ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 19, 2016: Μια διεθνής ερευνητική ομάδα ανακάλυψε έναν ανθρώπινο σκελετό κατά τη διάρκεια της ανασκαφής του περίφημου Ναυάγιου των Αντικυθήρων (περί το 65 π.Χ.) και πρόκειται για ελληνικό εμπορικό ή φορτηγό πλοίο. Ο πρώτος σκελετός που ανακτήθηκε από τη θέση του ναυαγίου και εστάλη για ανάλυση DNA, θα μπορούσε να δώσει μια εικόνα για τις ζωές ανθρώπων που έζησαν πριν 2100 χρόνια.
Με επικεφαλής τους αρχαιολόγους και τεχνικούς εμπειρογνώμονες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και του Ωκεανογραφικού Ιδρύματος Woods Hole (WHOI), η ομάδα ανέσκαψε και ανακάλυψε ανθρώπινο κρανίο που περιλάμβανε σαγόνι και δόντια, μακρά οστά των χεριών και των ποδιών, νευρώσεις και άλλα υπολείμματα. Άλλα τμήματα του σκελετού εξακολουθούν να βρίσκονται στον βυθό και αναμένεται να ανασυρθούν στην επόμενη ανασκαφή.
“Οι αρχαιολόγοι μελετούν το ανθρώπινο παρελθόν μέσα από τα αντικείμενα που δημιούργησαν οι πρόγονοί μας”, δήλωσε ο Brendan Foley, ενάλιος αρχαιολόγος. “Με το Ναυάγιο των Αντικυθήρων μπορούμε τώρα να συνδεθούμε άμεσα με αυτό το άτομο που κατέπλευσε και πέθανε πάνω στο πλοίο που ναυάγησε”.
Το Ναυάγιο των Αντικυθήρων είναι το μεγαλύτερο αρχαίο ναυάγιο που ανακαλύφθηκε ποτέ, ενδεχομένως πρόκειται για ένα μεγάλο πλοίο μεταφοράς σιτηρών. Ανακαλύφθηκε και διασώθηκε το 1900 από Έλληνες σφουγγαράδες. Εκτός από δεκάδες μαρμάρινα αγάλματα και χιλιάδες αρχαιότητες, ανασύρθηκε ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων – ένα εκπληκτικό τεχνούργημα γνωστό ως τον πρώτο υπολογιστή στον κόσμο. Το 1976, ο Jacques-Yves Cousteau και το πλήρωμα CALYPSO επέστρεψαν στο ναυάγιο και ανέκτησαν σχεδόν 300 άλλα αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένων των σκελετικών υπολειμμάτων των επιβατών και του πληρώματος.
Ο σκελετός που ανακαλύφθηκε στις 31 Αυγούστου 2016, είναι ο πρώτος που ανακτήθηκε από ένα αρχαίο ναυάγιο και θα εξετασθεί με μελέτη α DNA. Ο εμπειρογνώμονας για αρχαίο DNA, Δρ Hannes Schroeder του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Δανίας στην Κοπεγχάγη, έσπευσε στα Αντικύθηρα να δει τα υπολείμματα. Μόλις ληφθεί άδεια από τις ελληνικές αρχές, θα αποσταλούν δείγματα στο εργαστήριό του για πλήρεις αναλύσεις. Αν έχει διατηρηθεί αρκετό βιώσιμο DNA στα οστά, είναι δυνατόν να προσδιοριστεί η εθνικότητα και η γεωγραφική προέλευση του θύματος του ναυαγίου.
Το σκελετικό μέλος παραμένει επί τόπου στο Ναυάγιο των Αντικυθήρων: κρανίο και μακριά οστά από το χέρι και το πόδι. Φωτογραφία: Brett Seymour, EUA / WHOI / ARGO
“Ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, τα οστά επιβίωσαν πάνω από 2.000 χρόνια στο βάθος της θάλασσας και φαίνονται να είναι σε αρκετά καλή κατάσταση, κάτι που είναι απίστευτο”, δήλωσε ο Schroeder.
Η ερευνητική ομάδα των Αντικυθήρων δημιουργεί ακριβή τρισδιάστατα ψηφιακά μοντέλα για κάθε τέχνεργο, επιτρέποντας την άμεση και ευρεία διάδοση των ανακαλύψεων, ακόμη κι αν τα αντικείμενα παραμένουν στο βυθό της θάλασσας. Αρκετά τρισδιάστατα μοντέλα των σκελετικών υπολειμμάτων είναι διαθέσιμα για τους ερευνητές και το κοινό στην ιστοσελίδα Antikythera Project .
“Η τεχνολογία αναπαράστασης της πραγματικότητας δεν βοηθά μόνο να μοιραστεί την καταπληκτική ιστορία του ναυαγίου των Αντικυθήρων με τον κόσμο, χρησιμοποιώντας ψηφιακά μοντέλα και τρισδιάστατα εκτυπωμένα αντικείμενα, αλλά επιτρέπει σημαντική προστασία και προώθηση αξιοσημείωτης σημαντικής έρευνας”, δήλωσε ο Jonathan Knowles, Autodesk Explorer In Residence.
Το έργο υποστηρίζεται από επιχειρηματικούς εταίρους Hublot, Autodesk, Cosmote, Costa Navarino Resort και ιδιώτες χορηγούς Swordspoint Foundation, Jane και James Orr, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη, Επιτροπή Εσωτερικών Ιδιοκτησιών Κυθήρων και Αντικυθήρων, Δήμος Κυθήρων και ιδιώτες χορηγοί του WHOI .
Οι ανασκαφές το 2016 στο Ναυάγιο των Αντικυθήρων απέδωσαν σχεδόν άθικτο το κρανίο, συμπεριλαμβανομένων των οσφυϊκών οστών. Φωτογραφία: Brett Seymour, EUA / WHOI / ARGO
Η ερευνητική ομάδα αποτελείται από τους αρχαιολόγους Δρ. Θεοτόκη Θεοδούλου και τον Δρ. Δημήτρη Κουρκουμέλη (Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού). Ειδικός Ερευνών Δρ Brendan Foley (WHOI); αρχαιολόγος Αλέξανδρος Τουρτάς. τους επαγγελματίες δύτες Edward O’Brien (WHOI), τον Φίλιπ Σκω, τον Αλέξανδρο Σωτηρίου, τον Νικόλαο Γιαννουλάκη και τη Γκίμα Σμιθ. Βιντεοσκόπηση: Evan Kovacs; ο σκηνοθέτης Μιχάλης Τσιμπερόπουλος. με τη στήριξη του Μιχάλη Κελαΐδη, του Δημήτρη Ρομίου και του Δημήτρη Μανωλιάδη. Η έρευνα ρομποτικής χαρτογράφησης διεξήχθη από τον καθηγητή Stefan Williams, τον Dr. Oscar Pizarro και τον Christian Lees από το Αυστραλιανό Κέντρο Ρομποτικής του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ. Ο υποβρύχιος φωτογράφος Brett Seymour και ο αρχαιολόγος Δρ Ντέιβιντ Κόνλιν προσφέρουν εθελοντικά τον χρόνο και την τεχνογνωσία τους.
Το έργο Επιστροφή στο Αντικύθηρα επιβλέπεται από τον Διευθυντή της Εφορείας Υποβρύχιων Αρχαιοτήτων Δρ. Αγγελική Σίμωσι και τελεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου.
Οι αρχαιολόγοι Brendan Foley, Θεοτόκης Θεοδούλου και Άλεξ Τουρτάς ανασκάπτουν τα σκελετικά υπολείμματα του Ναυάγιου των Αντικυθήρων, με τη βοήθεια των Νικολάου Γιαννουλάκη και Gemma Smith. Φωτογραφία: Brett Seymour, EUA / WHOI / ARGO
Το Ωκεανογραφικό Ίδρυμα Woods Hole είναι ένας ιδιωτικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός στο Cape Cod, Μασαχουσέτη, αφιερωμένο στη θαλάσσια έρευνα, τη μηχανική και την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Ιδρύθηκε το 1930 με σύσταση της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών, η κύρια αποστολή του είναι να κατανοήσει τον ωκεανό και την αλληλεπίδρασή του με τη Γη στο σύνολό της, καθώς και να κατανοήσει τον ρόλο του ωκεανού στο μεταβαλλόμενο παγκόσμιο περιβάλλον. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.whoi.edu.
Επιμέλεια, Απόδοση κειμένου: Βίκυ Μπαφατάκη, Αρχαιολόγος – Επικοινωνιολόγος
Πηγή: www.whoi.edu.
