Μια νεαρή γυναίκα έγινε η πρώτη στον κόσμο που γέννησε ένα υγιές παιδί, αφού οι γιατροί αποκατέστησαν τη γονιμότητά της μεταμοσχεύοντας ωοθηκικό ιστό -που είχε καταψυχθεί όταν ήταν παιδί.
Οι επιστήμονες χαιρέτησαν τη γέννηση ως “πρωτοποριακή”, προσθέτοντας ότι θα έχει θετικές επιπτώσεις για εκατομμύρια νεαρούς καρκινοπαθείς.
Έχουν υπάρξει περιπτώσεις επιτυχημένων κυήσεων μετά από μεταμόσχευση ωοθηκών με τη χρήση ιστού που αφαιρέθηκε από ασθενείς όταν ήταν ενήλικες. Όμως, αυτή η περίπτωση σηματοδοτεί την πρώτη, όπου ο ιστός αφαιρέθηκε πριν από την εφηβεία.
Οι ειδικοί δήλωσαν ότι αν και επιτυχής, παραμένουν ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα τέτοιου ανώριμου ωοθηκικού ιστού να αναπτυχθεί για να παράγει ώριμα ωάρια.
Η ασθενής, η οποία γεννήθηκε στη Δημοκρατία του Κονγκό, διαγνώστηκε με δρεπανοκυτταρική αναιμία όταν ήταν πέντε ετών. Αφού μετανάστευσε στο Βέλγιο στα 11 της χρόνια, οι γιατροί αποφάσισαν ότι η ασθένειά της ήταν τόσο σοβαρή που χρειαζόταν μεταμόσχευση μυελού των οστών. Ο αδερφός της βρέθηκε συμβατός, αλλά πριν από τη μεταμόσχευση έπρεπε να υποβληθεί σε χημειοθεραπεία.
Η χημειοθεραπεία εν γένει δρα απενεργοποιώντας το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς και συμβάλλει στην πρόληψη της απόρριψης του νέου μυελού των οστών. Κατά τη διαδικασία αυτή η χημειοθεραπεία μπορεί να καταστρέψει μόνιμα τη λειτουργία των ωοθηκών.
Ως αποτέλεσμα, οι γιατροί του κοριτσιού αφαίρεσαν μέρος της δεξιάς ωοθήκης της, όταν ήταν 13 ετών και κατέψυξαν τα κομμάτια του ιστού. Δεν είχε ακόμη αρχίσει η περίοδός της, αν και υπήρχαν ενδείξεις ότι είχε αρχίσει η εφηβεία, με την ανάπτυξη του στήθους όταν ήταν 10 ετών.
Η μεταμόσχευση μυελού των οστών ήταν επιτυχής, αν και η ασθενής εμφάνισε νόσο μοσχεύματος έναντι του ξενιστή και έπρεπε να συνεχίσει να λαμβάνει ανοσοκατασταλτικά φάρμακα για 18 μήνες μετά τη μεταμόσχευση. Η εναπομείνασα ωοθήκη της απέτυχε και όταν ήταν 15 ετών, οι γιατροί της χορήγησαν θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης για να προκαλέσουν την έναρξη της εμμήνου ρύσεως. Δέκα χρόνια αργότερα, η ασθενής έλαβε συμβουλές αφού αποκάλυψε ότι επιθυμούσε να μείνει έγκυος.
Για να αποκαταστήσουν τη γονιμότητα της ασθενούς, οι γιατροί με επικεφαλής τη Δρ. Isabelle Demeestere, γυναικολόγο στο νοσοκομείο Erasme του Université Libre de Bruxelles, σταμάτησαν τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης. Στη συνέχεια απέψυξαν μέρος, αλλά όχι όλο, του κατεψυγμένου ιστού των ωοθηκών της ασθενούς και μεταμόσχευσαν τέσσερα θραύσματα στην εναπομείνασα αριστερή ωοθήκη και άλλα 11 (έντεκα) θραύσματα σε άλλα σημεία του σώματος.
Ο μεταμοσχευμένος ιστός ανταποκρίθηκε στις ορμόνες της και άρχισε με επιτυχία να αναπτύσσει ωοθυλάκια που περιέχουν ωρίμανση ωαρίων. Πέντε μήνες αργότερα η γυναίκα άρχισε να έχει έμμηνο ρύση και συνέχισε να έχει τακτικές περιόδους. Περισσότερα από δύο χρόνια μετά τη μεταμόσχευση ωοθηκικού ιστού η γυναίκα έμεινε έγκυος σε ηλικία 27 ετών και γέννησε ένα υγιές αγοράκι τον Νοέμβριο του 2014.
Δρ. Isabelle Demeestere
Η Δρ Demeestere δήλωσε: «Πρόκειται για μια σημαντική ανακάλυψη στον τομέα, διότι τα παιδιά είναι οι ασθενείς που είναι πιθανότερο να επωφεληθούν από τη διαδικασία στο μέλλον. Όταν διαγιγνώσκονται με ασθένειες που απαιτούν θεραπεία, η οποία μπορεί να καταστρέψει τη λειτουργία των ωοθηκών, η κατάψυξη του ωοθηκικού ιστού είναι η μόνη διαθέσιμη επιλογή για τη διατήρηση της γονιμότητάς τους».
Ωστόσο, η ίδια δήλωσε ότι η επιτυχία της διαδικασίας απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση σε πολύ νεαρά, προ της εφηβείας κορίτσια. Η Δρ Demeestere ανέφερε ότι η ασθενής της είχε ήδη αρχίσει να εμφανίζει τα πρώτα σημάδια της εφηβείας, παρά το γεγονός ότι δεν είχε αρχίσει η περίοδός της. Επίσης σημείωσε ότι «η διαδικασία εγείρει και ορισμένα αμφιλεγόμενα ζητήματα. Για παράδειγμα, επειδή πρόκειται για μια επεμβατική διαδικασία και η διάρκεια ζωής του μοσχεύματος είναι περιορισμένη, θα πρέπει να χρησιμοποιείται για την πρόκληση της ήβης και της εμμηνόρροιας και όχι για την αποκατάσταση της γονιμότητας…»
Στο ανακύπτον ερώτημα, αν η διαδικασία πρέπει να προτείνεται μόνο σε ασθενείς με υψηλό κίνδυνο ωοθηκικής ανεπάρκειας ή και σε ασθενείς με χαμηλό κίνδυνο η Δρ Demeestere ανέφερε «Πιστεύουμε, επί του παρόντος, ότι ο κρυοσυντηρημένος (κατεψυγμένος) ωοθηκικός ιστός θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για την αποκατάσταση της γονιμότητας σε ασθενείς με υψηλό κίνδυνο ωοθηκικής ανεπάρκειας και όχι για την πρόκληση της εφηβείας ή για την αποκατάσταση των εμμηνορροϊκών κύκλων σε ενήλικες».
Η Δρ Demeestere δήλωσε ότι η ωοθήκη της ασθενούς εξακολουθεί να λειτουργεί κανονικά και πρόσθεσε ότι μπορεί να αποκτήσει περισσότερα μωρά εάν το επιθυμεί. Επίσης σημείωσε ότι «έχει επίσης τη δυνατότητα να υποβληθεί σε δεύτερη μεταμόσχευση με τον εναπομείναντα κατεψυγμένο ιστό, εάν το μόσχευμα σταματήσει να λειτουργεί, καθώς δεν μεταμοσχεύσαμε όλο τον ωοθηκικό ιστό την πρώτη φορά. Έχουμε μια άλλη ασθενή που έμεινε έγκυος μετά από μεταμόσχευση ωοθηκών και γέννησε δύο μωρά μετά από δύο διαδικασίες μεταμόσχευσης».
Ο Καθηγητής Adam Balen
Ο Καθηγητής Adam Balen, στο Κέντρο Αναπαραγωγικής Ιατρικής του Leeds, δήλωσε ότι η περίπτωση ήταν “πολύ σημαντική” – δεδομένου του ιστορικού της και δεδομένου ότι η διαδικασία ήταν επιτυχής μετά από χημειοθεραπεία, η έκθεση δίνει ελπίδα σε χιλιάδες ανθρώπους που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο. «Η χημειοθεραπεία μπορεί να επηρεάσει τις ωοθήκες και να οδηγήσει σε πρόωρη εμμηνόπαυση, κάτι που συνέβη στην προκειμένη περίπτωση. Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται επίσης για τη θεραπεία ορισμένων μορφών καρκίνου και έτσι η επιλογή της κατάψυξης ωοθηκικού ιστού δίνει την ευκαιρία να διατηρηθεί η γονιμότητα για μετέπειτα. Η διαδικασία αυτή έχει πραγματοποιηθεί πολλές φορές πλέον σε ενήλικες και έχουν αναφερθεί αρκετές εγκυμοσύνες παγκοσμίως… Υπήρχε προηγουμένως αβεβαιότητα ως προς το κατά πόσον ο ωοθηκικός ιστός που λαμβάνεται από νεαρά κορίτσια θα ήταν αργότερα ικανός να παράγει ώριμα, γόνιμα ωάρια, οπότε η συγκεκριμένη περίπτωση είναι τόσο καθησυχαστική όσο και συναρπαστική. Πρέπει να θυμόμαστε ότι πολλά παιδιά που χρειάζονται χημειοθεραπεία είναι πολύ άρρωστα και η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του ωοθηκικού ιστού δεν είναι μικρό εγχείρημα. Επιπλέον, υπάρχουν μόνο λίγα κέντρα όπου η τεχνολογία είναι διαθέσιμη και αυτού του είδους η θεραπεία καθίσταται εφικτή. Στα επόμενα χρόνια θα γίνει αναμφίβολα πιο συνηθισμένη”.
Καθηγητής Simon Fishel
Εν τω μεταξύ, ο Καθηγητής Simon Fishel, πρόεδρος του CARE Fertility Group, πρόσθεσε: «Η περίπτωση αυτή είναι σημαντική και αναδεικνύει μια μελλοντική κατεύθυνση των ανθρώπινων αναπαραγωγικών τεχνολογιών. Δεν είναι η πρώτη επιτυχία με τη χρήση κρυοσυντηρημένου ωοθηκικού ιστού, αλλά είναι η πρώτη του είδους της σε σχέση με το ιστορικό της περίπτωσης». Υποστηρίζει περαιτέρω την ανάγκη για την αποδοχή και την ευρύτερη ανάπτυξη της κατεψυγμένης αποθήκευσης ωοθηκικού ιστού και την πιθανή χρήση του στο μέλλον – είτε για τη διατήρηση της γονιμότητας είτε, πράγματι, για την πιθανή αντικατάσταση της φαρμακευτικής αγωγής που χρησιμοποιείται μετεμμηνοπαυσιακά.
Η περίπτωση δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Human Reproduction.
Μετάφραση-απόδοση: Βίκυ Μπαφατάκη, MSc, PD
Πηγή:https://www.dailymail.co.uk/health/article-3117007/Fertility-hope-millions-cancer-patients-young-woman-chemo-gives-birth-doctors-transplant-ovarian-tissue-frozen-child-world-first.html
