Οι καταχρηστικές σχέσεις επιβαρύνουν το μυαλό και το σώμα. Οι ναρκισσιστές και ψυχοπαθείς σύντροφοι μπορούν να εμπλακούν σε υπολογισμένες μεθόδους χειραγώγησης για να μειώσουν τους συντρόφους τους και την αυτοεικόνα τους. Συχνά κολλάνε στα αντιληπτά ελαττώματα ή ελλείψεις των συντρόφων τους για να τους εμφυσήσουν ανασφάλειες ή κατασκευάζουν ελαττώματα που δεν υπάρχουν καθόλου. Αυτό μοιάζει με το να τοποθετούν μεταφορικά έναν παραμορφωτικό καθρέφτη-μπροστά στα θύματά τους για να τα κάνουν να βλέπουν τον εαυτό τους υπό αρνητικό πρίσμα.
Αυτού του είδους η διαστρέβλωση μπορεί να οδηγήσει ένα θύμα κακοποίησης να αναπτύξει μια διαστρεβλωμένη εικόνα του εαυτού του που δεν αντικατοπτρίζει με ακρίβεια τον πραγματικό του εαυτό. Καθώς τα θύματα εσωτερικεύουν αυτή τη διαστρεβλωμένη εικόνα του εαυτού, αυτό θα μπορούσε στη συνέχεια να οδηγήσει σε μια παραλλαγή της δυσμορφίας του σώματος ή σε διατροφικές διαταραχές σε μια προσπάθεια να διαχειριστούν την κακοποίηση που βιώνουν. Οι έρευνες δείχνουν ότι υπάρχει υψηλή συννοσηρότητα μεταξύ της μετατραυματικής διαταραχής και των διατροφικών διαταραχών. Ως ερευνήτρια, αναφέρει η ψυχολόγος Shahidi Arabi έχω επίσης διαπιστώσει σημαντική συσχέτιση μεταξύ της ύπαρξης ρομαντικής σχέσης με κάποιον με υψηλά ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά και των συμπτωμάτων μετατραυματικού στρες που σχετίζονται με τη σχέση αυτή. Ένας πιθανός τρόπος με τον οποίο τα άτομα που βρίσκονται σε τέτοιες σχέσεις μπορεί να αντιδράσουν στο άγχος των συμπτωμάτων του τραύματός τους είναι μέσω της διαταραγμένης διατροφής ή άλλων δυσπροσαρμοστικών προσπαθειών να ανακτήσουν τον έλεγχο του σώματός τους σε περιόδους αντιληπτής αδυναμίας.
Έχοντας αλληλογραφήσει με χιλιάδες επιζώντες που είχαν σχέσεις με ναρκισσιστικά και ψυχοπαθητικά άτομα, έχω δει συχνές αναφορές επιζήσαντων που υπέφεραν από μια διαστρεβλωμένη εικόνα του εαυτού τους μετά την παραμονή τους σε αυτή τη μορφή τοξικής σχέσης. Επιπλέον, ορισμένοι έχουν βιώσει δραστικές σωματικές αλλαγές και προβλήματα υγείας κατά τη διάρκεια ή μετά από τέτοιες σχέσεις, ενώ άλλοι βιώνουν επίσης μια αγχώδη ενασχόληση με την εμφάνισή τους μετά από συναισθηματική και ψυχολογική κακοποίηση. Το άγχος της χρόνιας συναισθηματικής, ψυχολογικής ή ακόμη και σωματικής και σεξουαλικής κακοποίησης μπορεί επίσης να οδηγήσει σε άμεσες σωματικές αλλαγές, ορισμένες από τις οποίες μπορούν να συνδεθούν με τη διαταραγμένη διατροφή ή το άγχος. Οι επιζήσαντες της κακοποίησης μπορεί να αποκτήσουν περιττό βάρος, πιθανώς λόγω της μεταβολής των επιπέδων κορτιζόλης και ινσουλίνης ως αντίδραση στο στρες ή λόγω υπερφαγίας προκειμένου να αυτοκατασταλούν κατά τη διάρκεια του κύκλου της κακοποίησης. Εναλλακτικά, μπορεί να χάσουν γρήγορα βάρος λόγω της αυτοπαραμέλησης και της αυτοστέρησης που προκύπτει από την μειωμένη αυτοφροντίδα.
Η σχέση μεταξύ διατροφικών διαταραχών και κακοποίησης
Μια συστηματική ανασκόπηση της ερευνητικής βιβλιογραφίας έδειξε ότι οι διατροφικές διαταραχές σχετίζονται με υψηλό επιπολασμό και αυξημένο κίνδυνο κατά τη διάρκεια της ζωής να βιώσουν βία από τον/την σύντροφο, αν και χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να καθοριστεί η κατεύθυνση της αιτιότητας. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν επίσης ότι οι διατροφικές διαταραχές μεταξύ των εφήβων συνδέονται με διάφορα τραύματα, συμπεριλαμβανομένης της ενδοοικογενειακής βίας και του εκφοβισμού, με τον εκφοβισμό να είναι ο πιο διαδεδομένος τύπος τραύματος.
Οι διατροφικές διαταραχές που μπορεί να προκύψουν λόγω κακοποίησης ή εκφοβισμού μπορεί να περιλαμβάνουν τη νευρική ανορεξία (αυστηρά περιοριστική διατροφή), τη νευρική βουλιμία (αδηφαγία που ακολουθείται από αυτοπροκαλούμενο εμετό, κάθαρση ή νηστεία) και τη διαταραχή αδηφαγίας (κατανάλωση υπερβολικών ποσοτήτων τροφής σε σύντομο χρονικό διάστημα, συχνά ανεξέλεγκτα).
Άλλες συνήθειες που συνοδεύουν τη διαταραγμένη διατροφή σε μια κακοποιητική σχέση μπορεί να περιλαμβάνουν: (1) υπερβολική άσκηση σε σημείο εξάντλησης ως μορφή αυτοτιμωρίας μετά το φαγητό (2) εσκεμμένος περιορισμός της πρόσληψης τροφής για να “μουδιάσει” συναισθηματικά τον πόνο της κακοποίησης (3) περιορισμός της πρόσληψης τροφής ώστε να ταιριάζει σε ένα συγκεκριμένο ιδανικό φυσικής κατάστασης για να ευχαριστήσει τον βίαιο σύντροφο (ειδικά αν ο βίαιος σύντροφος επιδίδεται σε υποτιμητικές συγκρίσεις με άλλους σωματότυπους), ή (4) παράλειψη ορισμένων τροφών από τη διατροφή λόγω αστυνόμευσης από τον θύτη (όπως συνεχή επικριτικά σχόλια για τη διατροφή του ατόμου).
Τι είναι η δυσμορφική διαταραχή του σώματος;
Η δυσμορφική διαταραχή του σώματος είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας κατά την οποία ένα άτομο παρουσιάζει έντονη ενασχόληση με τα αντιληπτά ελαττώματα της εμφάνισής του (είτε πραγματικά είτε φανταστικά). Σύμφωνα με έρευνες, η βία μεταξύ συντρόφων στην ενήλικη ζωή, ιδίως η σοβαρότητα του σεξουαλικού εξαναγκασμού, της σωματικής επίθεσης και της ψυχολογικής κακοποίησης, έχει συσχετιστεί σημαντικά με αυξημένη ντροπή για το σώμα και αυτοαντικειμενοποίηση. Διαχρονικές έρευνες δείχνουν ότι τα άτομα με δυσμορφική διαταραχή του σώματος αναφέρουν επίσης μεγαλύτερη σοβαρότητα κακομεταχείρισης, κακοποίησης και παραμέλησης στην παιδική ηλικία, ιδίως συναισθηματικής παραμέλησης και συναισθηματικής κακοποίησης. Μπορεί επίσης να έχουν βιώσει σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ηλικία.
Ως ερευνητής, έχω ακούσει από ορισμένους επιβιώσαντες που αναφέρουν ότι έχουν βιώσει κάποια παραλλαγή της δυσμορφίας του σώματος ή ζητήματα εικόνας του σώματος λόγω της κακοποίησης που βίωσαν από ναρκισσιστικό ή ψυχοπαθητικό σύντροφο, ακόμη και αν δεν πληρούν τα πλήρη κριτήρια για τη δυσμορφική διαταραχή του σώματος ως διάγνωση. Η παραμονή σε μια τοξική σχέση μπορεί επίσης να επιδεινώσει τα ζητήματα εικόνας σώματος που υπήρχαν και πριν από τη σχέση. Η δυσμορφία του σώματος μπορεί να είναι ιδιαίτερα εμφανής σε έναν επιζήσαντα που έχει δεχτεί ψιλοκαρφιά για την εμφάνισή του από έναν ναρκισσιστικό ή ψυχοπαθητικό σύντροφο, ιδίως σε σχέση με ορισμένα χαρακτηριστικά του σώματος ή του προσώπου του.
Τα ναρκισσιστικά και ψυχοπαθητικά άτομα μπορούν να “παραμορφώσουν” τα χαρακτηριστικά των συντρόφων τους κάνοντας εκφοβιστικά σχόλια που υπερτονίζουν αρνητικά αυτά τα χαρακτηριστικά ή κάνοντας χρόνια, υπερκριτικά σχόλια για την εμφάνιση του συντρόφου τους γενικά. Αυτό μπορεί να κάνει τα θύματά τους να αμφισβητούν και να αμφιβάλλουν για τον εαυτό τους, με αποτέλεσμα να αναπτύσσουν έντονη ενασχόληση με τη “διόρθωση” των αντιληπτών ελαττωμάτων που μπορεί να υπάρχουν ή να μην υπάρχουν καν. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε συμπεριφορές “ελέγχου”, όπου οι επιβιώσαντες αναλώνονται στο να κοιτάζουν την εμφάνισή τους για να βεβαιωθούν ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με αυτήν.
Παρόλο που πρέπει να διεξαχθούν περισσότερες έρευνες σχετικά με τις συσχετίσεις μεταξύ των διατροφικών διαταραχών, της δυσμορφίας του σώματος και της εμπειρίας βίας μεταξύ συντρόφων από ναρκισσιστικούς ή ψυχοπαθείς συντρόφους, είναι σαφές ότι η συναισθηματική και ψυχολογική κακοποίηση από τέτοιους συντρόφους μπορεί να δημιουργήσει ή να επιδεινώσει τους αγώνες με την εικόνα του σώματος και την αυτοεκτίμηση. Αν έχετε κακοποιηθεί από ναρκισσιστικό ή ψυχοπαθητικό σύντροφο και παλεύετε με την ψυχική σας υγεία, δεν είστε μόνοι και υπάρχει βοήθεια. Το να μιλήσετε με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας που είναι ενημερωμένος για το τραύμα και να ασχοληθείτε με θεραπευτικές μεθόδους νου-σώματος μπορεί να σας ενδυναμώσει και να σας βοηθήσει να ανακτήσετε την κυριαρχία του νου και του σώματός σας.
Μετάφραση – Επιμέλεια κειμένου: Βίκυ Μπαφατάκη
Πηγή: https://thoughtcatalog.com/ by Shahida Arabi
Η Shahida είναι συγγραφέας του βιβλίου Power: Surviving and Thriving After Narcissistic Abuse και του ποιητικού βιβλίου She Who Destroys the Light.
