Υπάρχουν 2 ζωές, η μία που ζεις και η άλλη που δεν ζεις, εκείνη που βρίσκεται στο μυαλό σου. Διαχωρίζονται από μια πολύ λεπτή γραμμή αλλά τόσο ισχυρή, που μπορεί να καταστρέψει γη και ουρανό. Την γραμμή αυτή είναι τόσο δύσκολο να την ορίσεις, όσο και να την περιορίσεις. Αν νομίζεις ότι είναι μια γραμμή που απλά πρέπει να περάσεις τότε έχεις πέσει έξω. Είναι μια γραμμή που πρέπει να αντιμετωπίσεις, μια γραμμή με στόχους, πνεύμα και οξυδέρκεια, μια γραμμή με όνομα, είναι η Αντίσταση.
Όπως κάθε οργανισμός έχει στόχους. Αν νομίζεις ότι οι στόχοι της έχουν ανοίξει πανιά προς ίδιο προορισμό με τον απώτερο σκοπό του ανθρώπου τότε θα σε συνθλίψει. Η Αντίσταση ενεργοποιείται όταν κάνεις κάτι για το καλό σου, ή όταν προσπαθείς για αυτό. Θες να γίνεις συγγραφέας; θες να γίνεις μουσικός; Θες να ξεκινήσεις μια νέα επιχειρηματική δραστηριότητα; Θες να κάνεις μια υγιεινή διατροφή; Θες να εκπαιδεύσεις τον εαυτό σου; Η Αντίσταση θα είναι εκεί.
Δεν είναι κάτι ορατό, ούτε κάτι εξωτερικό. Είναι ένας ύπουλος και αδυσώπητος δαίμονας. Δεν την νοιάζει ποιος είσαι. Η Αντίσταση είναι ένας εχθρός που δεν κάνει λάθη, ένας εχθρός που πολεμάει παντού και πάντα.
Ο εχθρός είναι ένας πολύ καλός δάσκαλος
Ένας δαίμονας που δεν χρειάζεται ξεκούραση για να πολεμήσει λυσσαλέα, δεν θα αστειευτεί μαζί σου ούτε θα σου χαριστεί. Η οξυδέρκεια της όμως οφείλεται στην διαίσθηση της, στο ότι γίνεται πιο δυνατή όσο φτάνεις στην γραμμή του τερματισμού, αλλά και στην ικανότητα της να στρατολογεί όποιους συμμάχους η ίδια χρειάζεται. Είναι μια ύπουλη δύναμη, γιατί θα σε χτυπήσει με κάθε άμεσο και έμμεσο όπλο είτε είναι η αναβλητικότητα, είτε το σεξ, είτε τα ναρκωτικά, είτε το αλκοόλ. Δεν πολεμάει ούτε με ήθος ούτε με κώδικα. Αυτά είναι μια καλή αρχή για την Αντίσταση πριν αρχίσει να παίζει με το μυαλό σου.
Όταν η αντίσταση παίζει παιχνίδια φροντίζει να αγγίζει τις βαθύτερες σκέψεις σου, αυτές που νιώθεις άσχημα. Θέλει να βάλει βαθιά της ρίζες της ώστε να έχει καλύτερα αποτελέσματα. Θα σε κάνει να δραματοποιείς καταστάσεις και να νιώθεις θύμα αν αυτό την βολεύει. Θα προσπαθήσει να σε κατευθύνει σε οτιδήποτε κάνει για να σε οδηγήσει στην δυστυχία. Θα τραφεί από τον φόβο σου, όσο φοβάσαι ολοένα και περισσότερο θα δυναμώνει. Δεν έχει στόχο ούτε να σου δημιουργήσει προβλήματα ούτε να σε κάνει αποτυχημένο, ο μοναδικός της στόχος είναι να σε σκοτώσει και αν την αφήσεις να το κάνει δεν θα διστάσει ούτε δευτερόλεπτο να το κάνει.
Όμως, η Αντίσταση δεν είναι μια ανίκητη δύναμη. Έχει και εκείνη μια αχίλλειο πτέρνα. Οι επίδοξοι καλλιτέχνες που χάνουν μάχες από την Αντίσταση έχουν όλοι ένα κοινό χαρακτηριστικό, είναι ερασιτέχνες . Οι επαγγελματίες διαφέρουν μεταξύ τους αλλά έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό, δεν επιτρέπουν, με οποιοδήποτε κόστος, στην αντίσταση να τους αποσυντονίσει. Δεν αφήνουν κανένα γόνιμο έδαφος για εκείνη παρά μόνο καμμένη γη. Επίσης είναι υπομονετικοί, αποζητούν την τάξη και απομυθοποιούν για να μπορούν να αποφεύγουν την δραματοποίηση. Όταν υπάρχει φόβος αντιδρά γιατί σε αντίθεση με τον ερασιτέχνη, ξέρει ότι ο φόβος δεν ξεπερνιέται ποτέ.
Ο επαγγελματίας είναι ένας πολεμιστής που δεν δέχεται δικαιολογίες ,ικανός να αντιμετωπίσει ό,τι του συμβεί και να είναι προετοιμασμένος για αυτό. Δεν κομπάζει ποτέ για αυτό που κάνει, αντιθέτως αφιερώνεται στο να τελειοποιήσει την τέχνη του. Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά του είναι ότι δεν παίρνει την ούτε την αποτυχία ούτε την επιτυχία προσωπικά, ένας επαγγελματίας έχει δικαίωμα μόνο στην δουλειά του, όχι στους καρπούς αυτής. Πρέπει να μπορεί να υπομένει , να αναγνωρίζει τα όρια του και να αξιολογεί τον εαυτό του. Κάπου εκεί η Αντίσταση υποχωρεί γιατί πολύ απλά είναι ένας νταής που υποχωρεί όταν ακόμα και όταν ένα μικρό ανθρωπάκι ορθώσει το ανάστημα του. Ωστόσο, εν τέλει, γινόμαστε επαγγελματίες όταν εμείς το θελήσουμε, όταν εμείς δούμε τους εαυτούς μας έτσι.
Ο επαγγελματίας έχει και αυτός όμως έναν πανίσχυρο σύμμαχο, την Μούσα του. Είναι εκείνη που επιβραβεύει την σκληρή δουλειά του. Είναι εκείνη που ψιθύρισε στον Άλμπερτ Αϊνστάιν την θεωρεία την σχετικότητας. Είναι εκείνη που ψιθύρισε στον Μπετόβεν την 9η συμφωνία. Όταν μας βλέπει να δουλεύουμε και να πολεμάμε την αντίσταση χαίρεται και μας δίνει τους καρπούς της. Πλέον η Αντίσταση πεθαίνει και η Μούσα μας μας πάει σε ανώτερα πνευματικά επίπεδα. Μας πηγαίνει στις έννοιες «εγώ» και εαυτός», στις έννοιες του ατομικού και συλλογικού ασυνείδητου. Πλέον η γραμμή έχει γίνει ξεκάθαρη, μπορούμε να δούμε από πού πηγάζει και τι είναι η αντίσταση, γιατί είναι τόσο ανελέητη. Βλέπουμε τον φόβο μας που την έτρεφε και μαθαίνουμε τον αυθεντικό εαυτό μας. Μαθαίνουμε την ζωή του καλλιτέχνη.
O Καλλιτέχνης (Steven Pressfield)
O Steven Pressfield είναι ένας συγγραφέας. Ίσως δεν είναι απλώς συγγραφέας αλλά ένας νικητής στον πόλεμο με την Αντίσταση. Γεννήθηκε στο Πορτ οφ Σπειν του Τρινιντάντ το 1943. Αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο του Duke το 1966. Έκανε πολλές δουλειές μέχρι να καθιερωθεί σαν συγγραφέας όπως καθηγητής, οδηγός τρέιλερ, μανάβης αλλά και σερβιτόρος. Έγραψε αρκετά βιβλία που απέτυχαν και βρέθηκε πολλές φορές σε σημείο που η φτώχεια τον χτύπησε σφοδρά. Μπορούμε για τον ίδιο να αντλήσουμε πολλές πληροφορίες και να τις αναφέρουμε.
Ωστόσο, επέλεξα να βυθιστώ στα δικά του λόγια, να αφιερώσω τις επόμενες λέξεις σε πράγματα που είπε και ήταν τα όπλα του. Οι πληροφορίες είναι απλά πληροφορίες αλλά υπάρχει καλύτερος τρόπος να συστηθείς σε κάποιον από το να λες τις πραγματικές σου απόψεις για θέματα ζωής;!;! Για αυτό λοιπόν παραθέτω τα λόγια του μέσα από συνεντεύξεις που έδωσε και μας δίνουν να καταλάβουμε ποιος πραγματικά είναι.
Σχετικά λοιπόν με την δημιουργία του βιβλίου είχε απαντήσει στον Jeff Goins σε συνέντευξη που αναρτήθηκε στο προσωπικό του site.
“Όταν έγραψες τον πόλεμο της τέχνης, προσδοκούσες ότι θα γινόταν ένα τόσο δυνατό μανιφέστο για τους συγγραφείς;”
“Δουλεύοντας σαν συγγραφέας, όπως ξέρεις αργά η γρήγορα, φίλοι και γνωστοί θα σου εμπιστευθούν ότι κρύβουν ένα βιβλίο μέσα τους. Πάντα προσπαθώ να βοηθώ στην ζωή μου. Έμεινα πολλές φορές με φίλους μέχρι τις 2 τα ξημερώματα για να τους πείσω να γράψουν το βιβλίο τους ή να τελειώσουν την διατριβή τους. Μέσα από όλες αυτές τις συζητήσεις η έννοια της Αντίστασης πήρε σάρκα και οστά στο μυαλό μου και σύντομα το βιβλίο ολοκληρώθηκε. Έτσι πλέον όταν με ρωτούσαν για όλα αυτά τα πράγματα αντί να λέω τι πίστευα τους παρέπεμπα στο βιβλίο μου ώστε να τους διώξω όλους τους φόβους για να τελειώσουν αυτό που έπρεπε.”
Ο ίδιος ο Pressfield μάλιστα δείχνει πόσο πολύ τις έχει ενσαρκώσει τις απόψεις του από το βιβλίο αυτό μέσα από μια απάντηση που έδωσε σε συνέντευξη που έδωσε στην διάσημη τηλεπαρουσιάστρια Oprah.
“Ποια είναι η καθημερινή πειθαρχία σου στο γράψιμο; Κάνεις κάτι ιδιότροπο;”
“Είμαι οπαδός σε αυτό που αποκαλεί ο φίλος μου Randall Wallace «μικρές επιτυχίες». Κάθε μέρα πρώτα πάω γυμναστήριο ή πάω για τρέξιμο, κάνω μικρά πράγματα για να αντιμετωπίσω την αντίσταση και να την κερδίσω. Αυτό με βάζει στην κατάλληλη διάθεση να ασχοληθώ με πάθος με την συγγραφή.
Δουλεύω κάθε μέρα με επιτυχία ακόμα και αν το κάνω για 1-2 ώρες. Επίσης είμαι προληπτικός όσο τίποτα άλλο. Έχω στο γραφείο ένα βάζο γεμάτο νομίσματα που βρήκα στον δρόμο για καλή τύχη.”
Aυτό φτάνει για να δει κάποιος πόσο πιστεύει στα δημιουργήματα του και τον κάνει ανιδιοτελή τόσο σαν καλλιτέχνη όσο και σαν άνθρωπο. Πιστεύει στις ίδιες του τις αξίες.
“Διαβάζοντας τα βιβλία σου βλέπω ότι μιλάς πολύ σαν πολεμιστής, γιατί αυτό;”
“Γιατί βλέπω μια αιώνια πάλη, έναν αιώνιο πόλεμο. Είναι κάτι που ισχύει. Σε ένα άλλο βιβλίο μου έχω γράψει ότι στο πεδίο μάχης του εαυτού μας υπάρχει ένας πολεμιστής και ένας δράκος. Οι πολεμιστές είμαστε εμείς, ο δράκος είναι η Αντίσταση. Γενικότερα όπως γράφω και στον πόλεμο των τεχνών είμαστε οι πολεμιστές που πρέπει να διαλύσουμε τις δυνάμεις της αυτοκαταστροφής μας πριν μας κατακτήσουν.”
Για το τέλος άφησα κάτι που βρήκα σε πολλές συνεντεύξεις του, κάτι που αποτελεί πάγια αντίληψη του σχετικά με τον καλλιτέχνη.
“Σε ποιο σημείο κάποιος μπορεί να αρχίσει να αυτοαποκαλείται συγγραφέας;”
“Όταν γίνει επαγγελματίας στο μυαλό του. Είσαι συγγραφέας όταν πεις στον εαυτό σου ότι είσαι. Κανενός άλλου η άποψη δεν μετράει. Μόνο η δική σου φτάνει.’’
Ο μαθητής
Όταν πας στην Βαρκελώνη,χρειάζεσαι ένα εγχειρίδιο με τα έργα του Γκαουντί. Όταν είσαι χριστιανός ορθόδοξος , χρειάζεσαι την βίβλο. Όταν πας στο δάσος του Αμαζονίου, χρειάζεσαι κάποιο φονικό όπλο για αυτοάμυνα. Όταν θες να γίνεις καλλιτέχνης, χρειάζεσαι αυτό το βιβλίο.
Το βιβλίο αυτό είναι η επιτομή της φράσης που λέει ότι το απλό είναι και το ουσιαστικό. Απλοϊκά γραμμένο διατηρεί μια τέλεια ισορροπία ανάμεσα σε ένα καθημερινό αλλά και επιστημονικό, από άποψη ψυχολογίας, υπόβαθρο. Εύκολα ο οποιοσδήποτε αναγνώστης βλέπει τα σημάδια, ταυτίζεται με το βιβλίο. Ένα βιβλίο για καλλιτέχνες όπως στόχευε ο ίδιος ο Pressfield,μόνο που η αλήθεια δεν είναι ακριβώς αυτή. Στο βιβλίο υπάρχει ταύτιση και παραλληλισμός όχι μόνο με την ζωή ενός καλλιτέχνη αλλά και ενός απλού ανθρώπου, ακόμα και ενός που ζει μια μοναχική και ήρεμη ζωή.
Μόνο μαθητή μπορώ να αποκαλέσω τον εαυτό μου που διαβάζοντας το βιβλίο βυθίστηκα σε αυτό με τέτοια λαχτάρα, όπως λαχταράς την θάλασσα τα μεσημέρια του καλοκαιριού καμένος από τον ήλιο. Μια θάλασσα με έναν πλούσιο βυθό. Πρέπει να βουτήξεις αρκετές φορές μα όσες και να βουτήξεις θα βρεις κάτι καινούργιο στον βυθό του.
Γράφει ο Θάνος Χονδρόγιαννος
