«Ο Τσαρλς Ντίκενς ο μισογύνης », είναι ο τίτλος ενός βιβλίου του Mail που σηματοδοτεί την 150η επέτειο του θανάτου του στις 9 Ιουνίου 1870. «Ο μυθιστοριογράφος ήταν σκληρός με τη γυναίκα του, μισούσε τη μητέρα του [και ] είχε ένα θέμα….» ανέφερε.
Αλλά αυτή είναι μια παλιά ιστορία. Το 2019 κυκλοφόρησε μια κρυφή επιστολή στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ που αποκάλυπτε την προσπάθεια του Ντίκενς να τοποθετήσει τη σύζυγό του, Αικατερίνη, σε άσυλο, η οποία και επιβεβαίωσε ότι ήταν ένας στερεότυπος « αδίστακτος βικτοριανός σύζυγος ». Η σχέση του Ντίκενς με την Έλεν Τέρναν και η σκληρή μεταχείριση της συζύγου του είναι πολύ γνωστές και από καιρό έχει επικριθεί για την απεικόνιση αδύναμων γυναικών στη μυθοπλασία του. Αλλά ισχύει αυτό που ισχυρίζεται ο Mail «ήταν καθοριστικό χαρακτηριστικό της ζωής του η ανάγκη του να ελέγχει και να χειρίζεται άτομα του αντίθετου φύλου;»
Σε μεγάλο βαθμό, οι πεποιθήσεις του Ντίκενς για τις γυναίκες ήταν χαρακτηριστικές της εποχής. Η υποτιθέμενη έμφυτη αγνότητα και ανιδιοτέλεια των γυναικών διατηρήθηκε για τη δημιουργία του σπιτιού που χρησίμευε ως καταφύγιο για τον άνδρα που έπρεπε να αντέξει τις δυσκολίες της δημόσιας ζωής.
Η κ. Jellyby στο Bleak House είναι πιθανώς το πιο γνωστό παράδειγμα του Ντίκενς για μια γυναίκα που προδίδει το σπίτι με αυτόν τον τρόπο, παραμελώντας τα παιδιά της υπέρ της συγκέντρωσης κεφαλαίων για τους απομακρυσμένους ιθαγενείς του Borrioboola-Gha. Αφιερώνεται σε αυτόν τον σκοπό και, ως εκ τούτου, το σπίτι της είναι βρώμικο, οι υπάλληλοι απείθαρχοι και ο ατυχής σύζυγός της παραμελημένος. Ειδικότερα, η κ. Jellyby ακούγεται για τελευταία φορά στο μυθιστόρημα ότι συνεχίζει να παραμελεί παραπλανητικά τα καθήκοντά της εκστρατείας για «τα δικαιώματα των γυναικών να βρίσκονται στο κοινοβούλιο».
Ο Ντίκενς ξεκίνησε επίσης να σατιρίζει τέτοιες ταραγμένες γυναίκες στο Household Words, το περιοδικό που δημοσίευσε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1850.
Η Edith Dombey οργίστηκε ενάντια στην αδυναμία της ως γυναίκα. Εικόνα από το «Phiz» (Hablot K. Browne) μέσω http://www.victorianweb.org/
Ο Ντίκενς διερεύνησε επίσης τους περιορισμούς των ρόλων των γυναικών στη μυθοπλασία του μέσω ανατρεπτικών γυναικείων μορφών όπως η Ρόζα Ντάρτλ, η Μπέλλα Γουίλφερ ή ο Έντιθ Ντόμπι. Όπως και στη φαντασία του, έτσι και στη δημοσιογραφία του, η απάντηση του Ντίκενς στα αιτήματα για μεταρρύθμιση της θέσης των γυναικών ήταν πιο περίπλοκη από ό, τι είχε εκτιμηθεί έως τότε. Ήταν διατεθειμένος να υποστηρίξει εκστρατείες ενάντια σε συγκεκριμένες νομικές και κοινωνικές αδικίες που υπέστησαν οι γυναίκες αλλά δεν ήταν συμπονετικός απέναντι στο αίτημα για επέκταση των ευκαιριών απασχόλησης για αυτές.
Προώθηση των γυναικών
Πράγματι, υποστήριζε ιδιαίτερα τις προσπάθειες των γυναικών να προσεγγίσουν μια ευρύτερη δημόσια σφαίρα μέσα στο δικό του πεδίο εμπειρογνωμοσύνης – λογοτεχνία και δημοσιογραφία, όπως η αγγλίδα ανταποκρίτρια εφημερίδας που έλαβε σταθερό μισθό, Eliza Lynn (Linton) .
Ο Ντίκενς ενθάρρυνε τις γυναίκες συγγραφείς να συνεισφέρουν στα περιοδικά του, στρατολογώντας εξέχουσες συγγραφείς, όπως η Χάριετ Μαρτίναου , η Ελίζαμπεθ Γκάσκελ και η Ελίζα Λιν όταν ίδρυσε το Household Words το 1850. Η Λιν είχε εργαστεί για δύο χρόνια στο προσωπικό του Morning Chronicle και δημοσίευσε τρία μυθιστορήματα και έγραφε για το περιοδικό μέχρι το τελευταίο έτος της έκδοσής του. Ο Ντίκενς εκτιμούσε πολύ τη δουλειά της.
Πρώτη μισθωτή δημοσιογράφος στη Βρετανία: Eliza Lynn Linton. Κα Lynn Linton; Η ζωή, τα γράμματα και οι απόψεις του George Somes Layard
Κατά ειρωνικό τρόπο, ενώ η Lynn μοιράστηκε την πεποίθηση του Ντίκενς ότι οι φιλοδοξίες των γυναικών να συμμετάσχουν στη δημόσια ζωή υπονόμευαν τα φυσικά καθήκοντά τους μέσα στο σπίτι. Ως μια σκληρά εργαζόμενη δημοσιογράφος στον τομέα των ανδρών της βικτοριανής εφημερίδας και του περιοδικού τύπου, η καριέρα της αμφισβήτησε την αποδεκτή ιδέα της γυναικείας ηλικίας και αμφισβήτησε τα όρια που τέθηκαν στον γυναικείο ρόλο.
Ο Λιν συναντήθηκε αρχικά με τον Ντίκενς σε ένα δείπνο και αργότερα έγραψε για την καλοσύνη του προς αυτήν: «Με συμπεριέλαβε, τότε αρκετά αρχάρια στη λογοτεχνία, νέα σε ηλικία και ντροπαλή εκ ιδιοσυγκρασίας και με έκανε να νιώσω σαν στο σπίτι του», έγραψε.
Ενώ η φήμη του Ντίκενς ήταν εκφραστής του στερεοτύπου της «θεάς του σπιτιού», φαντάστηκε ωστόσο ισχυρές και επαναστατικές γυναίκες, επαναστατικές γυναίκες αλλά εσωτερικά διχασμένες.
Μετάφραση-απόδοση: Βίκυ Μπαφατάκη
Κείμενο του Stephen Khan
