I’ve had one desire since I was born; to see my body ripped and torn.
Οι στίχοι της Death Metal μπάντας Bloodbath με θέμα το κανιβαλισμό, από το τραγούδι Eaten, δεν αφήνουν πολλά στη φαντασία. Αλλά ούτε αυτό το τραγούδι – ούτε οι φρικιαστικοί στίχοι των άλλων τραγουδιών του είδους εμπνέουν τελικά τη βία. Αυτό είναι το συμπέρασμα του μουσικού εργαστηρίου του Πανεπιστημίου Macquarie, το οποίο χρησιμοποίησε το παραπάνω μουσικό κομμάτι σε μια ψυχολογική δοκιμασία. Αποκάλυψε ότι οι οπαδοί της Death Metal δε φαντάζονται βίαιες εικόνες. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Royal Society journal Open Science.
«Οι οπαδοί της Death Metal είναι καλοί άνθρωποι», δήλωσε ο καθηγητής Bill Thompson, από το πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, με έδρα το Σίδνεϊ. «Δεν πρόκειται να βγουν έξω και να βλάψουν κάποιον». Αυτή η τελευταία μελέτη αποτελεί μέρος μιας έρευνας δεκαετιών από τον καθηγητή Thompson και τους συναδέλφους του σχετικά με τις συναισθηματικές επιπτώσεις της μουσικής. Αυτά τα αποτελέσματα, όπως εξήγησε, είναι πολύπλοκα: «Πολλοί άνθρωποι απολαμβάνουν τη θλιβερή μουσική και αυτό είναι ένα παράδοξο. Γιατί θα θέλαμε να κάνουμε τον εαυτό μας λυπημένο;» ρώτησε. «Το ίδιο μπορεί να λεχθεί και για τη μουσική με επιθετικά ή βίαια θέματα. Για εμάς είναι ένα ψυχολογικό παράδοξο. Έτσι ως επιστήμονες είμαστε περίεργοι και ταυτόχρονα αναγνωρίζουμε ότι η βία στα μέσα ενημέρωσης είναι ένα κοινωνικά σημαντικό ζήτημα».
Πώς οι επιστήμονες δοκιμάζουν την ευαισθησία των ανθρώπων στη βία;
Με ένα κλασικό ψυχολογικό πείραμα που διερευνά τις υποσυνείδητες αντιδράσεις των ανθρώπων και με τη βοήθεια οπαδών της Death Metal, έγινε μια δοκιμή που περιελάμβανε την έκθεση 32 φανς και 48 μη-φανς σε τέτοιου είδους μουσική και παράλληλα να κοιτούν κάποιες αρκετά δυσάρεστες εικόνες. Ο επικεφαλής ερευνητής Yanan Sun εξήγησε ότι ο στόχος του πειράματος, ήταν να μετρήσει πόσο οι εγκέφαλοι των συμμετεχόντων παρατηρούσαν βίαιες σκηνές και να συγκρίνουν πως επηρεάζει η ευαισθησία τους η μουσική συνοδεία. Για να δοκιμάσουν τον αντίκτυπο των διαφορετικών τύπων μουσικής, χρησιμοποίησαν επίσης ένα κομμάτι που θεωρούσαν το αντίθετο του Eaten.
«Χρησιμοποιήσαμε το “Happy” του Pharrell Williams ως σύγκριση», δήλωσε ο Dr Sun. Κάθε συμμετέχων άκουσε το Happy και το Eaten μέσω ακουστικών, ενώ τους έδειχναν ταυτόχρονα και ένα ζευγάρι εικόνων, μία σε κάθε μάτι. Η μία εικόνα έδειχνε μια βίαιη σκηνή, όπως κάποιον που του επιτέθηκαν σ’ ένα δρόμο. Η άλλη έδειχνε κάτι αβλαβές. Μια ομάδα ανθρώπων που περπατούν στον ίδιο δρόμο, για παράδειγμα. «Ονομάζεται διόφθαλμος ανταγωνισμός», εξήγησε ο Dr Sun. Η βάση αυτής της ψυχολογικής δοκιμής είναι ότι όταν οι περισσότεροι άνθρωποι παρουσιάζονται με μια ουδέτερη εικόνα στο ένα μάτι και μια βίαιη εικόνα στο άλλο, βλέπουν τη βίαιη εικόνα περισσότερο.
«Ο εγκέφαλος θα προσπαθήσει να το απορροφήσει – πιθανώς υπάρχει ένας βιολογικός λόγος γι’ αυτό, επειδή είναι μια απειλή», εξήγησε ο καθηγητής Thompson. «Αν οι οπαδοί της βίαιης μουσικής ήταν απευαισθητοποιημένοι στη βία, που ανησυχούν πολλούς γονείς, θρησκευτικές ομάδες και συμβούλια λογοκρισίας, τότε δε θα έδειχναν την ίδια μεροληψία». Αλλά οι οπαδοί έδειξαν την ίδια μεροληψία προς τις βίαιες εικόνες, όπως και εκείνοι που δεν ήταν οπαδοί αυτής της μουσικής».
Τι σκέφτηκε το συγκρότημα για τη χρήση της μουσικής του;
«Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα με αυτό”» δήλωσε ο τραγουδιστής των Bloodbath Nick Holmes στο BBC News. «Οι στίχοι είναι ακίνδυνη διασκέδαση, όπως απέδειξε η μελέτη». Πρόσθεσε ότι το λυρικό περιεχόμενο των Bloodbath ήταν «βασικά μια ακουστική εκδοχή μιας ταινίας τρόμου της δεκαετίας του 80».
«Η πλειοψηφία των θαυμαστών του death metal είναι έξυπνοι, προσεγμένοι άνθρωποι που έχουν μόνο ένα πάθος, τη μουσική», είπε. «Είναι το ισοδύναμο των ανθρώπων που έχουν εμμονή με ταινίες τρόμου ή ακόμα και με εικόνες πολέμου και σύγκρουσης».
Ο καθηγητής Thompson δήλωσε ότι τα ευρήματα πρέπει να είναι «καθησυχαστικά για τους γονείς ή τις θρησκευτικές ομάδες» που ανησυχούν για τη βίαιη μουσική. Γενικότερα, εξακολουθεί να υπάρχει ανησυχία ότι η βία στα μέσα ενημέρωσης οδηγεί σε κοινωνικά προβλήματα: «Εάν είστε απευαισθητοποιημένοι στη βία, ίσως δεν θα σας ένοιαζε αν βλέπατε κάποιον στο δρόμο να τραυματίζεται – δε θα βοηθούσατε».
Αλλά ενώ η έρευνα έχει βρει κάποια ένδειξη τέτοιας απευαισθητοποίησης σε ανθρώπους που παίζουν πολλά βίαια βιντεοπαιχνίδια, η μουσική φαίνεται να δρα διαφορετικά. «Η κυρίαρχη συναισθηματική απάντηση σε αυτή τη μουσική είναι η χαρά και η ενδυνάμωση», δήλωσε ο καθηγητής Thompson. «Και νομίζω ότι για να ακούσετε αυτή τη μουσική και να τη μετατρέψετε σε μια ενδυναμωτική, όμορφη εμπειρία – αυτό είναι ένα καταπληκτικό γεγονός». Ο Nick Holmes ταυτίζεται με αυτό, λέγοντας ότι το μεγαλύτερο μέρος της μουσικής που απολάμβανε ήταν μελαγχολική, δραματική, θλιβερή ή επιθετική και όχι ενδιάμεσα σε αυτά τα συναισθήματα: «Λαμβάνω χαρά και ενδυνάμωση από αυτά τα στυλ», ανέφερε στο BBC News. Σχετικά με το θέμα των στίχων του Eaten, πρόσθεσε: «Εγώ δεν τους έγραψα προσωπικά, αλλά θα ήμουν ειλικρινά έκπληκτος αν κάποιος άκουγε αυτό το τραγούδι και έπειτα αισθάνθηκε την επιθυμία να φαγωθεί από έναν κανίβαλο».
Επιμέλεια: Κατερίνα Σχοινά, Φιλόλογος – Δημοσιογράφος
Πηγή: BBC News
