Σε ίδιους αυστηρούς κανονισμούς θα υπόκεινται οι Γενετικά Τροποποιημένες Καλλιέργειες με νέες τεχνολογίες επεξεργασίας γονιδιώματος – όπως οι συμβατικά γενετικά τροποποιημένοι (GM) οργανισμοί – αποφάσισε στις 25 Ιουλίου 2018 το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ECJ) στο Λουξεμβούργο.
Η απόφαση αποτελεί πρόκληση για τους υποστηρικτές των καλλιεργειών που χρησιμοποιούν τη γονιδιακή επεξεργασία, αλλά και για πολλούς επιστήμονες που υποστηρίζουν αυτήν την πρακτική.
Είχαν την ελπίδα πως οι οργανισμοί που είχαν δημιουργηθεί με νέες και πιο ακριβείς τεχνολογίες επεξεργασίας γονιδίων όπως το CRISPR-Cas9, θα εξαιρούνται από τον ισχύοντα Ευρωπαϊκό νόμο, που πλέον περιόρισε τη σπορά και την πώληση γενετικά τροποποιημένων προιόντων από τέτοιες καλλιέργιες. Ο Nigel Halford, γενετιστής της φυσικής παραγωγής στο Rothamsted Research στο Harpenden της Αγγλίας, χαρακτηρίζει την απόφαση ως εξαιρετικά απογοητευτική: «Δεν πρόκειται να επενδύσουν σε τεχνολογία που δεν παρουσιάζει καμία εμπορική εφαρμογή».
Η οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης του 2001, εκτός από την απόφαση του ECJ, αφορά τη σκόπιμη απελευθέρωση των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών στο περιβάλλον – και στοχεύει σε είδη στα οποία έχουν εισαχθεί ολόκληρα γονίδια ή σχεδόν ολόκληρα DNA. Ο νόμος απαλλάσσει οργανισμούς των οποίων τα γονιδιώματα τροποποιήθηκαν χρησιμοποιώντας τεχνικές μεταλλαξιγένεσης, όπως η ακτινοβόληση, οι οποίες εισάγουν αλλαγές στο DNA ενός οργανισμού, αλλά δεν προσθέτουν ξένο γενετικό υλικό.
Πολλοί καλλιεργητές φυτών και επιστήμονες ισχυρίζονται ότι οι τεχνικές επεξεργασίας γονιδίων όπως το CRISPR-Cas9 θα πρέπει να θεωρηθούν ως μεταλλαξιγένεση, ακριβώς όπως η ακτινοβολία και να εξαιρεθούν από την οδηγία, διότι μπορεί να περιλαμβάνουν αλλαγές στο DNA, αλλά όχι στην εισαγωγή ξένων γονιδίων. Εκείνοι όμως που αντιτίθενται στους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς, υποστηρίζουν πως η σκόπιμη φύση των αλλαγών σε γονίδια σημαίνει αυτόματα και την εφαρμογή της νέας οδηγίας. Οι οργανισμοί που κατασκευάστηκαν με τεχνικές μεταλλαξιγένεσης που αναπτύχθηκαν μετά το 2001 – συμπεριλαμβανομένης της επεξεργασίας γονιδίων – δεν εξαιρούνται στην πραγματικότητα από την οδηγία.
Πηγή: Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής
