΣΟΤ για όσους το θέλουν.
Παλεύουμε συνειδητά για μια εκπαίδευση που, μέσα από την πειθαρχία και τη σκληρή δουλειά, θα απελευθερώνει τη δημιουργικότητα, μια εκπαίδευση που, μέσα σ’ ένα κλίμα ζωντάνιας, ενθουσιασμού και συνεχούς συνεργασίας θα ανανεώνεται και θα βελτιώνεται συνεχώς. Για την πραγματοποίηση αυτού του οράματος, έχουμε πρώτα απ’ όλα την ευθύνη να είμαστε ενημερωμένοι και συντονισμένοι με όλα τα σύγχρονα ρεύματα στις τέχνες και στους τρόπους διδασκαλίας έτσι ώστε να επιλέγουμε μέσα απ’ αυτά, όσα πραγματικά αξίζουν. Δεν διστάζουμε να ανανεώνουμε το διδακτικό προσωπικό όταν χρειάζεται, ώστε να δίνεται η ευκαιρία σε πολλούς δημιουργικούς δασκάλους να προσφέρουν σ’ αυτή τη μοναδική κρατική σχολή του τόπου μας. Θέλουμε την ΚΣΟΤ μια ανοιχτή κοινωνία. Η εποχή που διάφοροι τοπικοί κύκλοι αποκομμένοι από τον υπόλοιπο κόσμο αλληλοσυγχαίρονταν με αυταρέσκεια αγνοώντας και αγνοούμενοι από τον υπόλοιπο κόσμο, πέρασε. Ο στίβος τώρα είναι παγκόσμιος και μέσα σ’ αυτόν πρέπει να μάθουμε να λειτουργούμε και συχνά να ανταγωνιζόμαστε συνεισφέροντας ταυτόχρονα τα μοναδικά μας Ελληνικά στοιχεία που μας κάνουν να ξεχωρίζουμε.
Σήμερα η Κρατική Σχολή , αναβαθμισμένη στο διδακτικό της έργο και στην υλικοτεχνική της υποδομή είναι έτοιμη να ξεπεράσει κάθε εσωστρέφεια, μέσα από ένα πνεύμα συνεχούς ανανέωσης και κοσμοπολιτισμού. Η ΚΣΟΤ φιλοδοξεί να γίνει ένα κέντρο τεχνών με διεθνή ακτινοβολία και αξιοπιστία, όπου οι σπουδαστές, πέρα από την επαγγελματική τους εκπαίδευση, από καταξιωμένους δασκάλους, να μπορούν να ενημερώνονται για τα σύγχρονα ρεύματα, έχοντας την ευκαιρία να συνεργάζονται και να πειραματίζονται με σημαντικούς δημιουργούς απ’ όλο τον κόσμο είτε μέσα στην τάξη είτε πάνω στην σκηνή. Τα τελευταία δέκα χρόνια, τα πράγματα έχουν αλλάξει αισθητά, πρέπει όμως να εξελιχθούν κι’ άλλο αν θέλουμε κάποια στιγμή να δημιουργήσουμε σ’ αυτή τη χώρα τη δική μας παράδοση στην τέχνη του χορού.
Για το προεπαγγελματικό τμήμα
Η Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης είναι το εκπαιδευτικό ίδρυμα από τις τάξεις του οποίου προέρχονται οι περισσότεροι από τους καλλιτέχνες που στελεχώνουν το σύγχρονο χορό στην Ελλάδα. Είναι λογικό λοιπόν να οι προσπάθειες να ξεκινούν ήδη από τη βασική εκπαίδευση που αρχίζει από τα παιδικά χρόνια και αποτελεί το «φυτώριο» για την επιλογή αυτών που αργότερα θα πλαισιώσουν το χορό στην Ελλάδα.
Οι περισσότεροι γονείς στέλνουν τα παιδιά τους στις σχολές χορού όχι με σκοπό αυτά να κάνουν το χορό επάγγελμα στο μέλλον, αλλά για να ασκηθούν, να αποκτήσουν «χάρη» στις κινήσεις τους και να απασχοληθούν με κάτι καλλιτεχνικό, συμπληρώνουν δηλαδή αυτά που δεν τους παρέχονται από το σχολείο. Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον, κάποια ταλαντούχα παιδιά, αν έχουν την τύχη να έρθουν στην ΚΣΟΤ ή να φοιτήσουν σε μια ιδιωτική σχολή που δεν θα τα καταστρέψει (γιατί δυστυχώς υπάρχουν και τέτοιες), αλλά κυρίως χάρη στην αγάπη τους για το χορό και την εργατικότητά τους, ξεχωρίζουν και προχωρούν. Το θέμα είναι τέτοια παιδιά να επιλέγονται νωρίς και στη συνέχεια να παίρνουν μια σωστή εκπαίδευση ώστε ν’ ανθίσουν.
Το προεπαγγελματικό τμήμα της Κρατικής Σχολής Χορού, αν και για πολλά χρόνια ονομαζόταν «φυτώριο», δυστυχώς μόνο φυτώριο δεν υπήρξε αν κρίνει κανείς από το γεγονός ότι μόνο ένα ελάχιστο ποσοστό των παιδιών αυτών περνούσε τις εξετάσεις εισαγωγής στο επαγγελματικό τμήμα της Σχολής. Ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος είναι ότι στο «φυτώριο» δεν υπήρχε κανένα ουσιαστικό σύστημα επιλογής και επίσης, όποιοι έμπαιναν, ανεξάρτητα αν στην πορεία αποδεικνυόταν ότι δεν διέθεταν το ταλέντο, το σώμα, το πνεύμα και το πείσμα για να κάνουν καριέρα στο χορό, παρέμεναν εκεί μέχρι το τέλος του χρόνου φοίτησης.
Η ΚΣΟΤ τα τελευταία χρόνια, ξεκίνησε ένα πρόγραμμα στους δήμους της Αττικής (με το φιλόδοξο στόχο να επεκταθεί στην υπόλοιπη Ελλάδα), όπου γίνονται ακροάσεις με σκοπό να ανακαλυφθούν κάποια ταλέντα, αν υπάρχουν, και να διαδοθεί παράλληλα η άποψη για την αξία του χορού. Άρα χρειάζεται πρώτιστα, μια σοβαρή διαδικασία επιλογής, και μετά την επιλογή απαιτείται ένας συστηματικός και συνεχής τρόπος αξιολόγησης των παιδιών. Στην ΚΣΟΤ υπάρχουν εξαιρετικοί δάσκαλοι, ειδικευμένοι στη διδασκαλία μικρών παιδιών, καθώς και μακρά παράδοση σωστής εκπαίδευσης, που όμως πρέπει συνεχώς να βελτιώνεται και να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα, αφού παντού, και ειδικότερα στην τέχνη η μονιμότητα μπορεί να αποβεί μοιραία για τη δημιουργικότητα, τη ζωτικότητα και την ανανέωση.
Το μέλλον του χορού
Όπως ίσως θα γνωρίζετε, ο χορός επί σειρά δεκαετιών υπήρξε ο «φτωχός συγγενής», ή ενδεχομένως και ο παρίας των τεχνών στην Ελλάδα. Μια σειρά συγκυριών που δεν είναι της παρούσης να αναλυθούν, αλλά και λάθος τακτικές οδήγησαν σε πολλαπλασιασμό των παραλείψεων και της εγκατάλειψής του στην τύχη και στην καλή διάθεση όσων είχαν κάποιο μεράκι ή κάποιου είδους έμπνευση, ή εν πάση περιπτώσει κάποια πληροφόρηση για το τι γινόταν αλλού, να οδηγήσουν την κατάσταση.
Και φυσικά, όσα οφείλονται σε γενικότερες ιστορικές συγκυρίες δεν μπορούμε να τα αλλάξουμε ή να παρέμβουμε δραστικά, όσα όμως εξαρτώνται από εμάς, μπορούμε σαφώς να τα αλλάξουμε, μπορούμε δηλαδή να παρέμβουμε ουσιαστικά. Σκοπός είναι να εξασφαλίσουμε ένα μέλλον για την τέχνη αυτή με γερές βάσεις στην εκπαίδευση αλλά και την καλλιτεχνική δημιουργία. Τα δύο αυτά στοιχεία δεν είναι και τόσο μακριά το ένα από το άλλο όσο ενδεχομένως θα νόμιζε κανείς. Ο χορός αφέθηκε στο προσωπικό «όραμα», μερικές φορές πραγματικό, μερικές φορές σαθρό, κάποιων ανθρώπων. Ανάλογα ήταν και τα αποτελέσματα: το όραμα της Πράτσικα που ξεκίνησε να το υλοποιεί 72 χρόνια πριν, έδωσε την Κρατική Σχολή Χορού. Άλλες περιπτώσεις δεν υπήρξαν τόσο θετικές για την τέχνη του χορού.
Η ΚΣΟΤ, ούσα ο μόνος κρατικός φορέας χορευτικής παιδείας στην Ελλάδα αντιμετωπίζει τον ηγετικό της ρόλο με μεγάλη σοβαρότητα και πολλή σκέψη και υπευθυνότητα, απέναντι στους μελλοντικούς επαγγελματίες, στο κοινό, αλλά και τον φορολογούμενο Έλληνα πολίτη, που θα πρέπει κάποτε να βλέπει κάποια αποτελέσματα από εκπαιδευτικούς και άλλους οργανισμούς. Έτσι λοιπόν, έγινε σχεδιασμός με μακροπρόθεσμη πνοή, με τη σκέψη ότι η δράση στο σήμερα θα πρέπει να σχεδιαστεί με το βλέμμα στις μελλοντικές προκλήσεις. Μια γερή βάση, είναι το πιο σημαντικό, και μπορεί να χρησιμεύσει ως εφαλτήριο για τις αυριανές «αποδόσεις». Κάτω από αυτό το πρίσμα ανανεώθηκε το πρόγραμμα σπουδών, δίνοντας έμφαση στις τεχνικές που πραγματικά θα έδιναν γερές κατευθύνσεις στους χορευτές.
Το χάος στην εκπαίδευση, στο όνομα μιας επίπλαστης ελευθερίας, είναι καταστροφικό, επομένως εστιάσαμε –επαναλαμβάνω- στην απόκτηση γερής και σωστά διδασκόμενης τεχνικής, φυσικά από τους ανθρώπους που είναι βεβαιωμένα σε θέση να τις διδάξουν. Ανανεώσαμε το διδακτικό προσωπικό, συνεργαζόμενοι με ανθρώπους που είναι σε θέση με τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα τους να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της Σχολής. Εφαρμόστηκαν πολύ αυστηρά κριτήρια επιλογής, πράγμα που σημαίνει ότι οι σπουδαστές ακόμη κι αν κερδίσουν μια θέση στις εισαγωγικές εξετάσεις, δεν έχουν εξασφαλισμένη τη θέση αυτή για το υπόλοιπο της φοίτησης, αλλά μπορεί να φύγουν αν η απόδοσή τους είναι ανεπαρκής, κι αυτό έχει γίνει σε αρκετές περιπτώσεις. Πολλά ακόμη έγιναν και γίνονται στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος.
Τελευταίο σημαντικό μέρος του σχεδιασμού, που πιστεύουμε θα αλλάξει τα πράγματα στην Ελλάδα, είναι η δημιουργία ενός 4ου έτους σπουδών, ώστε να υπάρχει χρόνος και περιθώριο για εξειδίκευση, και έμφαση στην περφόρμανς και χορογραφία. Μας ενδιαφέρει η ουσιαστική αναβάθμιση της ΚΣΟΤ, και όχι το κυνήγι προνομίων μέσα από ένα ανύπαρκτο ή σαθρό έργο.
Σαν μανιφέστο!
Θέλουμε μια παιδεία δυναμική.
Παλεύουμε για την ποιότητα.
Αντιστεκόμαστε στην υποκουλτούρα και τις ευκολίες της εποχής.
Αναζητούμε την ελευθερία μέσα από τη γνώση και τη μελέτη.
Δεν πιστεύουμε ότι η ασυδοσία μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά καλλιτεχνικά αποτελέσματα, αντίθετα, ξέρουμε καλά πως ότι σημαντικό έχει γίνει, της σύγχρονης τέχνης συμπεριλαμβανομένης, έγινε μετά από πολλή και σκληρή δουλειά, πειθαρχία και μάθηση.
Θέλουμε η Κρατική Σχολή Χορού να γίνει το Κέντρο Χορού που ονειρευόμαστε: ο χώρος που θα σπάσει τα σύνορα της Ελλάδας και θα προβάλλει τις δυνατότητες του ελληνικού χορού στον υπόλοιπο κόσμο.
Χωρίς να ονειροβατούμε, χωρίς να ψευδόμαστε για τις πραγματικές δυνατότητες την παρούσα στιγμή.
Θέλουμε να αναβαθμίσουμε το χορό και τη θέση των ανθρώπων του. Θέλουμε οι απόφοιτοι της ΚΣΟΤ να βγουν, ικανοί να χαράξουν το δικό τους δρόμο, καλλιτέχνες δημιουργικοί, με γνώση, δυνατή προσωπικότητα και ατομική συνείδηση.
Πιστεύουμε στη δημιουργική αφομοίωση των υπαρχόντων επιτυχημένων μοντέλων πάντοτε με απώτερο σκοπό την ανάδειξη της σύγχρονης πραγματικότητας.
Έχουμε αποδείξει με τη δουλειά μας ότι μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στις προκλήσεις των καιρών.
Έχουμε αποδείξει ότι η δουλειά μας αναβαθμίζει την ελληνική τέχνη και εκπαίδευση.
Θα προχωρήσουμε με τον ίδιο τρόπο.
Ελπίζουμε να υπάρξουν άξιοι μιμητές.
Από την Παυλίνα Βερέμη
Διευθύντρια της ΚΣΟΤ
www.ksot.gr
