Το 1983 όταν ακρωτηριάστηκα λίγο πιο κάτω από το δεξί μου γόνατο, συνειδητοποίησα ότι αντιμετωπίζω ένα μεγάλο πρόβλημα περιορισμού της κινητικής μου ανεξαρτησίας, με ότι αυτό συνεπάγεται στις σπουδές, εργασία και άθληση. Το βάδισμα με το τεχνητό μέλος ήταν πολύ επώδυνο εκείνη την εποχή που οι νέες ύλες και τεχνολογίες δεν είχαν ακόμη εμφανιστεί. Πόσο μάλλον ο αθλητισμός, στον οποίο ήμουν αφιερωμένος από πολύ μικρό παιδί και ήταν αναπόσπαστο μέρος της ζωής μου και πηγή δύναμης και ευεξίας.
Ένα παλιό ποδήλατο, ενός φίλου, όταν σπούδαζα στην Ν.Υόρκη, ήταν αποκάλυψη για μένα, διότι μου προσέφερε σε μεγάλο βαθμό την ελευθερία που είχα απολέσει. Πέρα από όχημα μετακίνησης, το ποδήλατο έγινε προέκταση του εαυτού μου και μέσο αποθεραπείας και αποκατάστασης – εκγύμνασης. Έτσι, συνειδητοποίησα, ότι μπορώ να συμμετέχω σε ανεπίσημους αγώνες open στην Αμερική και να βιώνω το ευεργετικό αίσθημα της κοινωνικής Ενσωμάτωσης στην συντροφιά των αρτιμελών συναθλητών. Αυτό είχε ως συνέπεια επίσης την βελτίωση της φυσικής μου κατάστασης σε τέτοιο βαθμό, ώστε αποφάσισα να συμμετέχω και σε επίσημους αγώνες ποδηλασίας αναπήρων στην Αμερική, που τον καιρό εκείνο (1983-86) είχε αρχίσει να αναπτύσσεται, με πολύ καλά αποτελέσματα και διακρίσεις.
Όταν λοιπόν επέστρεψα στην Θεσσαλονίκη το 1987, το ποδήλατο συνέχισε να είναι αχώριστος σύντροφος στις καθημερινές μετακινήσεις στο Πανεπιστήμιο και στο καφέ που εργαζόμουν (περίπου 30-40 χλμ. ημερησίως). Μια εποχή που ελάχιστοι το χρησιμοποιούσαν ως μέσο μετακίνησης, μαγεμένοι από μηχανές και αυτοκίνητα. Πολλοί από αυτούς και φίλοι, που συνειδητοποίησαν, έστω κι ετεροχρονισμένα,την θεραπευτική/προληπτική διαδικασία της ποδηλασίας.
Διαπίστωσα όμως ότι δεν υπήρχε καμία δραστηριότητα ή εκδήλωση για την ποδηλασία αναπήρων στην Ελλάδα. Γνωρίζοντας και βιώνοντας ήδη τις ευεργετικές επιδράσεις της ποδηλασίας στην σωματική και ψυχοσυναισθηματική μου υγεία, άρχισα να μοιράζομαι αυτήν την γνώση και να επηρεάζω, συμβουλεύω, εμψυχώνω και να προπονώ, συναδέλφους αναπήρους, ώστε να απολαύσουν κι αυτοί όλα αυτά τα υψηλά οφέλη.
Έβαλα ως στόχο να γίνει και στην Ελλάδα το άθλημα της ποδηλασίας ΑμεΑ διαθέσιμο και προσιτό στους ανθρώπους με αναπηρία μέσα από την ένταξή του, επίσημα στις δραστηριότητες της Εθνικής Συνομοσπονδίας Αθλητισμού ΑμεΑ (της σημερινής ΕΣΑΜΕΑ).
Διοργάνωσα λοιπόν το 1995 τον 1ο Ποδηλατικό γύρο Κρήτης για ΑμεΑ και εθελοντές, με στόχο να κάνουμε γνωστό το άθλημα πανελληνίως και για να προσελκύσουμε νέους σ’ αυτό. Αυτή η εκδήλωση μπορεί να πει κανείς, αποτελεί και την ιστορική αρχή της ποδηλασίας ΑμεΑ στην Ελλάδα.
Αυτός ο Γύρος επαναλήφθηκε και τα επόμενα 5 χρόνια, αλλά δυστυχώς εκφυλίστηκε από σκοτεινούς κύκλους που χρόνια βλάπτουν το αναπηρικό κίνημα εκ των έσω.
Παρ’ όλα αυτά στις αρχές της δεκαετίας του νέου αιώνα, και εν όψιν και των Παραλυμπιακών της Αθήνας το 2004, ξεκίνησε και στην χώρα μας η διοργάνωση των πανελληνίων πρωταθλημάτων ποδηλασίας ΑμεΑ (χρονόμετρο, δρόμος αντοχής και πίστα). Σ’ αυτούς τους αγώνες συμμετέχω ανελλιπώς κατακτώντας πρώτες και δεύτερες θέσεις.
Παράλληλα, ανέπτυξα μια μικρή επιχείρηση ποδηλατικού τουρισμού στην νότια Κρήτη και προσέφερα ποιοτικές ποδηλατικές εκδρομές σε εκατοντάδες επισκέπτες είτε με ή χωρίς αναπηρία. Το ποδήλατο και η ποδηλασία είναι το κέντρο γύρω από το όποιο περιστρέφεται η ζωή μου. Από αυτήν την θέση καταφέρνω να βοηθήσω πολλούς συναδέλφους αναπήρους, αλλά και ανθρώπους με άλλα προβλήματα υγείας ή και με ψυχολογικά προβλήματα, να γνωρίσουν το ποδήλατο και την ποδηλασία και να βελτιώσουν θεαματικά την ζωή τους. Αυτή ήταν και είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή για μένα, διότι προσέφερα τον εαυτό μου και μέρος των εισοδημάτων μου εθελοντικά για τους σκοπούς που προανέφερα.
Σαν ξεναγός ποδηλατικού τουρισμού συμμετείχα εξ αρχής στην ανάπτυξή του στην χώρα μας, μέσα από συγγραφή, έρευνες, εισηγήσεις, διά βίου εκπαίδευση και για την δημιουργία ενός φορέα εκπαίδευσης και πιστοποίησης του επαγγέλματος του «οδηγού/ξεναγού ποδηλατικού τουρισμού», κάτι που δυστυχώς λείπει στην χώρα μας και ως συνέπεια δεν αναπτύσσεται κατάλληλα.
Λόγοι προσωπικοί, αλλά και λόγοι που έχουν να κάνουν με την άλωση του επαγγέλματός μας από πολυεθνικές γιγαντο-τουρισμού, συνετέλεσαν στο να πάρω την απόφαση να επιστρέψω στα πατρικά εδάφη της Μακεδονίας, και συγκεκριμένα στους πρόποδες του Όρους Πάικο. Εδώ προσπαθώ να δημιουργήσω μια Ακαδημία Ποδηλασίας για παιδιά 5-12 ετών και μια μικρή κοινωνική επιχείρηση ποδηλατικού τουρισμού, η οποία συν τοις άλλοις θα εκπαιδεύει νέους ποδηλάτες στο επάγγελμα, με στόχο και την δημιουργία θέσεων εργασίας για τους άνεργους αθλητές ποδηλασίας.
Η γενικότερη προβληματική οικονομική κατάσταση, έχει άμεσο οδυνηρό αντίκτυπο στους ανθρώπους με τεχνητά μέλη τις μέρες που ζούμε. Και είμαι κι εγώ θύμα αυτής της κατάστασης. Ποτέ δεν είχα αντιμετωπίσει, εδώ και σχεδόν 30 χρόνια ακρωτηριασμένος, τέτοια δυσκολία απόκτησης ενός αξιόμαχου τεχνητού μέλους. Η συμμετοχή του κράτους είναι ελάχιστη και το συμπέρασμα που βγαίνει είναι ότι κάποιοι εγκέφαλοι μας θεωρούν επιζήμιους και βάρος. Θέλουν να μας ξεφορτωθούν σπρώχνοντάς μας στο περιθώριο και την απελπισία. Διότι όταν δεν διαθέτεις το πιο απαραίτητο εργαλείο για να αγωνιστείς για επιβίωση και προκοπή, αλλά και προσφορά στο κοινωνικό σύνολο, οδηγείσαι σε μια αναγκαστική αδράνεια, η οποία είναι υπερβολικά στρεσογόνος, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.
Ακόμη και για να ποδηλατήσεις επαρκώς και με ασφάλεια χρειάζεσαι ένα ανώδυνο τουλάχιστον τεχνητό μέλος, κι εγώ δυστυχώς βιώνω εδώ και μήνες τις συνέπειες της αδυναμίας να αντικαταστήσω το φθαρμένο και μη λειτουργικό μέλος με ένα καινούργιο υψηλού επιπέδου. Παρόλα αυτά είναι και πάλι το ποδήλατο που με βοηθά ακόμη και με πόνο να αγωνίζομαι για τα καθημερινά αλλά και τα ανώτερα.
Η αχώριστή μου σύντροφος, η Τσινέλλω (CINELLI road bike),από αλουμίνιο και κάρμπον, όπως και το τεχνητό μέλος, με ίδιες αλενόβιδες που ρυθμίζω με το ποδηλατικό πολύ-εργαλείο… το κούμπωμα του τεχνητού πέλματος στο πετάλι… κι αξίζει ακόμη κι αυτός ο πόνος κι οι πληγές που πυορροούν και δεν θεραπεύονται, αξίζει, για την αίσθηση εκείνη στην παραλία όταν ποδηλατώ και απολαμβάνω το ηλιοβασίλεμα πίσω από τον Όλυμπο, την ευτυχία να έρχομαι στην Θεσσαλονίκη με τις δικές μου δυνάμεις, την γρήγορη μετακίνησή μου μέσα στην κίνηση του κέντρου, εκεί που το περπάτημα ακόμη και 50 μέτρων θα ήταν για μένα ένας γολγοθάς.
Η φυσική φθορά των ινών άνθρακα που έχουν ραγίσει στο πέλμα, η κούραση των υλικών από ένα πολύ δυναμικό κολόβωμα που δουλεύει σαν πιστόνι μέσα στην θήκη, οι τριβές και τα εγκαύματα τριβής, οι ταλαιπωρημένοι σύνδεσμοι τιτανίου… είναι στοιχεία και χαρακτηριστικά της ζωής ενός δραστήριου ακρωτηριασμένου που δεν τα παρατάει.
Όλα τα παραπάνω συντελούν στην ακαταλληλότητα του τεχνητού μέλους, αλλά και στην αύξηση της πιθανότητας ανά πάσα στιγμή το πέλμα να σπάσει τελείως και να βρεθώ αναγκαστικά με ένα πόδι λιγότερο και πατερίτσες… Ίσως τότε θα πρέπει να πάρω την μεγάλη απόφαση και να εγκαταλείψω την ποδηλασία, τους αγώνες, στόχους και όνειρα να ματαιώσω. Ίσως θα αναπτύξω άλλες δυνατότητες πιο πνευματικές και λιγότερο για το κορμί κουραστικές, ίσως έτσι να ‘ναι και καλύτερα και πιο αποδοτικά, αφού θα μπορέσω να αφοσιωθώ αποκλειστικά στην ολοκλήρωση των βιβλίων, οδηγών ζωής για νέους, που εδώ και πολλά χρόνια συγγράφω. Βιβλία και ιδέες που μου ενέπνευσαν τα χιλιάδες παιδιά των δημοτικών σχολείων που έχω επισκεφθεί, με στόχο να μεταδώσω ανώτερες αξίες και μηνύματα, να διαδώσω την χρήση του ποδηλάτου και να ευαισθητοποιήσω σε θέματα οδικής ασφάλειας.
(Βλ. βιογραφικό και τα “ποδηλατικά ημερολόγια” στην σελίδα www.odyseasthecyclist.blogspot.com, όπου μπορεί κάποιος να διαβάσει και να κατανοήσει πόσο με έχουν επηρεάσει αυτοί οι ποδηλατικοί μαραθώνιοι σε όλη την χώρα και την Κύπρο. Και το πιο σημαντικό, είναι αυτό, που με έκανε να αποφασίσω να εργαστώ, προς το καλό των παιδιών και των νέων της πατρίδας μας, ώστε να γίνουν μαχητές και αυριανοί αληθινοί πολίτες και αθλητές και όχι οκνηροί ιδιώτες).
Κι όπως τόσο εύστοχα μου τα γράφει ένα κοριτσάκι στο γράμμα που μου έστειλε πριν χρόνια, όταν είχα περάσει από το σχολείο της εκείνη την μέρα:
«Ποτέ δεν απελπίζομαι
Αφού ο τροχός γυρίζει
Σε κάθε γύρο του τροχού
Ο άνθρωπος ελπίζει»
Με αγάπη κ θαυμασμό
Η μικρή σου φίλη, Λέγκω, 2ο δημοτικό σχολείο Γυθείου
Σε αυτό το προσωπικό δίλλημα, να εγκαταλείψω τον αγώνα που δίνω, που απαιτεί την συνεργία ενός γυμνασμένου και δυνατού κορμιού και ενός αξιόμαχου τεχνητού μέλους να αφοσιωθώ στον πνευματικό αγώνα ενός ανάπηρου ανθρώπου, ή να συνεχίσω. Υπερίσχυσε η λογική, “δίνω μια ευκαιρία” στην συνέχιση της φυσικής δραστηριότητας, αποφασίζοντας να δημοπρατήσω την Δάδα, με την οποία συμμετείχα στην λαμπαδηδρομία του ΑΘΗΝΑ 2004, με στόχο την κατασκευή ενός ανωτέρου επιπέδου τεχνητού μέλους ειδικού για πολύ δραστήριους χρήστες κι αθλητές επιδόσεων.
Διευκρινιστικές εξηγήσεις σχετικά με το τεχνητό μέλος
Στόχος μου να επισκεφθώ ειδικό προσθετικό εργαστήριο στην Ολλανδία ή Αγγλία, που διαθέτει την καλύτερη εμπειρία και τεχνογνωσία σε ακρωτηριασμένους αθλητές υψηλών επιδόσεων και στόχων.
Ένα τεχνητό μέλος αποτελείται από 4 μέρη:
1ον κάλτσα κολοβώματος από σιλικόνη (ένας αθλητής επιπέδου χρειάζεται 2 ετησίως) κόστος 2Χ1.500
2ον σκληρή θήκη από ίνες άνθρακα με μηχανισμό εγκλωβισμού vacuum, 4.000
3ον πυλώνας από τιτάνιο 1.000
4ον πέλμα δυναμικό από ίνες άνθρακα από 4.000 έως κ 6.000
(αναλόγως της πυκνότητας των ινών, των μηχανισμών απόσβεσης κραδασμών)
το συνολικό κόστος για τα παραπάνω, μαζί με τα έξοδα μετακίνησης και διαμονής για μια εβδομάδα είναι περίπου 15.000 ευρώ.
Ήθελα εδώ επίσης να προσθέσω, ότι είμαι πρόθυμος να προβάλλω στην αθλητική μου ένδυση εν δυνάμει χορηγούς μετά από συμφωνία. Η προβολή είναι εγγυημένη μέσα από μια πληθώρα δραστηριοτήτων και προβολών στα ΜΜΕ.
Κλείνω ετούτη την γραφή, κατάθεση της ποδηλατικής ψυχής μου με ακόμη λίγους στίχους ενός μικρού παιδιού:
«Ο ήλιος με τις ακτίνες του
Ζωή στον κόσμο δίνει,
Ο Οδυσσέας με παράδειγμα διδάσκει την Ειρήνη»
Χρύσα Δ! 12ο ΔΣ Χανίων
Σαββόπουλος Κωνσταντίνος – Οδυσσέας
Αθλητής, Ξεναγός Ποδηλατικού Τουρισμού
Πανελληνιονίκης Ποδηλασίας ΑμεΑ
Πρώην αρχηγός Εθνικής βόλει ΑμεΑ
Ελευθεροχώρι, Δήμου Πέλλας
odyseasthecyclist@gmail.com
