Ψυχολογία γένους ‘Θηλυκού’. Η προσωπικότητα του παιδιού και ο ρόλος του δεν εξαρτώνται από το φύλο του στην πρώιμη ηλικία. Εξαρτώνται από την προγενέστερη πολιτιστική, κοινωνική και ψυχική εμπειρία των γονιών, δηλαδή κοινωνική και ψυχική εμπειρία των γονιών, δηλαδή από τις αναπαραστάσεις που διαμόρφωσαν από τη δική τους οικογένεια. Ο ρόλος των γονιών, είναι καταλυτικός για την μελλοντική σχέση με τα παιδιά τους και ιδιαίτερα με το κορίτσι. Ο τρόπος με τον οποίο μια μητέρα κι ένας πατέρας, δέχονται τον ερχομό της κόρης τους, εξαρτάται από τη σχέση που είχαν με την δικιά τους μητέρα. «Η γέννηση ενός κοριτσιού, φέρνει στο μυαλό της κάθε γυναίκας, την σχέση με την δική της μητέρα» υποστηρίζει η κ. Μαρία Λιακάκου, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια. «Αν είχε μια καλή σχέση με την μητέρα της, τότε θα προσπαθήσει να δώσει ό,τι καλύτερο στην κόρη της. Αν, όμως, η κόρη δεν πήρε όση αγάπη και προσοχή είχε ανάγκη από την μητέρα της και ένιωθε παραμελημένη, τότε θα υπάρξουν δυσκολίες στην σχέση με την δική της κόρη».
Η επιθυμία για την απόκτηση αγοριού εξακολουθεί να υπάρχει μέχρι σήμερα και οφείλεται στην εγωκεντρική διάθεση των γονιών. «Οι γονείς πιστεύουν» λέει η κ. Λιακάκου «ότι το αγόρι, τους καταξιώνει κοινωνικά μέσω του ονόματος, της μόρφωσης, της επαγγελματικής του επιτυχίας. Από το κορίτσι, αντιθέτως, ακόμη και σήμερα, δεν περιμένουν απαραίτητα να σπουδάσει, γιατί κανένας δεν θα το θεωρήσει αποτυχημένο. Οι γονείς θεωρούν, ότι το κορίτσι είναι αυτό που θα μείνει δίπλα τους, θα τους φροντίσει, θα τους προσέξει και θα τους προσφέρει την υποστήριξη που χρειάζονται, όταν πια θα διανύουν την τρίτη ηλικία».
Οι άντρες που έχουν ανατραφεί με παραδοσιακό τρόπο, και έχουν γαλουχηθεί με την νοοτροπία του ¨θέλω αγόρι¨ δυσκολεύονται να δεχτούν το γεγονός, ότι δεν έχουν αποκτήσει γιο. Δέχονται το κορίτσι και επενδύουν πάνω του, ειδικά όταν είναι μοναχοπαίδι, όπως θα έκαναν αν ήταν αγόρι.
Αποτέλεσμα της συμπεριφοράς αυτής είναι να αναπτύξει το κοριτσάκι εκτός από τα γυναικεία χαρακτηριστικά και κάποια από αυτά του ισχυρού φύλου, όπως ανταγωνιστικότητα, επιθετικότητα, αντιδραστικότητα, ετυμολογία, εσωστρέφεια, προσπαθώντας να γίνει αρεστή στους γονείς του. Η ελπίδα, όμως, ότι μετά την κόρη θα ακολουθήσει γιος, δεν χάνεται. Αν όμως, το αγόρι δεν έρθει στην οικογένεια, ο πατέρας απομακρύνεται από το μικρό κοριτσάκι και αυτό προσκολλάται στην μητέρα του.
Όταν υπάρχουν μόνο κορίτσια, είναι λογικό να μην υπάρχει ταύτιση απαραίτητα με το ανδρικό φύλο.
Η ύπαρξη των δύο φύλων στην ίδια οικογένεια, ενδεχομένως να προκαλέσει σύγχυση ρόλων στις σχέσεις γονιών και παιδιών.
«Όταν σε μια οικογένεια, υπάρχει ένα κοριτσάκι κι ένα αγοράκι, συνήθως βγαίνει στην επιφάνεια η αδυναμία προς το αγόρι. Μοιραία το κοριτσάκι αδικείται αλλά φοβάται να εκφραστεί» υποστηρίζει ο κ. Δημήτρης Καραγιάννης, Παιδοψυχίατρος – Ψυχοθεραπευτής, Θεραπευτής οικογενείας και δ/ντης του Κέντρου Ψυχικής Υγιεινής.
«Οι συνηθισμένες αντιδράσεις είναι δύο. Στην πρώτη περίπτωση, το κορίτσι δέχεται την προνομιούχα θέση του αγοριού και θεωρεί, ότι οι άντρες είναι ανώτεροι από τις γυναίκες και είναι διαφορετικοί. Έτσι, αναπαράγει την ιδεολογία του «θέλω αγόρι» και το μεταφέρει στα δικά της παιδιά, ευχόμενη να μην αποκτήσει κορίτσι, για να μην έχει την ίδια τύχη με την μητέρα του.
Στην δεύτερη περίπτωση, αντιδρά στην αδικία και ανταγωνίζεται τον αδερφό της για να αναλάβει τον ρόλο που δικαιούται. Ως μητέρα θα προσπαθήσει να προσδώσει τους σωστούς ρόλους στα παιδιά της και κυρίως στο κορίτσι, ώστε να μην βιώσουν τη γονεϊκή διάκριση λόγω φύλου».
Μελλοντικές… επιθυμίες γονέων
Κάθε γονιός κουβαλάει μέσα του το παιδί που «φαντασιώνεται», ότι θα αποκτήσει, αφού πρώτα έχει συγκροτήσει την εμπειρία του από τη δική του αρχέγονη πατριαρχική οικογένεια. Αυτό συνιστά και το ψυχολογικό τους προφίλ στην αποδοχή των δυο φύλων.
«Η σχέση του παιδιού με τους γονείς αποτελεί την πιο ουσιαστική πορεία προς την απόκτηση συνείδησης του φύλου του» υποστηρίζει η κα. Νίκη Πετρονικόλα, κλινική ψυχολόγος.
«Οι γονείς έχουν ένα δικό τους οιδιπόδειο σύμπλεγμα απέναντι στα παιδιά τους. Πέρασαν μια εμπειρία ως διεκδικούμενοι από τους γονείς τους στα παιδικά τους χρόνια, στην οποία απαντούν ως διεκδικητές ενώπιον των παιδιών τους. Έτσι τα παιδιά αποδέχονται τους ρόλους που τους δίνουν οι γονείς, γιατί δεν διακινδυνεύουν να χάσουν την αγάπη τους.
Τα αγόρια για τον πατέρα προσφέρουν την δυνατότητα ναρκισσιστικής αντιμετώπισης της ζωής, γιατί μέσα από το γιο και τη συνέχιση του ονόματος κάνουν αισθητό το πέρασμα τους στη ζωή. Αν το πρώτο παιδί είναι κορίτσι, μπορούν και να το «συγχωρήσουν». Βαθύτερη, όμως, επιθυμία είναι η απόκτηση του γιου.
Το κορίτσι για τον πατέρα, είναι η πρώτη γυναίκα που είναι δική του και του είναι εντελώς αφοσιωμένη. Αντίθετα, ο πατέρας για την κόρη αποτελεί το πρότυπο πάνω στο οποίο αυτή θα φτιάξει την σχέση της με το άλλο φύλο και τον έρωτα. Από την σχέση της με την μητέρα, θα φτιάξει την σχέση με τον εαυτό της».
Την διάκριση των δυο φύλων ενεργοποιεί ένα μηχανισμός ρόλων ακόμα και στα παιδικά παιχνίδια. Αφού περάσουν το στάδιο του χνουδωτού παιχνιδιού που είναι κοινό για τα αγόρια και τα κορίτσια, έπονται τα ψυχαναγκαστικά παιχνίδια. Κούκλες για τα κορίτσια και σπαθιά, αυτοκινητάκια για τα αγόρια. Τα κοριτσάκια ταυτίζονται με το μοντέλο της Barbie και αρκετές φορές αντιγράφουν το ρόλο της μητέρας, φροντίζοντας τις κούκλες τους.
Αντίθετα το αγόρι, ταυτίζεται με τις εμπειρίες και περιπέτειες του δυναμικού Action Man που βγαίνει πάντα νικητής.΄Ετσι μαθαίνει να διεκδικεί, να σκληραγωγείται και να αξιώνει τον ηγετικό ρόλο. Η νέα τεχνολογία με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές εξισώνει τα κοριτσάκια με τα αγοράκια στο παιχνίδι, γιατί δεν έχει φύλο.
Στο παιχνίδι δεν υπάρχει φύλο. Υπάρχει μόνο η χαρά του παιχνιδιού, όπου το παιδί φτιάχνει το δικό του κόσμο. Στον κόσμο αυτό υπάρχουν κούκλες, οικιακά σκεύη, αυτοκινητάκια, μπάλες. Και μέρος του κόσμου αυτού είναι και τα κοριτσάκια και τα αγοράκια.
«Είναι λάθος να προσφέρουμε μόνο κούκλες στα κοριτσάκια και μπάλες στα αγοράκια», υποστηρίζει ο κ Δ. Καραγιάννης. « Η κούκλα στα χέρια ενός αγοριού μπορεί να γίνει μπάλα και η μπάλα στα χέρια ενός κοριτσιού να μετατραπεί σε κούκλα.»
Η διαφορά των δύο φύλων
Γεννήθηκε κορίτσι! Ποια η διαφορά λοιπόν από το ισχυρό φύλο; Όλα τα μωρά δεν είναι ίδια; Από την περίοδο της κύησης, όταν το παιδί είναι έμβρυο, η διαφοροποίηση των φύλων υπάρχει και εκδηλώνεται. Το θηλυκό έμβρυο είναι πιο γερό και ανθεκτικό από το αρσενικό, το οποίο αντιμετωπίζει μεγαλύτερο κίνδυνο σε μια αποβολή ή στη γέννα. Η παιδική θνησιμότητα είναι αυξημένη στα αγόρια και έχουν μεγαλύτερη ευπάθεια στις παιδικές αρρώστιες από τα κορίτσια.
Οι επιστήμονες, λένε, ότι οι γονείς αντιμετωπίζουν διαφορετικά το κορίτσι από το αγόρι. Όταν το μικρό κοριτσάκι κλαίει, του προσφέρουν απλόχερα την αγκαλιά τους, τα χάδια και το παρηγορούν γλυκά, ίσως γιατί πιστεύουν ότι είναι πιο εύθραυστα και ευαίσθητα από τα αγοράκια, ενώ στην ουσία συμβαίνει το αντίθετο. Αυτό το επιβεβαιώνει και το γεγονός ότι τα αγοράκια αντιμετωπίζουν περισσότερα ψυχολογικά προβλήματα από τα κοριτσάκια. Τα κοριτσάκια είναι πιο σκληρά και ανεξάρτητα από τα αγοράκια, τα οποία είναι πιο συναισθηματικά και ευάλωτα.
Αργότερα όταν η σχέση γίνεται πιο ουσιαστική με τους γονείς, υπάρχουν διαφοροποιήσεις στη συμπεριφορά της οικογένειας. Οι γονείς, κυρίως οι μπαμπάδες παίζουν παιχνίδια με τα αγόρια, που έχουν σωματική επαφή, όπως πάλη πάνω στο χαλί. Ενώ στα κοριτσάκια η επαφή είναι κυρίως οπτική και λεκτική και πιο τρυφερή.
Σωματικά και πνευματικά τα κορίτσια αναπτύσσονται πιο γρήγορα από τα αγόρια. Περπατούν και μιλούν νωρίτερα από τους συνομήλικους νεαρούς, είναι πιο κοινωνικά και τους αρέσει να παρακολουθούν και να συμμετέχουν στις συζητήσεις των μεγάλων.
Ακόμα και την πάνα την βγάζουν πιο νωρίς τα κορίτσια, σε ηλικία 2 ετών, ενώ τα αγοράκια πολλές φορές την αποχωρίζονται ακόμα και μετά τα τρία.
Τα κορίτσια επιλέγουν με αυστηρά κριτήρια τις φίλες τους και δεν παίζουν με παιδάκια που δεν συμπαθούν. Παίζουν σε παρέες 3 ή 5 ατόμων και επιδίωξή τους είναι να γίνουν αγαπητά στην παρέα. Σπάνια τσακώνονται μεταξύ τους, σε αντίθεση με τις αγοροπαρέες Εκεί υπάρχει πάντα ένας αρχηγός και παίζουν κυρίως με κατασκευές και συναρμολογήσεις παιχνιδιών.
Τα κοριτσάκια μιλούν πολύ για τις οικογένειες τους, τους φίλους τους, το σπίτι τους, τα παιχνίδια τους και τα συναισθήματα τους, ενώ τα αγοράκια αφηγούνται περιπέτειες φανταστικές όπου συνήθως πρωταγωνιστούν.
Στα κορίτσια παρουσιάζεται σιγά – σιγά η γυναικεία ματαιοδοξία. Αφιερώνουν χρόνο και φροντίδα για το χτένισμά τους και το ντύσιμο τους, από πολύ μικρή ηλικία και μιμούνται μεγαλύτερα κορίτσια και την μητέρα τους.
Τα κορίτσια δίνουν δείγμα του μελλοντικού νοητικού επιπέδου μεταξύ τριών και έξι ετών, ενώ τα αγόρια μετά τα πέντε, κυρίως, όταν πηγαίνουν σχολείο. Τα κορίτσια διαθέτουν ένα ισχυρό αριστερό τμήμα του εγκεφάλου, ιδιαίτερα στην παιδική ηλικία, και έτσι λειτουργούν περισσότερο με το ένστικτο παρά με την λογική.
Θα υιοθετήσω κοριτσάκι!
Ποιο είναι όμως το φύλο που προτιμούν οι Έλληνες, όταν αποφασίζουν να υιοθετήσουν ένα παιδί; Σύμφωνα με στοιχεία που μας έδωσε το Κέντρο Βρεφών «Μητέρα», έως το 1990 τα ζευγάρια προτιμούσαν να υιοθετήσουν κοριτσάκια, επειδή είναι πιο τρυφερά, ήσυχα, υπάκουα και κυρίως για την φροντίδα των γηρατειών. Από το 1990 έως σήμερα η επιλογή είναι αδιάφορου φύλου, διότι ο αριθμός των παιδιών που διατίθενται για υιοθεσία έχει μειωθεί σημαντικά και κάθε ζευγάρι περιμένει τουλάχιστον 4 χρόνια για την απόκτηση ενός παιδιού.
Η Ελλάδα γεννά αγόρια
Η Ελλάδα είναι μάνα αγοριών. Σύμφωνα με στοιχεία της Γενικής Γραμματείας της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας από το 1960 έως το 1998 οι γεννήσεις αγοριών υπερτερούν έναντι των κοριτσιών σε μεγάλο ποσοστό. Ενδεικτικά σημειώνουμε: Το 1966 γεννήθηκαν στην χώρα μας 80.046 αγόρια και 74.567 κορίτσια. Το 1973, 71.292 αγόρια και 66.234 κορίτσια. Το 1988, 55.621 αγόρια και 51.884 κορίτσια. Το 1998, 51.992 αγόρια και 48.902 κορίτσια.
Δημοσιογραφική Έρευνα: Βίκυ Μπαφατάκη (2000)
Συνεργάστηγκε η Βίκυ Αλεξανδροπούλου
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ
Στατιστική Υπηρεσία Υπουργείου Υγείας, Διεύθυνση Πληθυσμού
Κέντρο Βρεφών Μητέρα: Υπεύθυνη Τνήματος Πληροφοριών
Υπουργείο Υγείας & Πρόνοιας: Γραφείο Τύπου & Δ.Σ. Κ. Ζήση 210 8832127 –128
Πάντειο Πανεπιστήμιο: Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας & Κοινωνικής Πολιτικής
Λουκία Μουσούρου: Καθηγήτρια Κοινωνιολογίας, στο Τμήμα Ανθρωπολογίας (Πάντειο)
Δήμητρα Μαδιανού: Καθηγήτρια Ανθρωπολογίας
Θόδωρος Παραδέλης, Καθηγητής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου – Μυτιλήνη
Διδακτορική διατριβή: «Από την βιολογική στην κοινωνική γέννηση – 19ος αι.»
ΕΚΚΕ: Επιστημονικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών
Ινστιτούτου Υγείας Παιδιού
Μαρία Λιακάκου: Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής Dr. Παν/μίου ° La Sapienza° Ρώμης
Διεύθυνση: Πλαστήρα 11 Παράδεισος Αμαρουσίου
