Επιστήμονες ανακαλύπτουν ένα άγνωστο μέχρι σήμερα τμήμα του εγκεφάλου. Η “υπαραχνοειδής λεμφική μεμβράνη” συμβάλλει στη θωράκιση και προστασία του εγκεφάλου.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν μια νέα δομή, πάχους μόλις λίγων κυττάρων, που περιβάλλει τον εγκέφαλο. Η υπαραχνοειδής λεμφική μεμβράνη (SLYM) λειτουργεί ως προστατευτικός φραγμός, λιπαίνει τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ του εγκεφάλου και του κρανίου, περιέχει κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και ρυθμίζει τη ροή του εγκεφαλονωτιαίου υγρού. Η ανακάλυψη υποδηλώνει ότι ορισμένες εγκεφαλικές διαταραχές θα μπορούσαν να συνδέονται με τη SLYM. Επιπλέον, οι ερευνητές που εργάζονται πάνω σε νέες εγκεφαλικές θεραπείες θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την SLYM κατά τη διαμόρφωση των θεραπειών.
O ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένα περίπλοκα δομημένο όργανο, εσωτερικά και εξωτερικά. Δεκαετίες αφότου η απεικόνιση του εγκεφάλου μπήκε στην εργαλειοθήκη των επιστημόνων, εξακολουθούμε να μαθαίνουμε νέα πράγματα για την έδρα της νόησης και της συνείδησης.
Την Πέμπτη, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ και το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης ανακοίνωσαν την ανακάλυψη ενός άγνωστου μέχρι σήμερα στρώματος ιστού που περιβάλλει τόσο τον εγκέφαλο ποντικού όσο και τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Το εύρημα παρουσιάζεται λεπτομερώς στο περιοδικό Science.
Η υπαραχνοειδής λεμφική μεμβράνη, ή εν συντομία SLYM, χωρίζει τον υπαραχνοειδή χώρο, την περιοχή που περιέχει το εγκεφαλονωτιαίο υγρό που περιβάλλει τον εγκέφαλο, σε δύο διαμερίσματα. Οι ερευνητές στα εργαστήρια του Maiken Nedergaard, συνδιευθυντή του Κέντρου Μεταφραστικής Νευροϊατρικής, και του Kjeld Møllgård, καθηγητή νευροανατομίας, ανακάλυψαν το μικροσκοπικό στρώμα, το οποίο έχει πάχος μόλις λίγων κυττάρων, χρησιμοποιώντας μικροσκοπία διέγερσης δύο φωτονίων υψηλής ανάλυσης. Σε συνδυασμό με φθορίζουσες πρωτεϊνικές χρωστικές, η τεχνική παρήγαγε εντυπωσιακά λεπτομερείς εικόνες σε κλίμακα μικρομέτρων μέσα σε ζωντανούς οργανισμούς.
Μόλις οι ερευνητές εντόπισαν τη δομή, διεξήγαγαν πολυάριθμα πειράματα σε ποντίκια για να προσδιορίσουν τη λειτουργία της. Χρησιμοποιώντας βαμμένες ουσίες με διάφορα μεγέθη και χαρακτηριστικά, διερεύνησαν τι μπορούσε να περάσει το φράγμα και τι όχι. Κάνοντας ζουμ, παρατήρησαν επίσης ότι το SLYM φιλοξενεί τον δικό του πληθυσμό ανοσοποιητικών κυττάρων του νευρικού συστήματος και είναι συγκρίσιμο με τον μεσοθηλιακό ιστό -ένα λεπτό προστατευτικό στρώμα- που περιβάλλει άλλα ζωτικά όργανα.
Τι κάνει η υπαραχνοειδής λεμφική μεμβράνη του εγκεφάλου
Οι παρατηρήσεις αυτές επέτρεψαν στους ερευνητές να βγάλουν πολλά συμπεράσματα για την υπαραχνοειδή λεμφική μεμβράνη:
- Λειτουργεί ως προστατευτικός φραγμός για τον εγκέφαλο.
- Χρησιμεύει ως πλατφόρμα για τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος ώστε να παρακολουθούν τον εγκέφαλο για μόλυνση και φλεγμονή.
- Μειώνει την τριβή μεταξύ του εγκεφάλου και του κρανίου καθώς ο εγκέφαλος κινείται μέσα στο κρανίο.
- Καθοδηγεί τη ροή του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, ενός άχρωμου υγρού που λούζει το εξωτερικό του εγκεφάλου.
Η τέταρτη θεωρητική λειτουργία μπορεί να είναι η πιο ενδιαφέρουσα. Πρόσφατες ανακαλύψεις δείχνουν ότι το εγκεφαλονωτιαίο υγρό είναι ένα μέσο για την απομάκρυνση των αποβλήτων από τον εγκέφαλο που συσσωρεύονται κατά τη διάρκεια της εγρήγορσης. Καθώς κοιμόμαστε, το γλυμφατικό σύστημα ξεπλένει τυχόν τοξικές ουσίες. Η υπαραχνοειδής λεμφική μεμβράνη μπορεί να επιτρέπει ενεργά στο “καθαρό” εγκεφαλονωτιαίο υγρό να εισέρχεται στον υπαραχνοειδή χώρο γύρω από τον εγκέφαλο και στο “βρώμικο” εγκεφαλονωτιαίο υγρό να εξέρχεται.
“Η ανακάλυψη… μας παρέχει πολύ μεγαλύτερη εκτίμηση του εξελιγμένου ρόλου που παίζει το εγκεφαλονωτιαίο υγρό όχι μόνο στη μεταφορά και απομάκρυνση των αποβλήτων από τον εγκέφαλο, αλλά και στην υποστήριξη της ανοσολογικής του άμυνας”, ανέφερε ο Nedergaard σε δήλωσή του.
Η νεοανακαλυφθείσα παρουσία της υπαραχνοειδούς λεμφικής μεμβράνης αποδίδει επίσης πληροφορίες για το εγκεφαλικό τραύμα, σημειώνουν οι ερευνητές. “Η φυσική ρήξη της SLYM θα μπορούσε, μεταβάλλοντας τα πρότυπα ροής του εγκεφαλονωτιαίου υγρού, να εξηγήσει την παρατεταμένη καταστολή της γλυμφατικής ροής μετά από τραυματική εγκεφαλική βλάβη, καθώς και τον αυξημένο μετατραυματικό κίνδυνο ανάπτυξης της νόσου Αλτσχάιμερ”.
Επιπλέον, διαταραχές του κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, θα μπορούσαν να πυροδοτηθούν ή να επιδεινωθούν από βλάβες στη SLYM, λένε, και οι επιστήμονες που διερευνούν νέες εγκεφαλικές θεραπείες θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το φράγμα κατά του σχεδιασμού θεραπειών.
Επιμέλεια κειμένου: Βίκυ Μπαφατάκη
Πηγή: https://bigthink.com/& https://www.newscientist.com/
