Ο θάνατος της βασίλισσας Ελισάβετ Β’ κυριαρχεί στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων τις τελευταίες ημέρες. Περιστρεφόταν γύρω από τον παππού της, Γεώργιο Ε΄, ο οποίος υπέστη ευθανασία από τον προσωπικό του γιατρό. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως η πρώτη βασιλοκτονία μετά την εκτέλεση του βασιλιά Καρόλου Α’ το 1649. Αν και αυτό έγινε γνωστό το 1986, έκτοτε ελάχιστα αναφέρθηκε. Εδώ είναι η ιστορία.
Θα πίστευε κανείς ότι η ύπαρξη προσωπικού γιατρού εγγυάται άριστη υγειονομική περίθαλψη. Ωστόσο, η καταδίκη του γιατρού του Μάικλ Τζάκσον για ανθρωποκτονία εξ αμελείας δείχνει ότι αυτό δεν ισχύει απαραίτητα. Οι εισαγγελείς περιέγραψαν τη φροντίδα του Dr Conrad Murray για τον τραγουδιστή της ποπ ως ένα “αισχρό” φαρμακευτικό πείραμα.
Ακόμα και τα δικαιώματα των βασιλικών προσώπων δεν εξαιρούνται. Ένας από τους εντυπωσιακούς ισχυρισμούς που διατυπώνονται σε ένα νέο βιβλίο για τους μονάρχες της Νορβηγίας κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τον βασιλιά Haakon VII και την βασίλισσα Maud, είναι ότι η βασίλισσα μπορεί να υπήρξε θύμα ακούσιας ευθανασίας. Ο Νορβηγός συγγραφέας Tor Bomann-Larsen γράφει στο βιβλίο του Æresordet (Λόγος τιμής) ότι “η βασίλισσα Maud είχε φύγει από την πατρίδα της δυνατή και υγιής και θα επέστρεφε μέσα σε φέρετρο, χωρίς οι Νορβηγοί γιατροί να έχουν καμία σχέση με το τι συνέβη”.
Τα στοιχεία για αυτόν τον εκπληκτικό ισχυρισμό είναι σε μεγάλο βαθμό περιστασιακά. Η Maud ήταν Αγγλίδα, αδελφή του Γεωργίου Ε. Αναφέρεται ότι πέθανε από καρδιακή ανεπάρκεια το 1938 στην Αγγλία, υπό τη φροντίδα του πιο διακεκριμένου και σεβαστού γιατρού της εποχής, του λόρδου Bertrand Dawson. Ωστόσο, ο Bormann-Larsen έφερε στο φως έγγραφα που υποδηλώνουν ότι η πραγματική αιτία θανάτου ήταν ο καρκίνος. Ο Dawson έγραψε στον Νορβηγό ομόλογό του: “Διαβάζοντας αυτή την αναφορά, θα συμφωνήσετε ότι ο ξαφνικός θάνατος της βασίλισσας ήταν μια ανακούφιση και η οποία την έσωσε από αυτά τα τελευταία οδυνηρά στάδια της ασθένειας που τόσο εσείς όσο και εγώ γνωρίζουμε πάρα πολύ καλά”.
Lord Dawson of Penn
Υπό το φως όσων γνωρίζουμε σήμερα για τον Λόρδο Dawson of Penn, πρόεδρο της Βασιλικής Ιατρικής Εταιρείας, πρόεδρο του Βασιλικού Κολλεγίου Ιατρών, πρόεδρο του Βρετανικού Ιατρικού Συλλόγου και εμπνευστή του Εθνικού Συστήματος Υγείας της Βρετανίας, τα λόγια αυτά αποκτούν μια δυσοίωνη, αν και τελικά μη επαληθεύσιμη, σημασία.
Διότι ο Dawson όχι μόνο ήταν υποστηρικτής της ευθανασίας, αλλά δύο χρόνια πριν είχε κάνει ευθανασία στον αδελφό της, τον βασιλιά Γεώργιο Ε΄. Ήταν η πρώτη βασιλοκτονία μετά τον Κάρολο Α΄, πριν από σχεδόν 300 χρόνια.
Αυτό ήρθε στο φως μόλις το 1986, όταν ο βιογράφος του Dawson αποκάλυψε μια καταχώρηση στο ημερολόγιο που είχε σκόπιμα παραλείψει από το βιβλίο του 1950. Ο Dawson έσωσε τη ζωή του βασιλιά το 1929 μετά από μια επικίνδυνη μόλυνση στο στήθος και ήταν υπεύθυνος κατά τη διάρκεια της τελευταίας του ασθένειας. Στις 9.25 μ.μ. της 20ής Ιανουαρίου 1936, ο Dawson εξέδωσε ένα δελτίο προς το έθνος: “Η ζωή του βασιλιά βαίνει ειρηνικά προς το τέλος της”. Πέντε λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα, χωρίς να υπάρχει κανείς άλλος στον θάλαμο εκτός από μια διακριτική νοσοκόμα, ο Dawson έκανε στον Βασιλιά μια θανατηφόρα ένεση. Με τα λόγια της ημερολογιακής του καταχώρησης:
Αυτό ήρθε στο φως μόλις το 1986, όταν ο βιογράφος του Dawson αποκάλυψε μια ημερολογιακή καταχώρηση που είχε σκόπιμα παραλείψει από το βιβλίο του 1950. Ο Dawson έσωσε τη ζωή του βασιλιά το 1929 μετά από μια επικίνδυνη μόλυνση στο στήθος και ήταν υπεύθυνος κατά τη διάρκεια της τελευταίας του ασθένειας. Στις 9.25 μ.μ. της 20ής Ιανουαρίου 1936, ο Dawson εξέδωσε ένα δελτίο προς το έθνος: “Η ζωή του βασιλιά βαίνει ειρηνικά προς το τέλος της”. . Πέντε λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα, χωρίς να υπάρχει κανείς άλλος στον θάλαμο εκτός από μια διακριτική νοσοκόμα, ο Dawson έκανε στον Βασιλιά τη θανατηφόρα ένεση. Με τα λόγια της ημερολογιακής του καταχώρησης:
“Γύρω στις 11 η ώρα ήταν φανερό ότι το τελευταίο στάδιο θα μπορούσε να διαρκέσει πολλές ώρες, άγνωστο στον ασθενή, αλλά ελάχιστα ταιριαστό με την αξιοπρέπεια και τη γαλήνη που τόσο πλούσια άξιζε και που απαιτούσε μια σύντομη τελευταία σκηνή. Η πολύωρη αναμονή μόνο για το μηχανικό τέλος, όταν όλο αυτό που είναι πραγματικά ζωή έχει φύγει, εξαντλεί τους θεατές και τους κρατάει τόσο σφιγμένους που δεν μπορούν να επωφεληθούν από την παρηγοριά της σκέψης, της κοινωνίας ή της προσευχής. Αποφάσισα λοιπόν να καθορίσω το τέλος και έκανα (εγώ ο ίδιος) ένεση μορφίνης gr. 3/4 και λίγο αργότερα κοκαΐνης gr. 1 στη διατεταμένη σφαγίτιδα φλέβα”.
Γιατί; Ακόμα και με τα σημερινά δεδομένα, η σκόπιμη επίσπευση του θανάτου είναι φόνος. Ούτε ο ετοιμοθάνατος βρισκόταν σε μεγάλη αγωνία.
Ωστόσο, σκέφτηκε ο Dawson, το έθνος περίμενε. Αν ο ιδιόρρυθμος γέροντας παρέμενε για λίγες ώρες ακόμα, η είδηση του θανάτου του θα εμφανιζόταν πρώτη στις βρώμικες φυλλάδες του Λονδίνου. Ο Dawson θεώρησε ότι ήταν πιο ταιριαστό ο θάνατος ενός ηγεμόνα να ανακοινωθεί στους Times, τη βρετανική εφημερίδα των ρεκόρ. Ζήτησε μάλιστα από τη σύζυγό του να ενημερώσει τους Times ότι ο θάνατος ήταν επικείμενος.
Και, ως μπόνους, ένας πρόωρος θάνατος επέτρεψε στον λόρδο Dawson να επιστρέψει στο πολυάσχολο ιατρείο του στη Harley Street.
Με όλα αυτά κατά νου, ο ξαφνικός θάνατος της βασίλισσας Maud της Νορβηγίας υπό τις υπηρεσίες του αποκτά μια δυσοίωνη σημασία. “Δεν υπάρχει κανένας λόγος να πιστεύουμε ότι ο βασιλιάς Γεώργιος Ε΄ ήταν ο μόνος ασθενής που αντιμετώπισε με αυτόν τον τρόπο”, έγραψε ο J.H.R. Ramsay στο BMJ. Γιατί όχι η βασίλισσα της Νορβηγίας; Η υπόθεση είναι αληθοφανής, αν και όχι αποδεδειγμένη.
Κάποια εικόνα για το μυαλό του Dawson μπορεί να αποκτηθεί από τη συμβολή του σε μια συζήτηση για ένα νομοσχέδιο περί ευθανασίας στη Βουλή των Λόρδων λίγους μήνες αργότερα. (Οι όροι της συζήτησης για την ευθανασία έχουν αλλάξει ελάχιστα.) Η ποιότητα της ζωής έχει μεγαλύτερη σημασία από την ποσότητα, είπε στους ευγενείς λόρδους. “Θα πρέπει κανείς να κάνει την πράξη του θανάτου πιο ήπια και πιο ειρηνική, ακόμη και αν αυτό συνεπάγεται περικοπή της διάρκειας της ζωής”, είπε. “Αυτό έχει γίνει όλο και περισσότερο συνήθεια”.
Σε κάθε περίπτωση, τα ηθικά πρότυπα εξελίσσονται σε αυτή τη φωτισμένη εποχή. Η αντισύλληψη είναι ευρέως αποδεκτή- η άμβλωση εφαρμόζεται ευρέως- γιατί να μην αποδεχτούμε την ευθανασία; “Πρέπει να της αρνηθούμε τη βύθιση των βασάνων [μιας ετοιμοθάνατης γυναίκας] επειδή η ζωή της μπορεί να συντομευτεί κατά δύο ή τρεις μήνες;”
Ο λόρδος Dawson ψήφισε κατά του νομοσχεδίου – όχι επειδή αντιτίθεται στην “αποστολή ελέους” ενός γιατρού, αλλά επειδή οι γραφειοκρατικές διασφαλίσεις θα συνεπάγονταν υπερβολική γραφειοκρατία και θα επέτρεπαν πολύ μικρή διακριτική ευχέρεια στους γιατρούς.
Η ευθύνη ενός μέτριου γιατρού για τον θάνατο της Αυτού Μεγαλειότητας Γεωργίου Ε’, Βασιλιά με τη Χάρη του Θεού της Μεγάλης Βρετανίας, της Ιρλανδίας και των Βρετανικών Επικρατειών πέρα από τις θάλασσες, Υπερασπιστή της Πίστης και Αυτοκράτορα της Ινδίας είναι διδακτική.
Κατ’ αρχάς, οι γιατροί που αποδέχονται την ευθανασία μπορεί να είναι απίστευτα αλαζόνες. Ο λόρδος Dawson θεωρούσε τον εαυτό του ως έναν πεφωτισμένο απόστολο της προόδου. Αυτό του έδινε το δικαίωμα να αποφασίζει τον χρόνο θανάτου του ασθενούς του, χωρίς τη συγκατάθεσή του. Όπως είπε στην ομιλία του, η ευθανασία είναι ένα πολύ λεπτό και προσωπικό ζήτημα για να ρυθμίζεται από άκαμπτους νόμους. Μόνο οι γιατροί έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν.
Δεύτερον, παρόλο που η ευθανασία θεωρείται θανάτωση από έλεος, συνήθως είναι θανάτωση από ευκολία. Ο λόρδος Dawson σκότωσε τον ασθενή του επειδή προτιμούσε να διαβάζει τις ειδήσεις σε ένα μεγάλο φύλλο αντί για μια φυλλάδα.
Τρίτον, η εξαπάτηση είναι εγγενής στην ευθανασία. Όσο αυτάρεσκα και αν ο λόρδος Dawson ήταν σίγουρος για τη δικαιοσύνη των πράξεών του, φρόντισε να τις αποκρύψει από τους συναδέλφους του και τη βασιλική οικογένεια. Μόνο η νοσοκόμα γνώριζε, αλλά πήρε το μυστικό στον τάφο της. Αν είχε συμβουλευτεί άλλους γιατρούς, μπορεί να είχαν αμφισβητήσει τις κλινικές του ικανότητες. Ένας αντίπαλος ιατρός του βασιλικού οίκου συνέθεσε μάλιστα ένα τζίτζι:
Ο Λόρδος Dawson του Penn
Έχει σκοτώσει πολλούς άνδρες
Γι’ αυτό τραγουδάμε
God Save the King.
Παρά την ικανότητα του λόρδου Dawson να συλλέγει τιμητικές διακρίσεις, άλλοι γιατροί τον θεωρούσαν “αξιοσέβαστο παρά αξιοσημείωτο”, σύμφωνα με τη νεκρολογία του στο The Lancet.
Επιπλέον, από λανθασμένη αφοσίωση, άλλοι θα συμπράξουν στην εξαπάτηση. Στην προκειμένη περίπτωση, ο Francis Watson, βιογράφος του Dawson, περίμενε 36 χρόνια προτού δημοσιεύσει την ενοχοποιητική καταχώρηση στο ημερολόγιο. “Ίσως θα έπρεπε να το είχα συμπεριλάβει στο βιβλίο εκείνη την εποχή”, δήλωσε μετά τη δημοσίευση της αληθινής ιστορίας του θανάτου του Γεωργίου Ε’. “Η Lady Dawson δεν το ήθελε στο βιβλίο και εγώ συμφώνησα με μεγάλη προθυμία. Δεν το θεώρησα κατάλληλο”.
Τέταρτον, όπως και με την παιδική κακοποίηση, η κουλτούρα του εφησυχασμού, της μυστικότητας και της εξαπάτησης επιτρέπει στους γιατρούς της ευθανασίας να σκοτώνουν ξανά και ξανά. Δεν θα μάθουμε ποτέ πόσους ανθρώπους σκότωσε ο Λόρδος Dawson. Γνωρίζουμε όμως ότι ένας και ίσως δύο βασιλικοί πέθαναν υπό τη φροντίδα του. Για να παραφράσουμε τον Όσκαρ Ουάιλντ, το να χάσεις έναν ασθενή μπορεί να θεωρηθεί ατυχία- το να χάσεις δύο μοιάζει με απροσεξία – απροσεξία τόσο από την πλευρά της βρετανικής όσο και της νορβηγικής κυβέρνησης. Ήταν ο Λόρδος Dawson of Penn ο Harold Shipman της Harley Street; Δεν θα έπρεπε να γίνει μια ενδελεχής ιστορική έρευνα για να αποκαλυφθεί η αλήθεια;
Μετάφραση – Απόδοση: Βίκυ Μπαφατάκη, MSc, PD Βιοηθικής
Πηγή: https://bioedge.org/ από τον Michael Cook
13.09.2022
