Αθήνα, 10 Οκτωβρίου 2014
Η πρώτη φάση της υποβρύχιας έρευνας για το ναυάγιο των Αντικυθήρων ολοκληρώθηκε με επιτυχία.
Παρά τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, η πρώτη φάση της υποβρύχιας έρευνας για το ναυάγιο των Αντικυθήρων ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Κατά τη διάρκεια του έργου, με την επωνυμία «επιστροφή στα Αντικύθηρα», μια διεθνής ομάδα εμπειρογνωμόνων, υπό την καθοδήγηση του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Woods Hole της Μασαχουσέτης, βρήκαν και ανέσυραν σημαντικά αρχαιολογικά αντικείμενα. Όλες οι έρευνες διεξήχθησαν υπό την επίβλεψη της Εφορίας Εναλίων Αρχαιοτήτων και υποστήριξης του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη και άλλων οργανισμών.
Επικεφαλής της ομάδας του Woods Hole, είναι ο Αμερικανός επιστήμονας και ερευνητής Brendan Foley. Η ερευνητική ομάδα συμπεριλαμβάνει τον αρχαιολόγο Α. Τουρτά, τον Δρ. Γ. Μπιτσάκη και Έλληνες και ξένους δύτες (M. Τζεφρώνης, L. Mersenier, E. O’Brian, P. Short, Α. Σωτηρίου), τεχνικούς και φωτογράφους.
Η χαρτογράφηση του ναυαγίου έγινε από εξειδικευμένη ομάδα του πανεπιστημίου του Σίδνεϊ (Ο. Pizzaro, S. Williams, C. Lees) με τη χρήση του υποβρύχιου τηλεκατευθυνόμενου οχήματος Sirius. Το έργο υποστηρίχθηκε και από το Πολεμικό Ναυτικό με ομάδα βατραχανθρώπων και με το πλοίο Θέτις του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, το οποίο βοήθησε στη χρήση του Exosuit.
Το ίδρυμα Αικατερίνη Λασκαρίδη παρείχε το πλοίο Γλάρος, το οποίο χρησιμοποιήθηκε ως μεταφορικό μέσο για το αυτόνομο υποβρύχιο όχημα (AUV), για την παροχή χώρου διαβίωσης και την επιτόπια τεχνική υποστήριξη.
Η χρηματοδότηση του έργου πραγματοποιήθηκε με κεφάλαια που εξασφαλίστηκαν από το ωκεανογραφικό ίδρυμα Woods Hole και από τον οργανισμό μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Argo που ιδρύθηκε για το σκοπό αυτό. Μεγάλη χρηματοδότηση παρείχε και η Ελβετική εταιρεία ωρολογοποιίας, Hublot, ενώ άλλοι οργανισμοί και εταιρείες παρείχαν στήριξη σε είδος: η ελληνική τηλεπικοινωνιακή εταιρεία OTE-COSMOTE, η JF White Constructing Co., το Swordspoint Foundation, η Costa Navarino Hotels, οι οικογένειες του James H , Orr, Michael Dubno και Loren Blackford, Richard και Laetitia Garriott de Cayeux και το ίδρυμα εγχώριων ιδιοκτησιών των Κυθήρων και των Αντικυθήρων.
Με την ολοκλήρωση αυτής της πρώτης φάσης του έργου, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Αικατερίνη Λασκαρίδη δήλωσε:
“Με μεγάλη χαρά και υπερηφάνεια πήραμε μέρος στην ενάλια έρευνα του ναυαγίου των Αντικυθήρων. Η στενή συνεργασία μεταξύ μεγάλου αριθμού επιστημόνων από όλο τον κόσμο εξασφάλισε την επιτυχία από την αρχή. Τα μέσα που εφαρμόστηκαν από εμάς και άλλους φορείς βοήθησαν πολύ στην επιτυχία ενός έργου που είναι σημαντικό για την Ελλάδα και τον κόσμο. Εκφράζω τα θερμά μου συγχαρητήρια σε όλους τους εμπλεκόμενους.”
Η επιστημονική ομάδα είχε στη διάθεσή της τον πιο σύγχρονο εξοπλισμό καταδύσεων, το Exosuit. Το Exosuit είναι μια ρομποτική στολή κατάδυσης, που επιτρέπει την ασφαλή κατάδυση σε μεγάλο βάθος για μεγάλο χρονικό διάστημα. Δυστυχώς, λόγω των κακών καιρικών συνθηκών, η κατάδυση με το Exosuit περιορίστηκε σε μία μόνο ημέρα.
Ωστόσο, η ερευνητική δραστηριότητα ολοκληρώθηκε επιτυχώς στις 7 Οκτωβρίου, παρά τους ισχυρούς βόρειους ανέμους της περιοχής. Κατά τη διάρκεια της έρευνας, επιτεύχθηκε πολύ ακριβής τοπογραφική χαρτογράφηση του χώρου, επιτρέποντας τη δημιουργία ενός τρισδιάστατου μοντέλου βαθυμετρικής και φωτογραφικής απεικόνισης. Αυτά ενσωματώθηκαν στο σύστημα γεωπληροφορικής (GIS), στο οποίο τοποθετήθηκαν όλα τα γνωστά δεδομένα από το 1900, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων της έρευνας του 1976. Επιπλέον, όλα τα νέα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των στόχων ανιχνευτών μετάλλων που βρίσκονταν φέτος, είχαν τοποθετηθεί πάνω σε αυτόν τον χάρτη GIS. Έτσι, για πρώτη φορά καταρτίστηκε μια πολύ ακριβής διάταξη του ναυαγίου.
Αυτή η νέα εικόνα του ναυαγίου μας επιτρέπει να δηλώσουμε ότι υπάρχουν δύο θέσεις ναυαγίων, περίπου 100 μέτρα μακριά. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει είτε ότι το πλοίο έσπασε σε δύο μετά τη συντριβή στις βραχώδεις ακτές, είτε ότι υπήρχαν δύο πλοία στην εταιρεία που κατέρρευσαν μαζί. Η μελλοντική έρευνα πιθανώς θα αποδώσει περισσότερο το φως σε αυτό.
Το Ίδρυμα Αικατερίνη Λασκαρίδη έθεσε στη διάθεση του έργου όλες τις υποδομές του και τις ακαδημαϊκές ικανότητές του για την προετοιμασία και τον κώδικα της υποβρύχιας έρευνας. Επιπλέον, οι επιστημονικές ανακοινώσεις και τα γεγονότα που σχετίζονται με το έργο θα πραγματοποιηθούν στις εγκαταστάσεις του Ιδρύματος.
Ο απώτερος στόχος του Ιδρύματος είναι το έργο να τροφοδοτήσει τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα. Στο πλαίσιο αυτό, ένα ενδιαφέρον τέτοιο πρόγραμμα με τίτλο «Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων: Αστρονομία και Τεχνολογία στην Αρχαία Ελλάδα» απευθύνεται σε μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και υποστηρίζεται από μέλη του Ερευνητικού Προγράμματος Μηχανισμού των Αντικυθήρων (AMRP), το οποίο πρωτοστάτησε στην πρόσφατη έρευνα και ανανεώθηκε για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων. Ο καθηγητής Ιωάννης Σεϊραδάκης, ιδρυτικό μέλος αυτής της επιστημονικής ομάδας, τον Οκτώβριο του 2012, παρουσίασε στο Ίδρυμα την τελευταία και πιο ακριβή ανακατασκευή του Μηχανισμού, που κατασκευάστηκε υπό την καθοδήγησή του στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Στα μέσα Οκτωβρίου 2014, με την ολοκλήρωση των ενάλιων ερευνητικών δραστηριοτήτων στα Αντικύθηρα, πραγματοποιήθηκε στα Κύθηρα μια ημερίδα. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο Πρόεδρος του Ιδρύματος, Πάνος Λασκαρίδης, παρουσίασε μια συνολική επανεξέταση των δραστηριοτήτων.
Γράφει η Κετιόνα Τζέλο
Δημοσιογραφική Επιμέλεια: Γιώργος Μαράτσης
