Συναντηθήκαμε ένα κρύο μεσημέρι του Δεκεμβρίου στο Ηράκλειο Αττικής, όπου και διαμένει με την οικογένειά του. Νωρίτερα είχε ολοκληρώσει τον ποδοσφαιρικό αγώνα ο 11χρονος γιος του και γεμάτος χαρά, μιλούσε για την έφεση του μικρού στην στρογγυλή θεά και τα γκολ τα οποία χάρισε στην ομάδα του. Καθίσαμε σε μια καφετερία στην όμορφη πλατεία του Ηρακλείου και απολαύσαμε ένα ζεστό ρόφημα. Αμέσως, μου δώρισε το τελευταίο του βιβλίο που έχει συγγράψει «Το Στοίχημα της Αναγέννησης» και μου χάρισε μια αφιέρωση. Να σημειωθεί πως το εν λόγω βιβλίο το έχει αφιερώσει στο γιο του Θάνο με την ελπίδα να αποτελέσει τη γενιά της Αναγέννησης. Αν κάτι μπορεί να χαρακτηρίσει τον Γιάννη Μήτσιο είναι το χάρισμα του στην επικοινωνία, η διαύγεια της σκέψης που τον διακατέχει, η καλοσύνη και φυσικά η απλοϊκότητά του. Στη συνέντευξη που έδωσε στο PeopleNews, αναφέρθηκε στα παιδικά του χρόνια, τις αναμνήσεις από τις σπουδές στο εξωτερικό, αλλά και μας εξήγησε με απλό και αρκετά κατανοητό τρόπο το «ταραχώδες» τοπίο των διεθνών σχέσεων και εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας, στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.
Γεννημένος στα Γρεβενά, ο Γιάννης Μήτσιος είναι ένα παιδί της ελληνικής περιφέρειας, όπου τελείωσε το σχολείο σε μία μικρή τυπική ελληνική οικογένεια της επαρχίας, τη δεκαετία του 1980. Θυμάται τις πρώτες του δουλειές σε καφετέριες και φούρνο, στην ηλικία των 13-14 χρόνων. Αργότερα, στα 16 του ξεκίνησε να εργάζεται σε εφημερίδα, όπου μάζευε τις συνδρομές. Πάντως σε εκείνο που ξεχώριζε, ήταν η έφεση που είχε στο γραπτό λόγο. Αυτό ήταν και το έναυσμα που είχε, ώστε να έρθει στην Αθήνα και να σπουδάσει Δημοσιογραφία και Πολιτικές Επιστήμες στο Αμερικανικό Κολέγιο. Οι σπουδές του έλαβαν χώρα την περίοδο του τέλους του Ψυχρού Πολέμου, σε ένα Αμερικανικό Πανεπιστήμιο, όπου ήταν έντονο το αίσθημα του διπολισμού και των νέων αλλαγών και εξελίξεων. Αμέσως μετά τις προπτυχιακές σπουδές, συνέχισε για μεταπτυχιακό στην Αμερική και συγκεκριμένα στο Πανεπιστήμιο Νορθήστερν στη Βοστώνη, λαμβάνοντας το Μάστερ στις Πολιτικές Επιστήμες, με ειδίκευση στη Συγκριτική Πολιτική και τις Διεθνείς Σχέσεις.
Η ζωή του στην Αμερική ως φοιτητής, ήταν σχετικά εύκολη, καθώς ήταν αρκετά προσαρμοστικός, αλλά είχε και την τύχη να βρίσκονται στο ίδιο πανεπιστήμιο και δύο συμφοιτητές του από Ελλάδα. Συνολικά έμεινε τρία χρόνια στην Αμερική και παράλληλα με τις σπουδές του, εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο, στα Burger King ως ταμίας και αρθρογραφούσε, ως ανταποκριτής της εφημερίδας των Γρεβενών σε μεγάλες εορτές των ΗΠΑ, αλλά και των Ελλήνων. Είχε την τιμή να γνωρίσει στο τμήμα Πολιτικών Επιστημών τον Μάικλ Δουκάκη, τον μεγάλο Ελληνοαμερικανό πολιτικό, κυβερνήτη και υποψήφιο για Πρόεδρο της Αμερικής, που υπήρξε μεγάλη έμπνευση για τον ίδιο και του πρόσφερε μια αίσθηση σιγουριάς κατά την παραμονή του στις ΗΠΑ. Μια νεανική-φοιτητική τρέλα που θα θυμάται για όλη τη ζωή, είναι η μεγάλη απόφαση μαζί με έναν συμφοιτητή του, να κάνουν “roadtrip” 7 μέρες ταξίδι οδικώς, από τη Βοστώνη στην Καλιφόρνια.
Σήμερα ο Γιάννης Μήτσιος ζει μαζί με την οικογένειά του στο Ηράκλειο Αττικής και εργάζεται ως στέλεχος επικοινωνίας και δημοσίων σχέσεων στην COSMOTE. Είναι μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της «Ελεύθερης Πατρίδας», ενώ άρθρα και αναλύσεις του έχουν δημοσιευθεί σε αθηναϊκό, περιφερειακό και ομογενειακό τύπο και διαδίκτυο. Παράλληλα είναι συγγραφέας τριών βιβλίων: «Γρεβενά: Κείμενα Ευθύνης», εκδόσεις ΡΕΚΟΣ 1996, «Ελληνικοί και Διεθνείς Προβληματισμοί στην εποχή της Παγκοσμιοποίησης», εκδόσεις ΑΤΡΑΠΟΣ, 2002. «Το Στοίχημα της Αναγέννησης-το διεθνές περιβάλλον, η Ευρώπη και το μέλλον της Ελλάδας» εκδόσεις Μελπομένη Διώτη, 2012, ενώ το 2018 εξέδωσε νέα Β’ Έκδοση-Συμπληρωμένη/Εμπλουτισμένη πάνω στο τελευταίο του βιβλίο το Στοίχημα της Αναγέννησης, εκδόσεις S+αισθeτικό.
Ποιος είναι ο ρόλος της οικογένειας στη ζωή σας;
Είναι πάρα πολύ σημαντικός. Θεωρώ ότι η οικογένεια είναι από τα θεμέλια μιας κοινωνίας με συνοχή και είναι σε ένα μεγάλο βαθμό ένας παράγοντας που ενισχύει τη δημιουργικότητα των ανθρώπων. Το καινούργιο μου βιβλίο το έχω αφιερώσει στο γιο μου και μου δίνει μία προοπτική για ποιον πρέπει να αγωνίζεσαι, που δεν είναι άλλος από τη νέα γενιά.
Έχοντας ταξιδέψει αρκετά στο εξωτερικό για σπουδές, εργασία, σεμινάρια και διαλέξεις, ποιος είναι ο αγαπημένος σας προορισμός και γιατί;
Είναι πολύ δύσκολο να επιλέξω, διότι υπάρχουν κάποιοι προορισμοί που θα ήθελα να πραγματοποιήσω και δεν έχει δοθεί ακόμη η ευκαιρία. Θα έλεγα ότι από αυτούς τους προορισμούς που με εντυπωσίασαν περισσότερο ήταν, η ενέργεια της Νέας Υόρκης, η ιστορική ενέργεια που πήρα όταν περπάτησα στην Κόκκινη Πλατεία, στη Μόσχα και το Πεκίνο, στην Κίνα. Βέβαια, θα ήθελα να επισκεφτώ και κάποια άλλα μέρη που είναι σημαντικά, όπως το Μάτσου Πίτσου στο Περού, τους προκολομβιανούς πολιτισμούς και την Ινδία. Το μέρος όμως που αναπαύομαι περισσότερο και παίρνω δύναμη και ενέργεια είναι το Άγιο Όρος. Πρόκειται για ένα μέρος που μπορείς να κάνεις τόσα πολλά πράγματα, αλλά το πιο σημαντικό είναι η επαφή με το θείο, από όπου μπορείς να αντλήσεις θεία δύναμη. Η πίστη είναι ένας σημαντικός παράγοντας στη ζωή μας, γιατί υπάρχουν αρκετές δύσκολες στιγμές και από κάπου πρέπει να στηριζόμαστε.
Ποιος είναι ο ρόλος του διεθνολόγου σήμερα;
Είναι πολύ επίκαιρος ο ρόλος σήμερα, γιατί με όλα αυτά που γίνονται γύρω μας, τα καταιγιστικά, είτε με τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είτε με τη Μέση Ανατολή, είτε με τα ελληνοτουρκικά, είτε με τις σχέσεις Ρωσίας-Ουκρανίας, είτε με το παγκόσμιο εμπόριο, όλος ο κόσμος ανησυχεί και επιζητά απαντήσεις. Η δικιά μας ευθύνη είναι να μεταφέρουμε τη γνώση, με όσο πιο κατανοητό τρόπο γίνεται. Όλα αυτά που γράφουμε και λέμε στις εφημερίδες, στα κανάλια και στα ραδιόφωνα, πρέπει να είναι απλά και κατανοητά στον μέσο πολίτη. Αυτή είναι η δικιά μας υποχρέωση, ούτως ώστε ένας αφυπνισμένος πολίτης, ο οποίος είναι ενημερωμένος με καλό τρόπο και αντικειμενικό να συμβάλλει και στο αύριο αυτού του τόπου καλύτερα.
Τι έχει αλλάξει στην εξωτερική πολιτική από το 1974 μέχρι σήμερα;
Από το 1974 και μετά μεσολάβησαν 7 χρόνια που ήταν ο αγώνας για να μπούμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το μεγάλο κεφάλαιο είναι η παρουσία μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά το πιο σημαντικό είναι, ότι ο Ελληνισμός άρχισε να δέχεται έντονες πιέσεις, ιδιαίτερα προκλήσεις, τόσο στον βαλκανικό περίγυρο, όσο και στα ελληνοτουρκικά, τα οποία σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση και τα μνημόνια σε κάποιο βαθμό μπορούν να αδυνατίσουν την δυνατότητα παρέμβασης μας σε μεγάλα γεγονότα. Το δεύτερο είναι ότι γινόμαστε μάρτυρες πραγμάτων, τα οποία δεν σχεδιάζονται στη χώρα μας. Αυτά κυρίως αφορούν την εξωτερική πολιτική σε μεγάλα ζητήματα όπου αργότερα έρχονται εδώ οι κυβερνήσεις για να τα υλοποιήσουν, καθώς βολεύουν τον ξένο παράγοντα και τα ξένα συμφέροντα στην περιοχή και λιγότερο εμάς. Λυπηρό γεγονός είναι το «Μακεδονικό», όπου η Ελλάδα χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντί να επιβάλει τους δικούς τους όρους, καταλήξαμε να ξεπουλάμε τη Μακεδονία για λόγους που έπρεπε να μπει στο ΝΑΤΟ και για άλλα στρατηγικά συμφέροντα μεγάλων Εθνών. Όλα αυτά έχουν να κάνουν σε μεγάλο βαθμό με το πόσο σεβόμαστε τον εαυτό μας, την πατρίδα και τον τόπο μας.
Από την πρόσφατη συμφωνία των Πρεσπών, η Ελλάδα είναι κερδισμένη κάπου; Πιστεύετε ότι θα περάσει στη Βουλή τον Ιανουάριο ή θα πάμε σε πρόωρες εκλογές;
Πολύ βραχυπρόθεσμα πήραμε τις ευλογίες και τα ευχολόγια της ευρωπαϊκής ένωσης και του ΝΑΤΟ, ότι χαιρετίζουν τη συμφωνία και ότι ήταν μια ηρωική κίνηση αυτή, της Ελληνικής κυβέρνησης. Η συμφωνία μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ. Είμαστε σε φάση που δεν έχει ψηφιστεί. οπότε δεν ξέρουμε πώς θα είναι τα πράγματα σε λίγους μήνες, με τον βαλκανικό εθνικισμό, με τη ρωσική παρουσία στα Βαλκάνια, το Ουκρανικό από πάνω και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Επομένως, πρέπει να δούμε σε βάθος χρόνου. Όσον αφορά τα περί πρόωρων εκλογών νομίζω ότι είναι οι συνθήκες τέτοιες και στο εσωτερικό της χώρας και στο διεθνή περίγυρο που δεν θα το επιτρέψουν αυτό.
Ποια είναι η στάση της Τουρκίας σήμερα απέναντι στην Ελλάδα-Ευρώπη-ΝΑΤΟ; Μετά τον Ερντογάν τι έπεται, αν λάβει κανείς υπόψη τους ακραίους πολιτικούς Ακσενέρ και Μπαχτσελί;
Με την Τουρκία είναι λίγο δύσκολο να κάνεις προβλέψεις, γιατί πρέπει να δεις με ποιο τρόπο θα ολοκληρώσει τη θητεία του, ο Ερντογάν και αν θα την ολοκληρώσει ειρηνικά μέχρι το 2022. Το δεύτερο είναι, ότι με τόσα πολλά μέτωπα που έχει η Τουρκία, με Κουρδικό, με Συρία, με τα πετρέλαια, το φυσικό αέριο και την εμπλοκή του Ερντογάν στα Βαλκάνια, το μεγάλο ζήτημα είναι τι θα κάνει, όταν του βάλουν δίλημμα η Δύση και κυρίως το ΝΑΤΟ, σε περίπτωση κρίσης με την Ουκρανία, κλείσε τα στενά στο Ρωσικό στόλο, ή φύγε από το ΝΑΤΟ, ή διάλεξε εν τέλει Νάτο-Αμερική ή Ρωσία. Πρόκειται για ένα κομβικό σημείο, διότι αν τα πράγματα ξεφύγουν στη σχέση ΝΑΤΟ, Αμερικής, Ευρώπης, Ουκρανίας-Ρωσίας και Τουρκίας θα πάμε σε περιφερειακή σύγκρουση που δεν ξέρουμε πού θα οδηγήσει. Το πρόσφατο μεθοριακό επεισόδιο Ρωσίας-Ουκρανίας δεν δικαιολογεί την τόσο μεγάλη ένταση που πήρε, ενώ θα μπορούσε να λήξει με άλλα μέσα. Επίσης, ούτε δικαιολογεί το στρατιωτικό νόμο μέσα σε 24 ώρες που ψήφισε ο Ποροσένκο και την απευθείας προσφυγή στον ΟΗΕ.
Ποιο είναι το μέλλον της Ευρώπης;
Όλα αυτά που γίνονται στη γειτονιά μας με την Τουρκία, την Ανατολική Μεσόγειο, τις σχέσεις Αμερικής-Ρωσίας πιστεύω ότι δεν θα έχουμε μία Ευρώπη που είχαμε την προηγούμενη χρονιά. Η Αγγλία φεύγει, η Μέρκελ το ίδιο, ο Μακρόν δέχεται πίεση εσωτερικά, τα πατριωτικά λαϊκιστικά εθνικιστικά κινήματα και κόμματα ανεβαίνουν πάρα πολύ και θα έχουμε ένα νέο καινούργιο Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο το Μάιο. Η Ευρώπη αυτή τη στιγμή είναι ένα καζάνι που βράζει.
Ο απερχόμενος Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Κοτζιάς, μίλησε για το κυρίαρχο δικαίωμα της Ελλάδας να αυξήσει την αιγιαλίτιδα ζώνη από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια. Η απάντηση της Τουρκίας ήταν άμεση για casus belli. Πόσο πιθανό είναι να δημιουργηθεί ένα θερμό επεισόδιο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας;
Αυτό δεν αποκλείεται. Είναι αρκετά πιθανό και δεν μπορείς να το αποκλείσεις. Γιατί ατυχήματα μπορεί να συμβούν ανά πάσα ώρα και στιγμή. Σε κάθε περίπτωση θέλει προσοχή μεγάλη, ενιαίο εσωτερικό μέτωπο και βέβαια αυτό που λέμε τόσο καιρό, να υπάρχει ένα Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας να παρακολουθεί όλα τα γεγονότα. Ακόμη, θα πρέπει να υπάρχουν μεγάλες και ισχυρές εγγυήσεις, ότι, αν γίνει κάτι τέτοιο να έχουμε τη διεθνή υποστήριξη. Αυτό είναι και μεγάλο στοίχημα, αν η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Αμερική θα επέμβουν και θα στηρίξουν την Ελλάδα την κρίσιμη στιγμή. Για την ώρα τηρούν μία αυστηρή ουδετερότητα, που κατά την άποψή μου ταιριάζει και με τα δικά τους γεωπολιτικά συμφέροντα. Καλό είναι να έχουμε στο νου μας ότι μόνοι μας, με δικές μας δυνάμεις, πάντα πρέπει να αγωνιζόμαστε. Σκεφτείτε τη χρονιά που μας πέρασε είχαμε το περιστατικό με τους δύο αξιωματικούς, είχαμε το περιστατικό με το σκάφος του Λιμενικού που εμβόλισαν και χάρη στην ψυχραιμία και την ικανότητα του Έλληνα καπετάνιου δεν είχαμε θύματα, ο πόλεμος που γίνεται με τα αλιευτικά της χώρας στις περιοχές του Ν. Ανατολικού Αιγαίου. Σε όλα αυτά θα πρέπει να υπολογίσουμε φυσικά και την αυξημένη επιθετική ρητορική της Τουρκίας, που σε μεγάλο βαθμό προετοιμάζει τον κόσμο της. Η Τουρκία έχει μία συγκεκριμένη στρατηγική κατεύθυνση στην εξωτερική πολιτική εδώ και πάρα πολλά χρόνια, η οποία δεν έχει αλλάξει και ούτε πρόκειται, είτε είναι κεμαλιστές, είτε Ερντογάν, είτε Ακσενέρ αύριο. Αισθάνεται από την άλλη μεριά, ότι αποκόπτεται από μεγάλες ζώνες οικονομικής εκμετάλλευσης, όπως η ΑΟΖ και έχει ένα μεγαλόπνοο σχέδιο παρέμβασης της, από την Αφρική μέχρι την κεντρική Ασία, Μέση Ανατολή. Είναι ο «παζαρεντζής» της περιοχής, ό,τι μπορεί και κερδίσει. Αυτή είναι η φιλοσοφία της.
Το στρατηγικό δόγμα της Ελλάδας είναι Άμυνα και προστασία της εδαφικής ακεραιότητας. Μήπως επικρατεί σήμερα το δόγμα του παρατηρώ χωρίς να αντιδρώ;
Αυτό θα έλεγα ότι έχει πάρει τη μορφή ηττοπάθειας και είναι άσχημο, γιατί με αυτή τη θεωρία του δεν διεκδικούμε τίποτα, οδηγούμαστε συνεχώς στο τραπέζι διαπραγματεύσεων. Αυτό σταμάτησε μετά τον Ανδρέα Παπανδρέου και ίσως μεταπολεμικά οι περισσότερες κυβερνήσεις δεν ενδιαφέρθηκαν τόσο για τα εθνικά ζητήματα. Επίσημα, δεν στριμώξαμε την Αλβανία για τα δικαιώματα της Ελληνικής μειονότητας της Βορείου Ηπείρου, της Ελληνικής μειονότητας στα Σκόπια, της προστασίας των χριστιανικών πληθυσμών στη Μέση Ανατολή. Όλο αυτό έχει να κάνει και με τις προτεραιότητες του πολιτικού κόσμου της χώρας. Την ατζέντα, η οποία ασχολείται κυρίως με τα οικονομικά, με τις σχέσεις με την Ευρώπη, με τα μνημόνια και τη χρεοκοπία.
Είστε συγγραφέας τριών βιβλίων: “Γρεβενά: Κείμενα Ευθύνης”, εκδόσεις ΡΕΚΟΣ 1996, “Ελληνικοί και Διεθνείς Προβληματισμοί στην εποχή της Παγκοσμιοποίησης”, εκδόσεις ΑΤΡΑΠΟΣ, 2002. & “Το Στοίχημα της Αναγέννησης” εκδόσεις Μελπομένη Διώτη, 2013 μαζί με την πρόσφατη έκδοση του 2018. Τι ήταν αυτό που σας ώθησε στην συγγραφή και έκδοση αυτών των βιβλίων;
Γράφω από 16 χρονών. Σε κάθε κύκλο πενταετίας-δεκαετίας, έβγαινε ένα βιβλίο με το απόσταγμα όλων αυτών των θέσεων, παρακολουθώντας τις στάσεις των διεθνών εξελίξεων. Όσον αφορά το κομμάτι της ενημέρωσης, της αφύπνισης και προσέγγισης ζητημάτων ήθελα από τη θέση μου να προσφέρω κάτι σε αυτό τον τόπο. Συλλήβδην, τα βιβλία δεν τα γράφεις μόνο για το σήμερα, αλλά και για τις νέες γενιές και τους ιστορικούς του μέλλοντος που θα ανατρέξουν για πληροφορίες σε βιβλιογραφία.
Ποιοι θα είναι οι επόμενοι σταθμοί παρουσίασης του τελευταίου σας βιβλίου;
Ήδη κλείσαμε 9 παρουσιάσεις για το έτος 2018. Το 2019, θα έχουμε δυο παρουσιάσεις στη Θεσσαλία, στο Βόλο και Λάρισα, Δυτική Μακεδονία, Λαμία, Χαλκίδα και Δυτική Ελλάδα, Γιάννενα, Αιτωλοακαρνανία. Το πιο σημαντικό είναι αυτό που εισπράττουμε μετά το πέρας των παρουσιάσεων, στις συζητήσεις των ανθρώπων που εκτυλίσσονται, με τον κόσμο να τοποθετείται και να εκφράζει τις αγωνίες, τους προβληματισμούς, την οργή και τα ερωτήματα που έχουν για τα καθημερινά και διεθνή γεγονότα.
Τελικά ποιο είναι το στοίχημα της Αναγέννησης για τη χώρα μας;
Το στοίχημα είναι η ηγεσία, οι ισχυρές Διεθνείς Σχέσεις και σχέδιο Εθνικής Ανασυγκρότησης. Πιο συγκεκριμένα, οι πυλώνες των δυνάμεων που έχει η χώρα, πολιτισμός, τουρισμός, εξαγωγές, ναυτιλία, πρωτογενής τομέας, σπάνιες γαίες, ο ρόλος του απόδημου Ελληνισμού. Όλα αυτά αν συνδεθούν, θεωρώ ότι θα μπορούμε να βλέπουμε με άλλο μάτι το μέλλον.
Υπάρχει κάποιο μότο στη ζωή σας;
Αυτό που λένε οι Αμερικάνοι, “never give up”, «Ποτέ μην τα παρατάς». Αυτό νομίζω ότι μέχρι σήμερα με ακολουθεί.
Συνέντευξη: Παναγιώτης Ανδρεάδης
Δημοσιογραφική Επιμέλεια: Δρ Βίκυ Μπαφατάκη
