Γεννήθηκα στην Λάρισα και μεγάλωσα στην Πηνειάδα Τρικάλων. Κατάγομαι από την Καρδίτσα και τα καλοκαίρια έκανα διακοπές στον Βόλο. Βάσει αυτών των δεδομένων, δικαιούμαι τον τίτλο του πιο «εξέχοντος Θεσσαλού»! Σχολείο πήγα στη Φαρκαδόνα και στο 4ο Λύκειο Τρικάλων. Κατέκτησα την τρίτη θέση στο παγκόσμιο πρωτάθλημα μπάσκετ το 1993. Ως «διακριθείς αθλητής» επέλεξα να σπουδάσω ιατρική στη Θεσσαλονίκη. Πήρα την ειδικότητα του αναισθησιολόγου στο «Θεαγένειο» και την εξειδίκευση του εντατικολόγου στον «Άγιο Δημήτριο», νοσοκομεία και τα δύο της Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, είμαι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής Θεσσαλονίκης.
Το μεταπτυχιακό μου αφορά τη φιλοσοφία της επιστήμης και το θέμα του διδακτορικού μου είναι «το τεκμήριο στην ιατρική» (ΕΚΠΑ). Στόχος μου είναι να εμβαθύνω στον τομέα της Φιλοσοφίας της Ιατρικής, ώστε να ερευνήσω πότε πρέπει να ξεκινάει η ιατρική και πότε να σταματάει. Σε αυτές τις αναζητήσεις με οδήγησε η διαπίστωση ότι μέσα στην καλή ιατρική υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι κακής ιατρικής, κάτι που το Πανεπιστήμιο δεν μας το φανέρωσε ως όφειλε. Επιπλέον, η γενικότερη ιδέα ότι όλη η ιατρική από τον Ιπποκράτη ως σήμερα είναι καλή και προοδεύει σταδιακά με βρίσκει εντελώς αντίθετο. Αν το θέλετε, στόχος μου είναι μια αναθεώρηση της ιατρικής, ώστε να βρούμε που πραγματικά είναι επιστήμη και που όχι. Προς το παρόν, πολλά από τα θεμέλιά της είναι σαθρά, εξ ου και η στροφή μεγάλης μερίδας του κόσμου σε εναλλακτικές μορφές ιατρικής ή και της άρνησής της ακόμα. Κατά τη γνώμη μου η ιατρική πήρε όλα τα εύσημα για την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης χωρίς να τα αξίζει.
Θυμάμαι…
…την πιο σκληρή αλήθεια
Είναι σίγουρα η ενηλικίωση. Θα έλεγα ότι «κόλαση είναι ο κόσμος των μεγάλων», παραφράζοντας κατά πολύ τη ρήση του Σαρτρ, που λέει απλά ότι «κόλαση είναι οι άλλοι». Ο κόσμος των μικρών παιδιών είναι ένας υπέροχος κόσμος, ένας γνήσιος κόσμος, που ζει μέσα στα παραμύθια, στους μύθους, στην έξαλλη φαντασία. Έτσι, υπερασπίζομαι τον κόσμο – και – του Αγίου Βασίλη, που πρέπει πάση θυσία να παραμείνει αληθινός. Με λίγα λόγια, να παραμείνουμε παιδιά, έστω κι αν η ζήλια υπάρχει και στους μικρούς ανθρώπους. Όμως, τα παιδιά ξέρουν να κάνουν πιο εύκολα φίλους, τα παιχνίδια τους έχουν πιο δίκαιους κανόνες, οι πόλεμοί τους είναι αναίμακτοι, αν τους εξηγήσεις, μπορούν πιο εύκολα να καταλάβουν, να συγχωρέσουν. Τα παιδιά ξεχνούν πιο εύκολα τα άσχημα, μας αγκαλιάζουν από αγνή αγάπη, όχι από συμφέρον ή από τα ένστικτά τους. Με λίγα λόγια, ξέρουν να ζουν καλύτερα από εμάς. Αν ακόμα δεν σας έχω πείσει για την αξία της παιδικότητας ως πρότυπο, ας κάνουμε ένα διανοητικό πείραμα, και ας φανταστούμε έναν κόσμο, όπου ζουν μόνο ενήλικες. Αυτός ο κόσμος χωρίς παιδιά, είναι ένας βαρετός, ένας κακός κόσμος, χωρίς σχολεία, χωρίς γέλια, χωρίς παιχνίδι. Ένας κόσμος, που θα μιλά για δουλειές και λεφτά, για πάθη και έρωτες, για επιστημονικές ανακαλύψεις χωρίς νόημα και όριο. Ένας κόσμος, που το μίσος θα αναχθεί σε κανόνα, ένας κόσμος χωρίς αθωότητα, χωρίς μέλλον. Προσωπικά, να μου λείπει.
…μια έντονη μυρωδιά των παιδικών μου χρόνων
Αλίμονο αν ξεχάσω τη μυρωδιά του βρεγμένου χώματος, είτε όταν βρέχει, είτε όταν ποτίζουμε τα λουλούδια μας. Θυμάμαι ακόμα σαν όνειρο, σαν πραγματικό όνειρο, τότε που ποτίζαμε τα βαμβάκια στο χωριό με τις αδερφές μου και τους γονείς μου, τον αγαπημένο μου ξάδερφο, τον Βασίλη και μας έβρεχαν τα «μπεκ» το καλοκαίρι. Όταν τελειώναμε τη δουλειά, κάτω από την καρότσα τρώγαμε ψωμί, αυγά και ελιές. Τι υπέροχο γεύμα, βγαλμένο από την αρχαιότητα, όπως έτρωγε ο Επίκουρος. Τελικά, πρέπει να έχεις γυρίσει όλο τον κόσμο για να εκτιμήσεις δύο «αυγά μάτια» από τη μάνα σου. Ακόμα και σήμερα, όταν πάω στο χωριό μου, της λέω να μου φτιάξει τηγανιτά αυγά. Θα πρέπει να σημειώσω ότι οι κότες μας είναι οι πιο ευτυχισμένες του κόσμου. Τις λέω ευτυχισμένες, γιατί δεν τις σφάζουμε, τις ταΐζουμε μέχρι και ρόδια. Εκεί στο χωριό, στην αποθήκη μας, ζει και η γηραιότερη χήνα του κόσμου. Είναι ήδη 37 ετών, τυφλή και την παίρνουμε αγκαλιά για να την βγάλουμε έξω. Όταν μυρίζω τα φτερά της, νιώθω σαν να μυρίζω τον ουρανό. Έτσι, από τη μια, η γήινη μυρωδιά του βρεγμένου χώματος και από την άλλη, η ουράνια μυρωδιά των φτερών της χήνας, ε λοιπόν τι άλλο να θέλω;
…την ωραιότερη εκδρομή
Τις διακοπές στο Στόμιο της Λάρισας. Ο μπαμπάς μου έφτιαχνε μια σκηνή από μουσαμά και κοιμόμασταν στρωματσάδα. Μπάνιο στη θάλασσα όλη μέρα, παρέα με τους Σέρβους, που τότε έρχονταν εκεί για διακοπές και εμείς να τους κοροϊδεύουμε, που έλεγαν «πατλιτζάνα», αντί για μελιτζάνα! Εκεί, ήρθα σε επαφή με μια άλλη γλώσσα, με άλλους ανθρώπους. Όμως, η ηρωίδα της υπόθεσης ήταν η μαμά μου με τα τέσσερα παιδιά και τα πολλά ξαδέρφια, που έπρεπε να φροντίσει. Μάλιστα, έγραψα και ένα τραγούδι που λέγεται Ο Φάρος και το τραγούδησε η Γιώτα Νέγκα, σε μουσική Γιώργου Δεσποτίδη. Να δεις πως πάει:
«γύρω απ’ το σβηστό το φάρο,
φεγγοβολούν χαχανητά
κι απ’ την κουρασμένη βάρκα,
γλάροι που κάνουνε βουτιά και στη χαλασμένη γέφυρα,
τα ξύλα ξήλωναν τα άγρια παιδιά
στην άκρη μια φωνή από μαμά
όλα τα προσέχει γιατί ξέρει
με το βλέμμα ν’ αγαπά»
Αν θέλετε να το ακούσετε στο
…το αγαπημένο μου παιχνίδι
Σήμερα το αγαπημένο μου παιχνίδι είναι «το φάντασμα του Μαυρομάτη»! Βάζω μια κουβέρτα πάνω μου και κυνηγάω τον μικρό μου «γατούλη», τον Ευθύμιο, και την «αγαπημένη» μου κόρη, την Ευαγγελή. Τους κυνηγάω μέσα στο σπίτι και νομίζουν ότι είμαστε πάνω στο βουνό. Ο Μαυρομάτης ζει σε μια μεγάλη σπηλιά στο χωριό μου και βγάζει περίεργες κραυγές. Ελάτε να τον ψάξουμε μαζί για να δούμε αν είναι τόσο τρομακτικός όσο οι βρυχηθμοί τους.
…μια στιγμή απελευθέρωσης
Κάθε επιτυχία είναι απελευθερωτική. Όμως, την αμέσως επόμενη στιγμή ξεκινάει και ο επόμενος στόχος, ο οποίος σε φυλακίζει μέχρι να τον πετύχεις. Μετά, «και πάλι από την αρχή», που θα έλεγε και ο Δήμος Μούτσης στο τραγούδι του «ταξιδιώτης του παντός». Όμως, μην έχετε στο μυαλό σας ως επιτυχία μόνο τα χρήματα, την αναγνώριση, τις θέσεις. Επιτυχία μπορεί να είναι η κατάκτηση μιας γυναίκας, μιας βουνοκορφής, μιας συλλογής σπάνιων βιβλίων, μιας προσευχής σε μια σκήτη ενός Αγίου. Από την άλλη, τι γίνεται με μια αποτυχία; Εκεί, «αρχίζουν τα δύσκολα» για να θυμηθώ ένα άλλο τραγούδι, του Σάκη Ρουβά. Όταν δεν πετυχαίνουμε στις πανελλήνιες εξετάσεις, όταν μένουμε άνεργοι, όταν μας εγκαταλείπει ο σύντροφος της ζωής μας. Εκεί λοιπόν, στην υποτιθέμενη αποτυχία, δείχνουμε το σθένος μας. Την επιτυχία είναι εύκολο να την διαχειριστούμε, στην ουσία την απολαμβάνουμε. Η γνώμη μου είναι ότι στη ζωή μόνο οι πραγματικά ψύχραιμοι κερδίζουν. Αυτοί, που ούτε πετάνε, αλλά ούτε σέρνονται. Τελικά, «αυτό που χρειάζεται ο άνθρωπος», για να χρησιμοποιήσω τα λόγια του φίλου και φιλοσόφου Μισέλ ντε Μονταίνι (1533 – 1592), «είναι οτιδήποτε μπορεί να πάρει μαζί του μετά από ένα ναυάγιο». Και τι μπορεί να πάρουμε μαζί μας μετά από ένα ναυάγιο; Χρήματα, χρυσό, αυτοκίνητα, τίτλους ιδιοκτησίας; Μόνο τη δύναμή μας μπορούμε να πάρουμε μαζί μας. Αυτή φτάνει και περισσεύει για να μας βγάλει από τη φουρτουνιασμένη ζωή, αυτή μόνο μπορεί να μας απελευθερώσει.
…την πρώτη επανάστασή μου
Η γνώμη μου είναι ότι κάθε άνθρωπος επαναστατεί σίγουρα δύο φορές στη ζωή του. Η μια, όταν σηκώνεται να περπατήσει και η άλλη, όταν πρωτομιλήσει. Αυτές οι δύο στιγμές είναι οι συγκλονιστικότερες της ζωής. Η πρώτη, γιατί με τα πόδια μας κατακτάμε τον χώρο και η άλλη, γιατί με τα λόγια κατακτάμε τη σκέψη μας. Αυτές τις όψεις της ζωής δεν τις έχουμε εκτιμήσει όπως θα έπρεπε, ειδικά την κίνηση. Αν σκεφτούμε πόση προσοχή έχουμε δώσει στους ανάπηρους, τότε ίσως ντραπούμε για την έλλειψη πρόσβασης σε στοιχειώδεις ελευθερίες. Ως προς τα λόγια, νομίζω ότι τα ξοδεύουμε ασύνετα. Έτσι, χάνεται η ευκαιρία να επικοινωνήσουμε ουσιαστικά και αν το καλοσκεφτούμε, περιοριζόμαστε σε συνθήματα και σύντομες ατάκες. Ακόμα και όταν λέμε «σ’ αγαπώ», ήδη υποβιβάσαμε το νόημά της σε μια ακόμα φράση. Την «αγάπη», όπως και κάθε άλλη λέξη με ουσία πρέπει να τη συζητάμε, να την αναλύουμε. Μόνο έτσι οι λέξεις αποκτούν νόημα, όταν δηλαδή κινούμαστε αέναα γύρω τους, όχι όταν τις πετάμε για να βγούμε από την υποχρέωση.
… τη στιγμή που δεν είχε επιστροφή
Εύκολη απάντηση: ο θάνατος! Όμως, μην σας φοβίζει ο θάνατος, είναι μια παρεξηγημένη κατάσταση. Είναι μια απουσία στην οποία δίνουμε αναίτια νόημα. Είναι ένας εγωισμός, με μπόλικη δόση υποκρισίας. Κλαίμε για κάποιον, που χάθηκε, αλλά στην ουσία κλαίμε για τον πόνο, που μας προκάλεσε. Άκουσα κάποτε στο «Θεαγένειο», καθώς περνούσα έξω από ένα θάλαμο του 2ου ορόφου, ένα κορίτσι 22 ετών να παρηγορεί τη μητέρα της. Ξέρετε ποιός πέθαινε; Το κορίτσι. Αυτή λοιπόν η μελλοθάνατη, από καρκίνο εγκεφάλου, είπε στη μητέρα της, «μαμά, μην στεναχωριέσαι». Τι μεγαλείο. Οι αδύναμοι να παρηγορούν τους δυνατούς. Αυτό είναι από τα πιο συγκλονιστικά ανθρώπινα χαρακτηριστικά.
Όμως, μην στενοχωριέστε. Η συντριπτική πλειοψηφία από εμάς θα ζήσουν χωρίς κανένα πρόβλημα για τουλάχιστον 65 χρόνια και σχεδόν σίγουρα θα ξεπεράσουμε τα 80 χρόνια. Ίσως το μόνο που έχουμε ξεχάσει είναι να πεθαίνουμε με αξιοπρέπεια, δίπλα στους δικούς μας. Σήμερα προτιμούμε να χωθούμε μέσα στα άδυτα μιας σκληρής νοσοκομειακής δομής, μιας επιστημονικής τεχνολογικής ιατρικής χωρίς οίκτο. Όσο όμως ξεχνάμε να πεθαίνουμε, τόσο θα ξεχνάμε να ζούμε. Άρα, αυτό που πρέπει να κάνουμε. είναι να επιστρέψουμε στη ζωή. Πώς; Χορεύοντας, αγκαλιάζοντας, συζητώντας, παίζοντας, φιλοσοφώντας. Αν δεν μπορούμε, μας περιμένει η μοναξιά, η θλίψη, κανένα μέλλον. Μια κατάσταση, δηλαδή, χωρίς επιστροφή.
…το όνειρο που με ξαγρύπνησε
Όσοι δεν βλέπουν όνειρα, είναι ευτυχείς. Αλλά και όσοι βλέπουν επίσης. Οι μεν, γιατί ξεκουράζονται, οι δε, γιατί βιώνουν ακόμα και τον ύπνο. Πρόβλημα υπάρχει, όταν περπατάμε και ονειρευόμαστε και ακόμα χειρότερα, όταν αυτά που ονειρευόμαστε, δεν γίνονται ποτέ πραγματικότητα. Τότε ο πιο συνηθισμένος τρόπος να αντικρούσουμε την ήττα μας, είναι να κατηγορήσουμε τους άλλους για την αδυναμία μας. Ας πούμε ότι δεν καταφέραμε να γίνουμε γνωστοί τραγουδιστές: φταίνε τα κυκλώματα. Αν δεν σπουδάσαμε: φταίει το σύστημα. Αν δεν έχουμε δουλειά: φταίει ο καπιταλισμός ή ο κομμουνισμός. Ο καλύτερος τρόπος να αντιμετωπίσεις τα όνειρα, είναι να ξαναπέσεις για ύπνο. Άπαξ και ξύπνησες και ονειρεύεσαι ακόμα, είτε είσαι μια διάνοια, που θα πετύχει τον στόχο του αργά ή γρήγορα, είτε θα χρειαστείς σύντομα έναν καλό ψυχίατρο. Όσον αφορά εμένα, ευτυχώς, που είμαι γιατρός και οι ψυχίατροι θα τηρήσουν τον όρκο του Ιπποκράτη και θα μου έρθει τσάμπα!
…το μυστικό που διέρρευσε
Αρκεί να πεις το μυστικό σου για να διαρρεύσει. Ή για την ακρίβεια, λέμε τα μυστικά μας για να διαρρεύσουν. Εγώ πάντως βρήκα ένα πολύ πρακτικό τρόπο για να διαπιστώνω, αν τα μυστικά μου είναι ένοχα ή αθώα. Ρωτάω τον εαυτό μου: «μπορώ αυτό να το πω δημοσίως»; Αν όχι, είναι ένοχα μυστικά. Αν ναι, τότε είναι αθώα μυστικά. Σκεφτείτε το κουτσομπολιό του ενός στον άλλο. Αν μπορείτε να το πείτε κατάμουτρα σε αυτόν που κουτσομπολεύετε, τότε είναι αθώο. Αν δεν μπορείτε, μην κουτσομπολεύετε.
…την απροσδόκητη γοητεία
Παλιότερα ήταν η φυσική ομορφιά. Σήμερα είναι η γνώση. Φυσικά, «υπομονή και γνώση, σίγουρο το μαρτύριο» (Ρεμπώ). Ως προς τη φυσική ομορφιά, όταν κοιτάω ένα τοπίο, δεν θαυμάζω την τελειότητα, αλλά την αδιαφορία του τοπίου για αυτό που είναι, πόσο μάλλον για αυτό που πιστεύω εγώ ότι είναι. Αν το καλοσκεφτούμε, όλοι θαυμάζουμε την αδιαφορία του άλλου, είτε για τον πόνο που μας προκάλεσε, είτε για τον θαυμασμό μας προς αυτόν. Δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι μεγάλοι ηγέτες (στρατιωτικοί, θρησκευτικοί, πολιτικοί) αγαπήθηκαν για την ανελέητη σκληρότητά τους, εν τέλει για την αδιαφορία τους προς εμάς. Ως προς τη γνώση, αυτό που με γοητεύει, είναι η δυνατότητα να κάνω και να δεχτώ κριτική. Μου αρέσει η φιλελεύθερη γνώση, μια γνώση που είναι το ακριβώς αντίθετο από το δόγμα. Ναι μεν, το δόγμα μας απαλλάσσει από την ευθύνη (η ευθύνη είναι δύσκολη), όμως, μακροπρόθεσμα μας κάνει δυστυχείς, γιατί καταργεί ό,τι ανώτερο υπάρχει στην ανθρώπινη ζωή: την ελευθερία να μου ανήκουν οι σκέψεις μου. Επομένως, η γοητεία να ορίζω ελεύθερα τη ζωή μου, είναι και η μεγάλη μου προσδοκία.
…ένα εκκωφαντικό πρέπει
Δεν υπάρχει πιο εκκωφαντικό πρέπει από το να σηκωθείς για τη δουλειά. Όλοι όσοι δουλεύουμε, είμαστε ήρωες. Ακόμα και αυτοί που κάνουν τη δουλειά των ονείρων τους, όταν μεσολαβήσει το χρήμα, χάνουν μέρος της μαγείας, που μπορεί να είχε κάποτε η δουλειά τους. Νομίζω ότι σήμερα, απολαμβάνω μόνο ότι είναι πέρα από το καθήκον μου και φυσικά δεν πληρώνομαι για αυτό. Κάποτε έκανα μαθήματα ελληνικών σε μετανάστες. Σήμερα κάνω μαθήματα για την πρόληψη ατυχημάτων σε παιδιά του Γυμνασίου, φυτεύω δένδρα σε κοινόχρηστους χώρους στο χωριό μου, μαζεύω σκουπίδια στο δρόμο, και κανείς δεν με πληρώνει. Αυτό θέλω ακριβώς, να μην με υποχρεώνει κανείς, εκτός από τη συνείδησή μου. «Δύσκολο», θα πείτε. «Όχι ακατόρθωτο», θα απαντήσω. Ούτως ή άλλως, «η ανταμοιβή της καλής πράξης είναι ότι την έκανες» (δεν θυμάμαι ποιος το είπε). Άπαξ και σε πληρώσουν, σε έχουν του χεριού τους. Και δεν εξαιρώ ούτε τον εαυτό μου.
…το κάτι που έμεινε αναλλοίωτο στο χρόνο
Τι εφεύρεση ο χρόνος! Από τη στιγμή που θα αρχίσουμε να τον μετράμε, 1, 2, 3… βάζουμε όρια στη ζωή μας. Ή μάλλον, μετράει αντίστροφα η ζωή μας. Επομένως, κάθε δευτερόλεπτο αλλοιώνει την ιδέα μας για τη ζωή. Εκεί, λοιπόν, βρίσκεται η θρησκεία, να βγάλει δηλαδή τον χρόνο από το κάδρο της ιστορίας και να μπούμε στην αιωνιότητα. Εγκυμονεί όμως ο κίνδυνος, προκειμένου να παραμείνουμε αναλλοίωτοι μέσα στον αιώνιο χρόνο του Θεού, να χάσουμε τον γήινο χρόνο της πεπερασμένης ζωής. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα!
…την προδοσία που δέχτηκα
Δεν με πρόδωσαν ακόμα, γιατί δεν έμπλεξα με την πολιτική. Εκεί, γίνονται οι ωραιότερες προδοσίες και ο Σαίξπηρ δεν διάλεξε το μοτίβο τους τυχαία. Μήπως όμως, δίνουμε όρκους για να μας προδώσουν; Μήπως επιζητάμε την προδοσία, για αυτό δίνουμε όρκους;
…την πληγή που άνοιξα
Σίγουρα θα άνοιξα πολλές πληγές, γιατί μιλάω πολύ. Αν δεν θέλετε να ανοίξετε καμία πληγή, μείνετε σιωπηλοί. Εκτός αυτού, οι άλλοι θα σας θεωρήσουν και πλούσιο, αφού είναι γνωστό ότι «η σιωπή είναι χρυσός». Από την άλλη, οι πληγές μας φέρνουν σε επαφή με τον πόνο, ο δε πόνος με τη ζωή. Άραγε, τι πιο ωραίο από το να ζεις, έστω και πονώντας; Επομένως, δεν έκανα κακό σε κανέναν πληγώνοντάς τον, ούτε φυσικά οι άλλοι, που με πόνεσαν, γιατί έτσι έμαθα να ζω. Την σιωπή την αφήνω για τις προσευχές στο Θεό, για την μεταθανάτια ζωή. Η ζωή στη γη θέλει θόρυβο, θέλει ανοιχτές πληγές. Χωρίς ανοιχτή πληγή πώς θα τρέξουμε για παρηγοριά, πώς θα αγαπήσουμε;
…την εντονότερη σύγκρουση
Όταν σκέφτομαι τον εαυτό μου και βλέπω κάτι διαφορετικό από αυτό, που οι άλλοι σκέφτονται.
https://www.akoumpos.gr/
Concept: Βίκυ Μπαφατάκη – Αντώνης Μάριος Παπαγιώτης
Δημοσιογραφική Επιμέλεια: Αγγελική Τριάντη
