Περίπου 100.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην προβλήτα στο Μπέλφαστ της Ιρλανδίας, στις 31 Μαρτίου 1911 για να παρακολουθήσουν την καθέλκυση του Τιτανικού. Χαρακτηρίστηκε ως το «αβύθιστο» πλοίο και ήταν το μεγαλύτερο και πολυτελέστερο κρουαζιερόπλοιο της εποχής εκείνης, με 269 μέτρα μήκος από την πλώρη ως στην πρύμνη – το μήκος δηλαδή τεσσάρων οικοδομικών τετραγώνων – και 53 μέτρα ύψος, ενώ ζύγιζε περισσότερο από 46.000 τόνους. Διέθετε υπερσύγχρονη τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένου ενός εξελιγμένου ηλεκτρικού πίνακα ελέγχου, τέσσερις ανελκυστήρες και ενός προηγμένου ασύρματου συστήματος επικοινωνιών που μπορούσε να μεταδώσει κώδικα Morse.
Την νύχτα της 14ης Απριλίου του 1912, μόλις τέσσερις μέρες μετά τον απόπλου από το Σαουθάμπτον της Αγγλίας, στο παρθενικό του ταξίδι στην Νέα Υόρκη, ο Τιτανικός χτύπησε ένα παγόβουνο και βυθίστηκε. Ακόμη και σήμερα, περισσότερο από έναν αιώνα μετά την βύθιση του Τιτανικού, οι ειδικοί εξακολουθούν να συζητούν για τις πιθανές αιτίες αυτής της ιστορικής καταστροφής που είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν την ζωή τους 1.500 επιβάτες και μέλη του πληρώματος. Οι περισσότεροι συμφωνούν, ότι μόνο ένας συνδυασμός περιστάσεων μπορεί να εξηγήσει επαρκώς τι καταδίκασε το υποτιθέμενο «αβύθιστο» πλοίο.
Ταξίδευε πάρα πολύ γρήγορα
Από την αρχή αρκετοί κατηγόρησαν τον καπετάνιο, πλοίαρχο Έντουαρντ Σμίθ ότι το γιγαντιαίο πλοίο έπλεε με την υψηλή ταχύτητα των 22 κόμβων, μέσω των βαρέων παγόβουνων του Βόρειου Ατλαντικού. Μερικοί πίστευαν ότι ο Σμιθ προσπαθούσε να βελτιώσει το χρόνο διέλευσης του αδελφού πλοίου του Τιτανικού, του Ολύμπικ. Αλλά σε ένα έγγραφο του 2004, ο μηχανικός Robert Essenhigh σκέφτηκε ότι οι προσπάθειες για τον έλεγχο μιας πυρκαγιάς σε μία από τις αποθήκες άνθρακα του πλοίου θα μπορούσαν να εξηγήσουν, γιατί ο Τιτανικός έπλεε με πλήρη ταχύτητα.
Ο χειριστής του ασυρμάτου αγνόησε μια βασική προειδοποίηση για το παγόβουνο
Λιγότερο από μία ώρα πριν ο Τιτανικός χτυπήσει το παγόβουνο, ένα άλλο κοντινό πλοίο, το California, μέσω ασυρμάτου μετέδωσε ότι είχε σταματήσει από πυκνό πεδίο πάγου. Αλλά, καθώς, η προειδοποίηση δεν ξεκινούσε με το πρόθημα “MSG” (Master’s Service Gram), το οποίο θα απαιτούσε από τον καπετάνιο να επιβεβαιώσει άμεσα τη λήψη του μηνύματος, ο χειριστής του ασυρμάτου του Τιτανικού Jack Phillips θεώρησε την προειδοποίηση του άλλου πλοίου «μη επείγουσα» και δεν το προώθησε το μήνυμα.
Πήρε μια θανατηφόρα και μοιραία στροφή
Σύμφωνα με τον ισχυρισμό της Louise Patten (εγγονής του ανώτερου ανώτερου αξιωματικού του Τιτανικού που επιβίωσε, Charles Lightoller), ένα από τα μέλη του πληρώματος του πλοίου πανικοβλήθηκε, αφού άκουσε τη διαταγή να γυρίσει “τέρμα δεξιά” (το πηδάλιο), προκειμένου να αποφευχθεί η σύγκρουση με το παγόβουνο. Επειδή τα πλοία εκείνη τη στιγμή λειτουργούσαν σε δύο διαφορετικά συστήματα πηδαλιούχησης, μπερδεύτηκε και έστριψε λάθος, κατευθείαν προς τον πάγο. Η Patten συμπεριέλαβε αυτή την εκδοχή των γεγονότων, την οποία είπε ότι άκουσε από τη γιαγιά της, μετά το θάνατο του Lightoller.
Οι ναυπηγοί του Τιτανικού προσπάθησαν να μειώσουν το κόστος
Το 1985, όταν μια αμερικανική-γαλλική αποστολή βρήκε τελικά το ιστορικό ναυάγιο, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι, αντίθετα με τα προηγούμενα ευρήματα, ο Τιτανικός δεν είχε βυθιστεί άθικτος αφού χτύπησε το παγόβουνο, αλλά είχε σπάσει στην επιφάνεια του ωκεανού. Οι επιστήμονες που μελέτησαν τα υλικά του Τιτανικού, Tim Foecke και Jennifer Hooper McCarty θεώρησαν υπεύθυνα τα περισσότερα από 3 εκατομμύρια πριτσίνια που συγκρατούσαν τις χαλύβδινες πλάκες του σκάφους. Εξέτασαν πριτσίνια που αναδύθηκαν από το ναυάγιο και βρήκαν ότι περιέχουν υψηλή συγκέντρωση “σκωρίας”, ένα υπόλειμμα τήξης που μπορεί να κάνει το μέταλλο να χωριστεί. Αυτό μπορεί να αποδυνάμωσε το μέρος του φλοιού του Τιτανικού που χτύπησε το παγόβουνο, προκαλώντας το να σπάσει από την σύγκρουση.
Αντικατοπτρισμός και θολό τοπίο δημιουργήθηκε από τις καιρικές συνθήκες
Δύο μελέτες που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της 100ής επετείου από τη βύθιση του Τιτανικού υποδεικνύουν ότι η φύση έπαιξε σημαντικό ρόλο στη μοίρα του πλοίου. Η πρώτη ισχυρίστηκε ότι η Γη ήρθε ασυνήθιστα κοντά τόσο στη Σελήνη, όσο και στον Ήλιο εκείνη την χρονιά, αυξάνοντας την βαρυτική έλξη τους στον ωκεανό και δημιουργώντας παλίρροιες που προκάλεσαν αυξημένες ποσότητες πλωτού πάγου στον Βόρειο Ατλαντικό. Η δεύτερη μελέτη, από τον βρετανό ιστορικό Tim Maltin, υποστήριξε ότι οι ατμοσφαιρικές συνθήκες, κατά την μοιραία νύχτα της καταστροφής θα μπορούσαν να προκαλέσουν ένα φαινόμενο που ονομάζεται σούπερ διάθλαση. Αυτή η κάμψη του φωτός θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει αντικατοπτρισμό, ή οπτικές ψευδαισθήσεις, που εμπόδισαν τους παρατηρητές του Τιτανικού στη γέφυρα να δουν καθαρά το παγόβουνο. Θα είχε επίσης κάνει τον Τιτανικό να φαίνεται πιο κοντά στο πλοίο Californian, προκαλώντας την εντύπωση στο πλήρωμα του να υποθέσει ότι ήταν ένα διαφορετικό πλοίο χωρίς ραδιόφωνο, εμποδίζοντας τους να προσπαθήσουν να επικοινωνήσουν. Με αυτές τις θολές συνθήκες, όταν ο Τιτανικός άρχισε να βυθίζεται, το πλήρωμα του California θα πίστευε ότι απλώς έφευγε μακριά.
Οι παρατηρητές στη γέφυρα δεν είχαν κιάλια
Ο δεύτερος αξιωματικός Ντέιβιντ Μπλερ, ο οποίος είχε το κλειδί της αποθήκης των κιαλιών του Τιτανικού στην τσέπη του, μεταφέρθηκε εκτός πλοίου πριν τον απόπλου από το Σαουθάμπτον και ξέχασε να παραδώσει το κλειδί στον αξιωματικό που τον αντικατέστησε. Σε μια μεταγενέστερη έρευνα σχετικά με το ναυάγιο, ένας παρατηρητής στον Τιτανικό είπε ότι τα κιάλια θα μπορούσαν να βοηθήσουν να εντοπίσουν και να αποφύγουν το παγόβουνο εγκαίρως. Ο Μπλερ διατήρησε το κλειδί ως ενθύμιο και δημοπρατήθηκε το 2007 στην τιμή των 90.000 λιρών.
Δεν υπήρχαν αρκετές σωστικές λέμβοι
Ανεξάρτητα από τα αίτια που προκάλεσαν την βύθιση του Τιτανικού, μια τέτοια τεράστια απώλεια ζωών θα μπορούσε πιθανότατα να είχε αποφευχθεί, εάν το πλοίο είχε αρκετές σωστικές λέμβους για τους επιβάτες και το πλήρωμά του. Όμως, το πλοίο της White Star liner έφυγε από το Southampton με μόνο 20 σωστικές λέμβους, το νόμιμο ελάχιστο, με συνολική χωρητικότητα 1.178 ατόμων. Αν και ο Maurice Clarke, ένας δημόσιος υπάλληλος που επιθεώρησε το Τιτανικό στο Σαουθάμπτον, συνέστησε να φέρει 50 τοις εκατό περισσότερες σωστικές λέμβους, τα χειρόγραφα σημειώματά του αργότερα αποκάλυψαν ότι αισθάνθηκε ότι η δουλειά του απειλείτο αν δεν έδινε την άδεια στο περίφημο πλοίο να πλεύσει. Λόγω του χάους που ακολούθησε όταν ο Τιτανικός χτύπησε το παγόβουνο, οι 20 σωστικές λέμβοι αναχώρησαν από το πλοίο με περίπου 400 κενά καθίσματα, αφήνοντας περισσότερα από 1.500 άτομα να χαθούν στα παγωμένα νερά του βόρειου Ατλαντικού ωκεανού.
Γράφει ο φιλόλογος – δημοσιογράφος Παναγιώτης Ανδρεάδης
Πηγή: www.history.com
